از دیرباز باورهای زروانی در میان شاعران، اندیشمندان، فلاسفه و متکلّمان ایرانی – آگاهانه یا ناآگاهانه – نفوذ داشته است. از این میان، فردوسی حماسه سرای بزرگ ایرانی، هم چون دیگران از تأثیر آن سرچشمه های فکری مستثنی نبوده و بخش عظیمی از شاهنامه تحت تأثیر همین اعتقادات شکل گرفته است. به بیان دیگر می توان تأثیر و نفوذ زروانیسم را در اندیشه و کلام فردوسی مشاهده نمود. این پژوهش با هدف نمایان کردن بن ما...

زندگی انسان زمانی معنا و مفهوم دارد که هدفمندی در کل آن به چشم بخوردو یا به واسطه ی عواملی زندگی کردن ارزش و اعتبار. داشته باشد . دیدگاه معرفتی ملّاصدرا با توجّه به ریشه دار بودن در اصول دینی و مددگرفتن از قرآن و سنت پیامبر (ص) ، تصویری جامع از موضوع معناداری زندگی ارائه می دهد . آثار مختلف ملّاصدرا در بردارند? چند عامل مهم برای معنادار ساختن زندگی بشر امروزی است از قبیل : وجود اصیل انسان ، فطرت ا...

افلاطون در دوره افول امپراطوری آتن چشم به جهان می گشاید و به واسطه تعالیمی که در فلسفه هراکلیتوس می بیند، می فهمد که تاریخ بشری به موجب پیروی از قانون سیلان دایمی رو به سوی یک تباهی دارد. او با پذیرش این اصل و برای یافتن پاسخی در باب چگونگی اعراض از این تباهی، به تعالیم سقراط روی می آورد. تعریف جویی سقراط به او نشان می دهد که تعاریف، برخلاف متعلقاتشان همواره ثابت می مانند. افلاطون برای مستدل کر...

عنایت از نظر ابن­ سینا به مفهوم احاطه علمی حق تعالی به کل موجودات با بهترین نظام و بنا بر نیکوترین وجه ممکن است. وی علم عنایی را منبع فیضان خیر در عالم هستی می داند و نظامی که بر این اساس صورت می­ پذیرد، نظام احسن می نامد. ابن­ سینا شر را عدم شیء یا عدم کمالی برای موجود می ­داند و موجودات را در دو گروه قرار می ­دهد: خیر محض که از هر شر و فسادی مبری است؛ امری که خیر و منفعت آن با شری عارضی همراه...

محمد ابن زکرای رازی پزشک فیلسوف و شیمیدان ایرانی است او در زمینه پزشکی شهرت جهانی دارد اما آرای فلسفی و کلامی وی به دلیل تقابل با جریان فکری رایج مورد توجه قرار نگرفت بررسی آرای م.جود و منسوب به رازی نشان میدهد که او قائل به پنج مبدا قائم بذات برای خلقت بوده وبر خلاف ارسطو جهان را حادث می پندارد او بر این باور است که وجود شرور در عالم بیش از خیرات است و نفوس از این عالم رهایی نمیابد مگر بواسطه ...

چکیده ملاصدرا به عنوان یکی از حکیمان متألّه در سنّت فلسفه ی اسلامی و پلانتینگا به عنوان فیلسوف خداباور در ساحت تفکّر فلسفه ی غربی، هر کدام با مبانی و تئوری های خاصی به تحقیق و تدقیق ژرف درباره ی مسأله ی بسیار مهم شرور پرداخته اند. ملاصدرا با استفاده از مبانی اصالت و خیر بودن وجود، عالِم، قادر و حکیم بودن خدا و احسن بودن نظام هستی و راه حل های عدمی بودن شر و تبیین شرّ ادراکی و مجعول بالعرض بودن شر...

مکتب اگزیستانسیالیسم یکی از مکاتب فلسفی دوران معاصر و جدید است و یکی از نمونه های بارز فلسفه اگزیستانس، اگزیستانسیالیسم الهی یا دینی مارتین بوبر آلمانی یهودی است، او از مهم ترین اندیشمندان دینی در قرن بیستم به شمار می آید. این مقاله ابتدا انسان شناسی اگزیستانسیالیسم و بوبر را بررسی کرده، سپس درباره فلسفه اخلاق و مقایسه آراء سارتر و آراء بوبر در زمینه معیار ارزشهای اخلاقی، رابطه آزادی و مسئولیت،...

ایمانوئل کانت (1724 -1804 م) یکی از فیلسوفان مهم عصر روشنگری، در تفکر فلسفی خود جایگاه قابل ملاحظه­ای را به دین اختصاص داده و در این راستا در سه رسالة عمدة خود این موضوع را با تفصیل بیشتری بررسی کرده است. در نقد عقل محض توجهش به مؤلفه­های دینی به ویژه ایدة خدا معطوف است و با رد مهم­ترین براهین الهیات عقلی نشان می­دهد که قوة شناسایی ما قادر به اثبات و انکار خدا به عنوان امری فراتجربی نیست، و این...

: مسئله شرّ یکی از مسائل بنیادی در نظام های الهیاتی، به ویژه در فلسف? اسلامی به شمار می آید. فلاسفه اسلامی، بحث شرّ را با تحلیل مفهومی آن آغاز می نمایند، در این تحلیل نشان می دهند که شرّ امر عدمی اعم از عدم ذات و یا عدم کمال ذات است. ملاصدرا و علامه طباطبائی ازجمله فلیسوفان اند که با تأکید بر اهمیت مسأله، تبیین جامع از ابعاد آن ارایه کرده اند و در بیشتر آثار فلسفی خود از نظریه نیستی انگاری شرّ دفاع...