کاوش دیدگاه‏های امام خمینی(ره) نشان می‏دهد هستی‏شناسی دفاع مقدس، از منظومه هستی‏شناسی کلان دینی و انسان شناسی عرفان گرای امام نشأت می‏گیرد که معنای جنگ را مرتبط با شناخت هستی و ابعاد وجودی انسان و ضرورت نیل به سعادت حقیقی از طریق تهذیب نفس می‏داند. یکی از مهم‏ترین ابعاد هستی‏شناسی دفاع مقدس از منظر امام خمینی(ره) که آن را علیرغم پیامدهای دهشت‏زا، واجد بار معنایی مثبت می‏سازد، رویکرد کارکردگرایا...

آیا در مسیر تهذیب انسان، اولیای الهی تصرفی تکوینی در باطن و نفس انسان صورت می دهند؟ شواهد و قرائنی که از آیات و روایات برای اثبات این موضوع می توان ارائه داد کدامند؟ آیا این تصرف با اختیار و ارزشمندی کار انسان، منافات ندارد؟ ادلّه ی عام و ادلّه ی خاص دالّ بر آنند، اولیای الهی با علم و قدرتی که از ناحیه ی خداوند متعال به آنها إعطا شده، از ضمیر انسان ها آگاه و قادر به تغییر نفوس آن ها می باشند، و ا...

«محبت و دوستی» یکی از مهم ترین مقوله های اخلاقی و فلسفی است. «محبت» در اندیشه اخلاقی ابن مسکویه عنوان عامی برای بیان استعداد ذاتی بشر جهت ارتباط و همبستگی است. دوستی، رنگ اجتماعی دارد و از فروعات عدالت و برتر از آن شمرده می شود. بهترین معیار در ارزیابی از عالی ترین شکل افعال است. در ایجاد انواع و مراتب این فضیلت بین افراد عواملی مثل لذت، نفع و خیر دخالت دارند که عامل واقعی آن خیر است. از برترین...

تصوف در آذربایجان، بنا به دلایل مختلف دیرتر از سایر نقاط اسلامی آغازشد. هرچند که رگه هایی از اندیشه هایِ عرفانیِ قبل از اسلام در نظرات برخی ازمتصوفه دیده می شود. ولی اغلب، تصوفِ معتدل و مقیّد به شریعت مورد توجّه وتبعیّت آن ها بوده است تا حدی که باباهای بی اعتنا به رسومِ خانقاهی و گاهشوریده حال، مکاشفات خود را در راه تبلیغ شریعت به کار می بستند. صوفیانآذربایجان تا قبل از تسلط مغول، پایبند به تصوف عملی ...

شارع مقدس برای تهذیب نفوس و مصونیت از انحراف برنامه های متنوع و متکثر ارائه کرده است. یکی از این برنامه ها تعیین مجازات- حد و تعزیر- برای متخلفین امور عمومی است. این مقاله ضمن ارائه گزارش جامعی از قرآن کریم و روایات فریقین- شیعه و اهل سنت - درباره حبس والیان و استانداران، پزشکانی که با عنوان جعلی به طبابت می پردازند، رابطه بازان، خائنین به بیت المال عمومی، کلاهبرداران، قوّادان و ... به بررسی همه...

یکی از رهنمودهای بنیادین اسلام ازدواج و تشکیل خانواده است هدف از ازدواج آرامش زن و مرد درکنار هم به وجود آمدن انس و الفت بین آن دو کمک به دیگران در تهذیب و تزکیه نفس و انشاء صورت انسانی و بستری مناسب جهت تربیت فرزندان صالح است بدون تردید اهداف یاد شده با تفاهم اصلوی سنخیت و همگونی تناسب فکری و روحی سازگاری معرفتی و اخلاقی بین زوجین یعنی با کفائت در نکاح امکان پذیر است تحلیل مفهومکفائت بررسی معی...

«تقیه» و مباحث مرتبط با آن، در طول تاریخ تشیع، از اهمیت خاصی برخوردار بوده،‏‏ و بحث‏‏های گوناگونی در باره صورت گرفته است. یکی از دیدگاه­هایی که از قدیم به برخی از بزرگان منسوب شده و از زمان مرحوم صاحب جواهر، با توجه به دفاع ایشان از این نظریه، مورد توجه قرار گرفته، نظریه حذف احادیث تقیه‏‏ای توسط اصحاب و محدثان از کتب روایی ‏‏خود، به ویژه کتب معتبری مانند: الکافی، من لا یحضره الفقیه، تهذیب الاحک...

این مقاله با این سؤال که اسم اعظم چیست؟ آغاز شده است. آراء و نظریات دربارة اسم اعظم، مختلف است که عمدتاً بر دو قسم تقسیم می شود: الف ـ قول شایع این است که اسم اعظم، اسمی است لفظی از اسماء خدا. ب ـ عده ای قائلند اسماء لفظی، اسماء اسماء هستند و عمده خود اسمایند، و پیامبر اسلام (ص)، اعظم اسماء الهی است. این، قول محققان است مانند امام خمینی، علامه طباطبائی، علامه حسن زاده آملی و ... . هریک از اس...

منظومه حکمت صدرایی متشکل از تأمل ژرف در اسرار هستی و ریاضت فکری و جهاد شرعی است که در آن کوشش حکیم پژوهشگر و پاک نهاد، پیوسته به مقام «ولایت»، از افاضه ها و تأییدهای الهی و کشف و شهود برای تکمیل سلوک فکری بهره مند می شود. صدرالمتألهین به وجود «حکمت موهبتی» قایل است و در بخش هایی از کتاب های حکمی خود بر آن صحه گذاشته است و در دستیابی به رموز حکمی، در مواردی خود را تک و تنها می داند. این «موهبت» ...

بی تردید مرگ و مرگ اندیشی همواره هسته مرکزی اندیشه شاعران، نویسندگان، عرفا و اندیشمندان در طول تاریخ بوده است. بدین جهت غالباً مرگ اندیشی، به آثار و تراویده های ذهنی خیل بی شماری از گویندگان و صاحب نظران به ویژه در گستره ادب پارسی سایه افکنده است. شاعران عارفی چون سنایی، عطار و مولانا پیوسته مرگ طبیعی را در آثارشان ستوده اند و معتقدند کسی را یارای گریز و ستیز با مرگ نیست. در عین حال تحقق مرگ حقی...