فرایند فرسایش بادی مهمترین فرایند ژئومرفولوژی در بسیاری از مناطق بیابانی کره زمین است که ویژگیهای اشکال ناهمواریها (لندفرمها) و چشم اندازها (لنداسکیپها ) را با عمل فرسایش یا رسوبگذاری تحت تاثیر قرار میدهد. ارگ دامغان با مساحتی برابر4375 هکتار در بخش غربی حوزه آبخیز بسته حاج علی قلی واقع شده است. تثبیت تمام تپه های ماسه ای این ارگ در سال 1350 انجام شده است. منطقه برداشت این ارگ موقعیت خاصی را در...

در کاوش­های تپه پردیس چند سازۀ حرارتی کشف شده که «کوره­های سفالگری» خوانده شده­اند و با توجه به تمرکز آنها در شرق تپه، کاوشگران این­ها را کوره­های تولید تخصصی و متمرکزِ سفال در بخشِ صنعتی یک روستای هزارۀ پنجم پ.م تصور کرده­اند. نگارنده در این مقاله می­کوشد تا با روش تحلیلی-تفسیری و به کمک مقایسه­های متعدد، کارکرد واقعی این سازه­ها را بررسی کند و به استناد چندین مدرک باستان­شناسی نشان دهد که برداش...

ارگ ریگ بلند کاشان یکی از مهم‏ترین پهنه‏ های پوشیده از ماسه است که، از دیدگاه ژئومورفولوژی، مجموعه‏‌ای متشکل از انواع تپه ‏های ماسه ‏ای مهم در ایران به‌شمار می‏ آید. این تحقیق به منظور مقایسه دانه ‏بندی رسوبات بادی در اَشکال مختلف تپه ‏های ماسه ‏ای و نیز قسمت‏های مختلف تپه های عرضی واقع در قسمت شمالی ارگ کاشان انجام شد. به منظور تعیین متغیرهای آماری مختلف، از رسوبات موجود در هر یک از انواع تپه‏ ...

باستان شناسی چشم انداز امروزه از مهمترین روشهای بررسی منطقه ای است و می توان آنرا یکی از کاملترین آنها دانست. به نظر می رسد که سیستمهای استقرار در تپه گزنک آگاهانه و با اهداف قبلی صورت گرفته است. این تپه در محل التقای دو شاخه از رودخانه سه رود واقع شده است. همین حالت دلتایی محل باعث حاصلخیزی زمینهای کشاورزی اطراف تپه شده است. این تپه در دشت زرند در کنار راه ابریشم واقع شده است و همین اهمیت ارتب...

سیستم حمل و نقل یکی از عوامل مهم در توسعه و شکوفایی یک کشور می باشد و همچنین این سیستم در میزان صنعتی شدن جوامع و افزایش سوددهی اقتصادی نقش بسزایی را ایفا می کنند. از آنجایی که زمان، سرعت و ایمنی نقش مهمی در انتخاب مدهای حمل و نقلی ایفا می کنند لذا سیستم های حمل و نقل ریلی در این میان از اهمیت بالایی برخوردار هستند. در سیستم حمل و نقل ریلی یکی از مهمترین سازه هایی که در عملکرد مناسب این سیستم ...

اختلافات نظری، پیرامون نسبت میان علم مدرن با دین، منجر به نوعی طیف بندی میان متفکرین این حوزه شده است. دیدگاه علم تجدد طلب، پیرایه زدا و سنت گرایی اسلامی، سه رویکرد کلان این میدان منازعه هستند که هر یک به گونه ای متفاوت نسبت به موضوعِ امکان یا امتناع تحقق علم دینی به طور عام و علوم اجتماعی اسلامی به طور خاص اظهار نظر کرده اند. تمامی نظریه ها و رویکردهای این حوزه با اتکای بر پیش فرض های فلسفی شکل...

از دید بسیاری از شارحان غزالی، معرفت نبوی یا مرتبه‌ی علم مکاشفه، درنظر غزالی مرتبه‌ای فراتر از عقل است که انسان در آن حقایقی را می‌یابد که عقل قادر به دریافت آن‌ها نیست، حال آنکه بررسی دقیق‌تر نشان می‌دهد که این مرتبه‌ی‌ معرفتی نه‌تنها معرفتی عقلانی، بلکه خود، مبتنی‌بر برهان و تفکر قیاسی و ماهیتاً ظهور عالی‌تر مرتبه‌ی عقل استدلالی است. حقایق، در این مرتبه، کشف، مشاهده و رؤیت می‌شوند، ولی نه به م...

تپة ده نو در مطالعات سطح­الارضی محققین آمریکایی در خوزستان شناسایی و در سال هایی ١٩٦٨ و ١٩٧٠ میلادی توسط استو (steve) مورد بررسی قرار گرفت که طی آن چند آجر کتیبه­دار یافت شدند. گنجوی و کارتر (carter) نیز در آنجا چند نمونه آجر کتیبه­دار پیدا کردند. قدیمی­ترین آجرنوشته یافت شده مربوط به دوران حکومت پادشاه ایلامی، ایگی هلکی در حدود قرن چهاردهم پیش از میلاد می­باشد. پس از او از دیگر شاهان ایلامی، ش...

تپه های ماسه ای از جمله رخساره های فرایند فرسایش بادی در مرحله رسوبگذاری می باشند که وسعت قابل ملاحظه ای از بیابانها را اشغال نموده اند. حرکت به عنوان چشمگیرترین خصوصیت تپه های ماسه ای و شاخصی مهم در فرایندهای بیابان زایی، عامل تهدیدی جدی برای اراضی کشـاورزی، سکونتگاههای بشر و راههای ارتباطی می باشد. بنابراین تعیین چگونگی گسـترش و جابجایی تپـه های ماسه ای از مهمترین اهداف مطالعات فرسایش بادی در...

منطقۀ باستانی ری در بخش مرکزی فلات ایران، جایگاه ارزشمندی از توالی های تاریخ انسانی طبیعی در بستر بیابانی با منابع طبیعی ارزشمند است که مورد توجۀ متخصصان تاریخ، باستان شناس و گردشگران بومی و غیر بومی می‏باشد. محوطۀ تاریخی طبیعی آتشکدۀ ری یا تپه باستانی میل ورامین در 12 کیلومتری جنوب شرقی ری و بر فراز تپه ای بلند در کنار روستای تاریخی قلعه نو یکی از محوطه های باستانی طبیعی مهم در این منطقه بیابا...