در این مقاله بحث می‌شود که چرا نمی‌توان پرسید چه عواملی مانع انقلاب علمی در جهان اسلام شد. زیرا عین آن عوامل در تمدن غرب مسیحی اواخر قرون میانه نیز وجود داشتند. علاوه بر این، چنین پرسشی به آن معنا است که مسیر طبیعی علم قدیم آن بود که به علم جدید منجر شود، در حالی که این پیش‌فرض نیز مسلم نیست. نویسندۀ مقاله «روش شناسی بومی و علوم جدید» با اینکه به این نکات توجه داشته است، رسالۀ شمسیه نوشتۀ کاتبی...

رشد و تکامل تمدن ها ناشی از تأثیرات متقابل بر یکدیگر می باشد چرا که هیچ تمدنی صرفاً خود، خالق تمامی دستاوردهای مادی و معنوی اش نبوده است و بدون شک هر تمدن یا حکومت بشری به نوعی از تجربه‏ی تمدن های دور و نزدیک یا پیشین و معاصر خود به شیوه‏ی مستقیم و غیر مستقیم بهره برده است که البته میزان تأثیر پذیری تمدن ها از یکدیگر متفاوت می باشد. هخامنشیان نیز مستثنی از این قاعده نبوده اند و گستردگی امپراتوری...

عنوان پایان نامه چشم انداز تمدن اسلامی و راهکارهای تحقق آن از دیدگاه امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری است. واژه چشم انداز که در عنوان پایان نامه آمده واژه ای آینده پژوهی است. در این رساله به چشم انداز تمدن اسلامی از دیدگاه امام(ره) و مقام معظم رهبری بعنوان سناریو نگاه کرده ایم و چارچوب نظری تحقیق این رساله آینده پژوهی تجویزی بر اساس الگوی لیندامن و مارتا لیزلی است. و فرضیه تحقیق این چنین است: ا...

قرآن کریم، منبع اصلی و خطاناپذیر استخراج احکام و دستورات شرع است و برای فهم اسلام باید به قرآن مراجعه کرد. محقق در این پژوهش به بررسی ارتباط فرهنگ و تمدن، اشاره به مراحل شکل گیری یک تمدن، پیشینه و مراحل دوره های مختلف تمدن اسلامی پرداخته و هدف محقق، نهایتا بررسی مولفه های تمدن اسلامی و یافتن اصول و ارکان این تمدن از منظر قرآن کریم است. فرهنگ، تبلور فکر بشری است که منجر به شکل گیری و پیشرفت ت...

بازخوانی ظرفیت های عرفان اسلامی در تمدن زایی می تواند ضمن تقویت ادبیات توصیفی تمدن، اهمیت عرفان اسلامی را در نظام هماهنگ تمدنی معلوم سازد. آموزه های دو دانش عرفان نظری و عرفان عملی و عملکرد تاریخی عرفان اسلامی بنیان های نظری این پژوهش تمدنی است. در این میان، آورده اساسی عرفان نظری، یعنی «اسمای الهی و نکاح اسمایی» و آورده اصلی عرفان عملی «بُعد و قرب از حق تعالی» است که با استفاده از این مفاهیم، ت...

اساطیر همواره جز لاینفک فرهنگ، تاریخ و هنر هر تمدن بودهاند که این حقیقت غیر قابلانکار با مطالعه در متون تاریخی هر تمدن قابل تایید است. اسطورهها ساختهی ذهن خیالپرداز بشر هستند. در واقع انسان حضور خدایان را برای ادامهی حیات لازم و ضروری میدانست؛ آیینها نیز برای تداوم حضور اسطورهها در زندگی بشر بوجود آمدند بنابراین، اعتقادات هر تمدن بازتاب فرهنگ حاکم بر آن تمدن است که میتواند شامل یکتاپرستی، صنمپر...

ایرانی کیست و وجوه مشخصۀ آن کدام است؟ عناصر و مؤلفه‎های اساسی فرهنگ و هویت ایرانی چیست؟ چرا به‎رغم اینکه قلمرو ایرانی در طول تاریخ، سرزمین چندگانگی فرهنگ‎ها و تنوع و تحوّل مداوم آنها بود، یک جریان گستردۀ فرهنگی بر آن حاکم بوده و در عین کثرت ظاهری، وحدتی درونی موجب حفظ و بقای آن شده است؟ بی‎شک، اسلام، میراثی که از پیامبر گرامی به‎جای‎ماند، یکی از عناصر اصلی و سازندۀ هویت امروز ماست؛ به گونه‎ای که...

تمدن پژوهی در نظام علمی غرب، سابقه­ای دیرینه دارد و چیستی تمدن اسلامی از این قاعده مستثنا نیست. هدف اصلی نگارش این مقاله، شناخت چیستی تمدن اسلامی براساس تنوع رویکردها است. با توجه به مفهوم شناسی تمدن با رویکردهای ماهیت نگر، تمایزنگر، علت­نگر و تحلیل مفهومی و با توجه به برخی ویژگی­های تمدن مانند نظام اجتماعی، این جهانی بودن، هماهنگی و همسویی عناصری آن، هویت و پویایی تمدن و سنخ شناسی مطالعات تمدن...

پیروزی انقلاب اسلامی در ایران خون تازه ای در پیکرة امت اسلامی به جریان انداخته و حیات جدیدی به جهان اسلام بخشیده است. امروزه‘ تجدید حیات اسلام به بحث انگیزترین و قابل توجه ترین موضوع در عرصة سیاست جهانی تبدیل شده و بخش قابل ملاحظه ای از ادبیات سیاسی جهان‘ به ویژه غرب‘ را به خود اختصاص داده است. متفکرین و پژوهشگران حوزة سیاست جهانی هر یک از منظری به این تحول نگریسته و نظریه های متعدد و متعارضی ر...

تفکر اساس همه تمدن‌هاست و اساس تمدن جدید معرفت‌شناسی و روش‌شناسی است که امروزه به یکی از ویژگی‌های اصلی علم جدید تبدیل شده است. بر این اساس، برای درک تحولات جامعه‌شناسی جدید، به‌ویژه جامعه‌شناسی سیاسی معاصر نیازمند نگاهی معرفت‌شناسانه مبتنی بر روش‌شناسی‌های جدید هستیم. فرض اساسی مقاله حاضر بر این اصل استوار است که تحولات علوم بشری در ارتباط کامل با تحولات پارادایمیک معرفت‌شناسانه و روش‌شناسانه...