این پـژوهش شرایط ظهور نقاشی رئالیستی معاصر از 1376تا 1388در ایران را بررسی می‌کند و با طرح یک مدل نظری ترکیبی، به بررسی تحــولات اجتمـاعی و فـرهنگی ایران در دوره زمانی مورد نظر پرداخته و می‌کوشد نشـان ‌دهـد که اگرچه «به وجود آمدن بحران در نظم گفتمان جامعه»، «بسیج منابع» و «شکل‌گیری زنجیره‌های تعامل» برای شکل‌گیری فرایند تولید هنر (نقاشی) ضروری است، فرم و محتوای محصولات هنری (آثار نقاشی) تحت تأث...

کشور ازبکستان یکی از کشورهای مهم در عرصة فرهنگی آسیای مرکزی است که به‌ واسطة نقاشی‌های چند هزارسالة کشف‌شده در محوطة باستانی افراسیاب متعلق به قرن 7 و 8 م. و نگارگری مکتب بخارا در قرون 15 و 16 م. جزء کشورهای غنی از نظر هنرهای سنتی، به‌ویژه نقاشی بوده است. همین امر نگارندگان را بر آن داشت تا با فرضیه‌ای مبتنی بر وجود نشانه‌هایی از نقاشی و نگارگری با سابقة ازبکستان در نقاشی معاصر، جریانات هنری مع...

به رغم تحریم نقاشی در میان مسلمانان - دست کم اهل سنت - این هنر هیچ گاه در جهان اسلام فرو نمرد. نگاره های قصور، صفحات نخستین کتب عربی و تصاویر حک شده بر سکه های اسلامی، از جمله مظاهر تداوم نقاشی در قرون اولیه اسلامی به شمار می رود. رواج عمومی تر سکه در میان مردم تأثیری بسزا در تداول نقاشی اسلامی به جا گذاشت. سکه های اسلامی مصور به دست آمده، مانند سکه های المقتدر بالله عباسی (حک 295- 320 هـ) از ن...

تأثیرپذیری نقاشی ایرانی از نقاشی اروپایی از اواسط عهد صفوی باعث ایجاد جریانی در نقاشی ایرانی شد که تا دوران معاصر نیز ادامه یافته است. به نظر می‌رسد طرحِ فضا در این جریان نقطة کانونی این مواجهه باشد. این مقاله شکل پذیرش و اجرای تکنیک پرسپکتیو خطی را در نقاشی متأخر صفوی به‌عنوان نمودی از نخستین مواجهه‌های هنری ایران با «مدرنیته» تحلیل و تفسیر می‌کند. یافته‌های بخشِ تحلیلی مقاله نشان می‌دهد که جریا...

نقاشی قهوه خانه ای به سبب محیطی که با نقل داستان های اسطوره ای و مذهبی همراه بوده وابسته و متاثر از نقالی است. بررسی تطابق صوت و تصویر در این نوع نقاشی با توجه به متاثر بودن نقاشی قهوه خانه ای از نقالی مورد نظر این پژوهش است. نقاشی قهوه خانه را از لحاظ مضمون به سه دسته ی "رزمی"، "مذهبی" و "بزمی" تقسیم می کنند. نقالی نیز در هنرهای نمایشی ایران بر پایه ی درون مایه و شکل اجرا به سه گونه ی "نقل داس...

پیکرنگاری درباری مهم ترین مکتب نقاشی قاجار است که با اتکا به ویژگی های تکنیکی جدید و سنت نگارگری ایرانی به نوع جدیدی از منش تصویری دست یافت. در نگارگری ایرانی نوع خاصی از واقع نگاری آرمانی در جریان است که واقعیت را نه صورت قابل مشاهده توسط بینایی، بلکه صورت آرمانی آن می داند. این صورت آرمانی الزاما وجه غیر مادی امور نیست بلکه پیشتر، منظورشان مادی هر پدیده است که از منظر انسان قابل دیدن نیست. ام...

هدف این مقاله مقایسه ی بازنمایی تصویر زن در نقاشی زنان و مردان معاصر ایران است. این کار با استفاده از الگوی جانشینی در تحلیل نشانه شناختی و ساخت پرسش نامه ی تقابل های معنایی در مقایسه ی نقاشی زنان و مردان انجام می شود. یافته های تحقیق نشان می دهد که تصویر زن در نقاشی مردان دارای نظام نشانه های توصیفی، شمایلی و کلیشه ای از زن آرمانی است، اما نقاشان زن نگاه تبیینی، غیر کلیشه ای و تفسیری به ویژگی ...

نقاشی دیواری را می‌توان اولین زایش راستین هنر انسان در سپیده‌دم تاریخ هنر دانست. نقاشی دیواری و دیوارنگاری از جمله هنرهایی است که اگرچه‌ سابقه‌ای چندهزارساله در عرصه هنرهای تجسمی ایران دارد، اما در میان‌ هنرهای معاصر با پا گرفتن‌ مرکز زیباسازی شهرداری‏ها در دهه‏های اخیر بود که به صورت گسترده به آن توجه شده است. این پژوهش تلاش دارد تا دلایل ایجاد نقاشی دیواری در دوران معاصر را مورد بررسی قرار ده...

شکل­گیری نگرش و ارزش‌ها، تعهد و مهارت‌های مورد نیاز برای حفظ و پشتیبانی محیط زیست در افراد در سنین پایین آغاز می‌گردد. این مقاله با استفاده از روش تحلیل محتوای بصری به بررسی نقاشی دیواری مهدکودک‌های شهر مشهد پرداخته، کیفیت و کمیت پرکاربردترین مفاهیم زیست محیطی را در این نقاشی دیواری‌ها نشان داده است. جامعه آماری این تحقیق را کلیه‌ی مهدکودک‌های شهر مشهد تشکیل می‌دهد که در مجموع شامل 322 مهدکودک ...

نقاشی و نقد نقاشی از دو نظام نشانه‌شناختی متفاوت بهره می‌برند، به این معنا که نقدْ نشانه­های زبانی را به­­کار می­برد و نقاشیْ نشانه های بصری را. در نتیجه، نقد نقاشی بین دو قطب نشانه‌های بصری نقاشی و نشانه‌های زبانی نقد قرار می‌گیرد و باید آنها را در یک شاکله‌ی منسجم با یکدیگر سازگار کند. اما بنابر فرضیه  ی ما در این مقاله، این سازگاری با چالش‌های متعدّدی روبه‌روست. اولاً، تصویر و واژه به یکدیگر تحو...