یزد یکی از مناطق کشور با اقلیم گرم‌وخشک می‌باشد که تابش خورشید نقش مهمی در شکل‌گیری معماری مسکونی آن داشته است. این مقاله به شیوه تاریخی- تطبیقی به بررسی تعامل اصول معماری مسکونی حاکم بر خانه‌های دو دوره آل‌مظفر و قاجار با انرژی خورشیدی از منظر جهت‌گیری پرداخته است. سؤالات مطرح‌شده عبارت‌اند از: 1. آیا خانه‌های دوره‌های آل‌مظفر و قاجار براساس تعامل با انرژی خورشیدی شکل‌ گرفته‌اند؟ 2. در کدام دو...

به روایتِ متون تاریخی، پیشینه­ی باغ­سازی در مازندران به قرن پنجم ه­.ق. باز می­گردد؛ زمانی که حسام­ الدین اردشیر (حک: 501 ـ 466ه­.ق.) ـ حاکم سلسله­ی محلّی باوندیان ـ در میان چهل و دو باغ سلطنتی، اقدام به احداثِ کاخ­ها و عمارت­های کلاه­فرنگی نمود. در عصر صفویه نیز شیوه­ی باغ­سازی ایرانی و به تعبیری دیگر، ساخت فضاهای سلطنتی در درونِ باغ­های گوناگون ادامه یافت که شهر اشرف البلاد، یکی از نمونه­های روشن ...

هدف از این مقاله، بررسی نقش هنجارها بر شکل‌یابی مسکن روستایی در حوزه اقلیمی سرد و کوهستانی استان اردبیل در قالب مدل علی است. بعد از شناسایی سکونتگاه‌هایی روستایی با ارتفاع بین 1500 تا 2150 متر از سطح دریا در حوزه سرد و کوهستانی استان، با استفاده از فرمول کلاین، تعداد 270 نفر پرسشگر در بین 27 روستای جامعه هدف محاسبه و به شیوه هدف‌دار انتخاب گردید.  از هر 27 روستای نمونه، 10 نفر انتخاب گردید تا ب...

موضوع این پژوهش شناساییِ پالت، ترکیب بندی و تناسبات رنگی در خانه های دوره ی قاجار قزوین است. جستجوی ترکیب بندی های رنگی، در فضاهای معماری عمدتاً بنا بر سلیقه ی شخصی و یا با مراجعه به نمونه های بیگانه انتخاب و اجرا می شوند. این در حالیست که معماری ایران از رنگین-ترین معماری های دنیا شناخته شده است. بنابراین این پژوهش سعی دارد با بررسی ترکیب بندی و تناسبات رنگی در خانه های دوره ی قاجار قزوین در مرح...

اکثر پژوهشگرانی که دربارة حافظ و شیوة شعری او سخن گفته اند، ایهام و ایهام تناسب را خصیصة اصلی سبک وی دانسته اند. در شعر وی، کلمات در پیوند با یکدیگر و در شبکه ای از تناسبات قرار دارند. اکثر شارحان دیوان وی کوشیده اند تا جنبه هایی از این تناسبات و زیبایی ها را به نمایش بگذراند. با این حال، بسیاری از ایهام های وی از دید حافظ پژوهان پنهان مانده اند. در همین راستا، در این مقاله به بررسی برخی از ایه...

مسکن سنتی، همواره بر اساس عقاید مذهبی ساکنان آن خلق می شد و معمار سنتی تا حد امکان به اصول، قواعد و روش های احداث خانه در آیات و احادیث توجه می نمود؛ لذا اثری که خلق می کرد، بر مبنای آن الگوها شکل می گرفت و همواره روح دینی در مسکن سنتی جریان می یافت. بر این اساس، این مقاله در جهت پاسخ گویی به سؤال و تأیید فرضیه الگوهای هویت شیعی در مسکن سنتی چیست؟ شکل گرفته است: فرضیه: بر اساس آیات قرآن و روایا...

اسلام در تمام شئون خود دینی اجتماعی است؛‌ چنانچه یکی از آشکارترین وجوه هویتی جامعه و شهر اسلامی، مسجد است که به سبب بعد عقلانی و معنوی ویژه خود همواره نقشی بنیادی داشته است. به نظر می­رسد امروزه این نقش برجسته مساجد در سازماندهی ساختار کالبدی و اجتماعی شهرهای اسلامی، و در شهرهای معاصر ایرانی- اسلامی در حال کم­رنگ شدن است. از این­رو، توجه اصلی این مقاله به شناسایی ویژگی‌های معنایی و کالبدی خاص م...

باغ ایرانی مجموعه ای است پرداخته از ترکیب بناهای انسانی و طبیعت که توسط باغ ساز در چارچوب فرهنگ ارائه شده است. به عبارتی باغ را باید طبیعتی فرهنگ شده قلمداد کنیم که درآن عناصر طبیعی و مصنوع در یک مجموعه ی متنی به خوانش مخاطب در می آیند. در میان باغ های ایرانی که هم اکنون پابرجا هستند، باغ فین نمونه ی شاخصی است که با برخورداری از ساختار کامل هندسی و موقعیت خاص جغرافیایی ـ حضور در بافت کویری ـ اف...