چکیده: فرهنگ به معنای اخصّ آن مشتمل بر نظام اعتقادات، ارزش ها، اخلاقیات و رفتارها بوده و منبعث از وحی و جهت دهنده و محتوا بخش نظام ها و بخش های جامعه است. و تحقق آرمان ها و اهداف جامعه اسلامی مستلزم تأمین کارکرد های فرهنگی آن است . لذا در این پایان نامه روش شناسی فرهنگ سازی بر پایه ی قرآن کریم و سیره ی حضرت محمد صلی الله علیه و آله مورد توجه قرار گرفت و از روش اسنادی و تاریخی در تحقیق استفاده ...

 در این مقاله، تحلیل نشانه‌شناختی نگاره‌ای از نسخه خطی "هزار و یک شب" در مکتب قاجار اثر ابوالحسن خان غفاری (صنیع‌الملک) ارائه شده است. ابتدا روش نشانه‌شناسی فرهنگی و سپس رویکرد ساختارگرایانه متن هنری شرح داده شده و سپس معرفی نشانه‌شناس مدرن، یوری لوتمان، واضع مکتب مسکو- تارتو انجام می‌گردد. آنگاه با برخورداری از الگوی تقابل طبیعت و فرهنگ، مطالعه‌ای تحلیلی بر نگاره "عفریتی سر راه حسن قرار گرفته ...

الگوگیری از افعال پیامبر۹ همیشه هموار نیست و گاه بهره‏‏گیری از افعال ایشان به دلیل محدودیت‏‏های تاریخی با دشواری همراه است. در چنین شرایطی، باید اقتضائات عصر جدید را در نظر گرفت و رفتارهای پیامبر۹ را متناسب با فرهنگ زمانه عصری‏سازی کرد؛ موضوعی که با تکیه بر ظاهر متون سیرۀ پیامبر۹ پدید نمی‏آید و نیازمند تعریف مبانی و باورهای بنیادین است. مقاله حاضر کوشیده است تا با تبیین مبانی و پیش‏فرض‏های مؤثر...

مطالعه و بررسی اسطوره‏ها یکی از راه‏های شناخت فرهنگ، اندیشه، باورها و اعتقادات، و تاریخ تمدن ملّت‏ها است؛ علاوه بر این، این بررسی‏ها دسترسی به ریشة برخی از آداب و الگوهایی را که هنوز در زندگی بشر کارکرد دارند، امکان‏پذیر می‏سازد. برخی از نویسندگان و شاعران در دورۀ معاصر نیز اسطوره‏ها را به منظور القای پیام، دست‏مایۀ کار خود قرار داده‏اند؛ چراکه این کار موجبِ نفوذ، غنا و هویت اثر خواهدگشت. در این ...

پژوهشگران تاریخ اندیشه دورة اسلامی، حنین بن اسحاق (194-260ق) را به درستی، نماینده فرهنگ یونانی ـ رومی در عصر نخست عباسی دانسته‌اند. او مترجمی توانا و پزشکی حاذق به شمار می‌آمد و در فلسفه و کلام مسیحی دست داشت. بی‌تردید می‌توان حنین را بزرگ‌ترین مترجم نهضت ترجمه عصر عباسی خواند، چنان که منابع کهن نیز او را «شیخ المترجمین» نام داده‌اند. او در این عرصه شیوه‌گذار بود و مکتب‌دار. به اعتقاد حنین هر ت...

آنچه نگارنده در پی تحقیقات خود به آن دست یافته، این است که به طور کلی می توان به سه گرایش متفاوت در ارتباط با موضوع جامعیت قرآن در بستر زمان اشاره کرد: 1ـ جریان تصوف گرایی با محوریت اندیشه ی غزالی. 2ـ جریان غرب گرایی با محوریت فکری جدایی دین از سیاست. 3ـ جریان اصالت گرایی با محوریت وفاداری به متن. جریان تصوف گرایی با مبنا قرار دادنِ اصل باطن قرآن و زبان قرآن به معناشناسی جامعیت قرآن روی ...

سرزمین ایران از دیر باز دارای فرهنگ و تمدن غنی و هنری والا مرتبه بوده است. فرهنگ و هنر اسلامی ایران نتیجه دمیده شدن روح اسلام در کالبد همان فرهنگ و هنر کشورمان بوده است که حاصل آن فرهنگی شکوهمند و هنرهایی نغز گردیده که هر بیننده ای را به وادار به تحسین میکند. فرهنگ وهنر اسلامی ایران در طول تاریخ همواره دارای یک روند تکاملی مداوم و مستمر بوده است که با تکیه بر گذشته خود با زبانی مناسب زمانه بیا...

هرچند بین ملت ایران و تاجیکستان ریشه‌های عمیق تاریخی و اشتراکات فرهنگی و ادبی و زبانی وجود دارد، متأسفانه رشد این مشترکات در طول تاریخ برای تاجیکان یکسان نبوده است. در دوران حاکمیت شوروی، رهبران وقت کشور با تغییر الفبای فارسی به لاتینی و سپس سیریلیک تیشه بر ریشۀ فرهنگ و علم و ادب مردم تاجیک زدند و به جدایی آن‌ها از میراث گران‌سنگ کهن خود منجر شدند؛ بنابراین، زمانه ایجاب می‌کرد تا راه‌های برون‌ر...

قرآن کریم در جامعه ای نازل شد که گرچه فرهنگ هایی مطابق با ارزش های انسانی در آن یافت می شد، امّا بسیاری از آداب و رسوم و فرهنگ های حاکم بر آن جامعه، منحط و بی ارزش و یا تحریف شده از اصل خود بودند. لذا از آن جا که قرآن کریم در اندیشه تصحیح زندگی انسان و رساندن او به کمال بود، به طور طبیعی به فرهنگ های حاکم بر جامعه نیز نظر داشت و به چهار طریق فرهنگ ستیزی، اصلاح فرهنگی، فرهنگ پذیری و جایگزینی فرهن...