هرچند هگل نخستین کسی نبود که پای تاریخ را به فلسفه باز کرد، اما بی تردید جایگاه تاریخ در متافیزیک تا پیش از هگل هیچ گاه چنین والا نبوده است. هگل تاریخ را وارد جوهر و جهان کرد؛ به این معنا که جوهر ذاتا پدیده ای تاریخی است و تاریخ همانا تجلی روح جهان است. تقریبا صد سال پس از هگل، فیلسوف دیگری سربرآورد که به تعبیری مفهوم تاریخ و رابطۀ آن با هستی را احیا کرد. وی تلقی غیرتاریخی پدیدارشناسی استادش هو...

در این مقاله سخن درباره این است که چون به تطبیق میان دو نظام تفکر می پردازیم ،برچه مبنایی عمل می کنیم؟آیا صرفا تشابهات ظاهری و صوری را میان این دو نظام مشخص می کنیم؟ کربن مبنای تطبیق را بر پدیدار شناسی استوارمی کند.پدیدار شناسی درنظر او مجالی است برای گذشتن از تاریخ زدگی و مذهب اصالت امر تاریخی و نهایتا رسیدن به مرتبه ای که تطبیق در آنجا صورت می پذیرد.این مرتبه با تاریخ انفسی ملازم می شود،تا...

کلید واژه قدرت در اندیشه میشل فوکو را می توان تابع نظریه » دانش ـ قدرت ـرژیم حقیقت « دانست . اندیشه پرسشگر وی از یک سو کار اندیشیدن را دشوار می کند و ازسوی دیگر لذت اندیشیدن را به محقق می چشاند . وی درتلاش است تا انسان ها را به قلمرونااندیشیده ها ببرد . از راه اندیشیدن به نا اندیشیده ها، چیزهایی کشف می شود که در حالتطبیعی صامت هستند . لذا باید اندیشه های او را مخالف همه چیزهایی دانست کهجهان شمو...

برخلاف تمام نظرگاه های 2 وجودشناسانه و معر فت شناسانه که ذات و صفات خداوند رامتعالی از این عالم می دانند و در نتیجه معرفت خود را متوجه ماوراء می کنند،ابن خلدون فیلسوف و حکیم مسلمان تونسی در قرن هشتم هجری قمری، تفسیری ازدین اسلام ارائه می دهد که بر اساس آن به رغم تعالی ذات خداوند، صفات او در مفهو مبه « قدرت » و « علم » در جامعه و تاریخ صیرورت می یابد و از این رو نزد او « عمران »عنوان نماد و اسطو...

حقیقت مضاعف را که در فرهنگ مسیحی از باری منفی برخوردار است به ابن­رشد و پیروانش نسبت داده­اند. گفته شده که آنان باور داشته اند قضایای دینی و قضایای فلسفی در عین ناسازگاری می توانند هر دو صادق و در عین تعارض، هر دو از حقیقت بهره­مند باشند. بخش اولِ مقاله توصیفی است و چون  به فارسی در این باره چیز چندانی وجود ندارد به ناچار در ابتدا تاریخچه مسئله مرور شده و نظرات برجسته­ترینِ ابن­رشدیان را، چه مسیح...

در این مقاله کوشش شده است تا به تبیین درس گفتار هیدگر تحت عنوان «هگل و یونانیان» در بررسی مقام و منزلت فلسفۀ یونانیان در تفکر هگل پرداخته شود. در این بحث ضمن ارائۀ شرح مبسوطی از آرای هیدگر در این درس گفتار، به مسائلی نظیر بحث فلسفۀ تاریخ، معنای حقیقت، بازتاب فلسفۀ یونانیان در فلسفۀ هگل و دلایل هیدگر دربارۀ عدم درک درست مفهوم حقیقت به‌مثابۀ آلثیا نزد هگل پرداخته شده و سپس نمونه‌ای از نقدهای شارح...

تاریخ جهانگشای جوینی، برجسته ترین اثر تاریخی عهد مغول است. بسیاری از مورّخان قرن هفتم و حتی تاریخ نویسان امروزی در سراسر جهان در نوشتن آثارشان به این کتاب نظر خاصی داشته اند. جوینی با کلام نافذ خویش، تصاویری دقیق و ناب از سه دوره تاریخی مغول، خوارزمشاهیان و اسماعیلیان ارائه داده است. جوینی برای شرح و بسط احوال اجتماعی و واقعیّات تاریخی گذشته بر مردم ایران علاوه بر بیان صریح و جامع حقایق تاریخی به...

در دهه هاى، اخیر نقدهاى بسیارى پیرامون مفهوم تاریخ و امورى که تاریخ نگاران همواره به آنها توجه کرده اند، در محافل علمى و فلسفى پسامدرن مطرح شده است. مهم ترین پیامد این نقدها، به چالش کشیده شدن رسالت تاریخ در ارائة تصویرى دانشورانه و عینى از رویدادهاى گذشته است. این دیدگاه نسبى در پیوند با درستى تاریخ، با زیرسؤال بردن سرشت و طبیعت آن، امکان دستیابى به حقیقت تاریخى را مورد تردید قرار مى دهد و بیا...