رساله حاضر مشتمل است بر ترجمه فصل سوم کتاب با ارزش و محققانه / محاضرات تاریخ العرب / تالیف دکتر صالح احمدعلی / و تحقیقی کوتاه و مختصر در زمینه تاریخ و تاریخ نویسی که تحت عناوین ذیل موضوع را مورد بحث و بررسی قرار داده است : واژه تاریخ - تعریف تاریخ - پیدایش تاریخ نویسی در اسلام - سیره نویسی سیره نویسان، تاریخ نویسی و تاریخ نویسان، زندگی پیامبر و دعوت اسلامی در مکه - زندگی پیامبر اسلام (ص) پیش از...

مسلمان‎‎نشین‎های قفقاز جنوبی در سده‏های 19 و 20م. عرصه ظهور آثار تاریخ‎نگاری محلی متعددی شد. این آثار در محدوده جغرافیایی و زمانی مذکور به دو بخش سنت قدیم و جدید قابل تقسیم است. سنت قدیم تاریخ‎نگاری محلی مسلمان‎نشین‎های قفقاز جنوبی در سرتاسر قرن 19م. و اوایل قرن 20م. با الهام‎پذیری از سنت‏های تاریخ‎نگاری ایرانی-اسلامی رایج بود. این روند تا فروپاشی دولت روسیه تزاری تداوم داشت و پس از آن در دور...

مجموعه داستان کوتاه «یکی بود یکی نبود» نوشته محمد علی جمالزاده را سرآغاز داستان کوتاه مدرن فارسی دانسته اند. گذشته از داستان ها و طرح های این مجموعه که از نخستین کوشش ها در عرصه داستان کوتاه نویسی فارسی به حساب می آید، «دیباچه» این کتاب در مطالعات ادبی فارسی و در نظریه انتقادی، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. جمالزاده، به عنوان پدر داستان کوتاه فارسی، در این دیباچه به دنبال نوعی قانونگذاری ادبی ...

حماسه سرایی با فردوسی توسی به اوج رسید. پس از فردوسی نیز کسانی که در این عرصه قدم گذاشتند سعی داشتند از الگوی موفق او در زمینه ی حماسه سرایی، یعنی شاهنامه تقلید کنند. در آغاز شاهنامه هایی که سروده شد بیشتر به بخش حماسی – اسطوره ای شاهنامه توجه داشتند. از اواخر قرن ششم و به ویژه از عهد مغول به بعد به دنبال رونق تاریخ نگاری، نهضتی در عرصه ی شاهنامه نویسی تاریخی نیز پدید آمد. محتوای این شاهنامه ه...

ابوالحسن علی جَزنائی،از مشاهیر مورخ مغربی دربار مرینیان است که با نگارش کتاب جَنی زَهرهِ الآس فی بناءِ مدینهِ فاس یکی از مهمترین نوشته های تاریخ محلی فاس را پدید آورد.  این پژوهش به بررسی وتحلیل مطالب،شیوه تدوین ،اسلوب نگارش و منابع مورد استفاده جزنائی در این کتاب پرداخته و سرانجام این اثر را با دیگر تاریخ محلی فاس به نام الانیسُ المُطرِب بروض القرطاس فی اخبار ملوکِ المَغرب و تاریخ مدینه فاس مقایسه می کند...

این رساله رویکردی بین رشته ای دارد، زیرا از تاریخ و جامعه شناسی صرف ، فاصله گرفته ، رهیافتی جدید در مطالعات تاریخی ، ارائه شده است. همچنین در برگیرنده جنبه های نظری است. بین تاریخ با جامعه شناسی پیوند زده ، روش جامعه شناسی تاریخی را مبنای کار قرار داده است. براین اساس ، ضمن تحلیل تاریخنگاری مسعودی ، دیدگاههای وی نیز با نظریه های جدید جامعه شناسی تاریخی، در عرصه تغییرات و انقلابهای اجتماعی ، مطا...

تاریخنگاری در مصر طی قرون هشتم و نهم هجری به سبب حضور سلسله ممالیک که یک آرامش نسبی را در آنجا رقم زده بودند به اوج خود رسید، تا آنجا که آن دوره را عصر نهضت دوم طلایی نامیده اند. این شکوفایی علمی و فرهنگی بواسطه مهاجرت علما و دانشمندان سایر سرزمین هایی که مورد تهاجم مغول قرار گرفته بودند نیز بود. به همین دلیل بررسی تاریخنگاری این برهه از زمان همواره برای محققین حائز اهمیت بوده است. در این میان ...

ابوالحسن علی جَزنائی،از مشاهیر مورخ مغربی دربار مرینیان است که با نگارش کتاب جَنی زَهرةِ الآس فی بناءِ مدینةِ فاس یکی از مهمترین نوشته های تاریخ محلی فاس را پدید آورد.  این پژوهش به بررسی وتحلیل مطالب،شیوه تدوین ،اسلوب نگارش و منابع مورد استفاده جزنائی در این کتاب پرداخته و سرانجام این اثر را با دیگر تاریخ محلی فاس به نام الانیسُ المُطرِب بروض القرطاس فی اخبار ملوکِ المَغرب و تاریخ مدینة فاس مقایسه می کند...

چکیده این مقاله تلاش کرده است تا از طریق به پرسش کشیدن تاریخنگاری هویت فرهنگی نشان دهد که هویّت، سه سطح به هم پیوسته دارد: فردی، ملّی (با شاخصة فرهنگی در دنیای امروز) و انسانی. در سطح نخست، فرد باید بتواند شمرده شود و شمرده شدن او به این است که از آزادی ذهن و عمل و اراده برخوردار باشد. پس از این رو نخست باید در مقیاس فلسفی، مسئلۀ ذهن بنیادی (Subjectivity) یا خودمختاری – خودگردانی (Au...