لایة واژگانی سبک یکی از سطوح تحلیل در زبان است که در فرایند بررسی‌‌ سبک‌‌شناسانه اهمیت شایانی دارد، چراکه واژه از مهم‌‌ترین ابزارهای متون ادبی است که در یافته‌‌های ایدئولوژیک متن سهم به‌سزایی دارد. درواقع، گزینش واژگان خاص سبک شخصی نویسنده را شکل می‌‌دهد. نهج‌البلاغه، یکی از شاه‌کارهای بی‌‌نظیر ادبی بعد از قرآن کریم، نقش عمده‌‌ای در ادبیات ملت‌‌ها داشته است. در همین زمینه گزین...

خطاها انحرافات رایج و نظام­مندی هستند که در نتیجة تخطی از قواعد زبان دوم به­وجود آمده­اند. در پژوهش حاضر خطاهای واژگانی براساس دسته‌بندی دالی، برت و کراشن (1982) به سه دسته تقسیم‌شده‌اند: خطاهای بین زبانی، خطاهای درون­زبانی و خطاهای مبهم. هدف این نوشتار، بررسی سرچشمه و توزیع خطاهای واژگانی در گفتار کردزبانان کلهر ساکن کرمانشاه است. نمونة آماری این پژوهش که ازنظر رویکرد، جزء پژوهش‌های کمّی - کیفی...

منوچهر آتشی در زمره شاعران معاصری است که با استفاده از انواع روش‌های هنجارگریزی، زبان شعری‌اش را برجسته کرده است. تأمّل و تعمّق در تحلیل اشعار منوچهر آتشی نشانگر این واقعیت است که وی به صورت گسترده از ابعاد گوناگون در برجسته کردن زبان شعری‌اش- که گاه به صورت عمدی بوده است- از انواع هنجارگریزی بهره برده است. در این مقاله نمونه‌هایی از هنجارگریزی در شعر آتشی در ابعاد گوناگون آورده شده است. هدف نهای...

  ترمیم، یکی از پدیده‌های رایج در مکالمات روزمره همه زبان‌ها و از جمله زبان فارسی است. ترمیم جایگزینی است برای گفتار تولید شده قبلی که گوینده یا فرد دیگری در گفتگو بیان می­کند. مطالعه ترمیم، بخشی از حوزه مکالمه کاوی است که گفتگو‌های روزمره را در قالب داده­های صوتی و تصویری مطالعه می­کند. پژوهش حاضر به دنبال مشخص کردن انواع ترمیم‌ها و جایگاه آنها در توالی نوبت­ها در گفتگوهای تلویزیونی زبان فارسی...

بررسی متون ادبی بر پایه نظریّات ساختارگرایان، از موضوعاتی است که در ادبیّات ایران پیشینه چندانی ندارد. یکی از این نظریّه¬ها، بحث برجسته¬سازی در شعر است که به دو صورت نمود پیدا می¬کند: یکی هنجارگریزی (قاعده¬کاهی) و دیگری قاعده¬¬افزایی؛ در واقع شاعر، با گریز از قواعد زبان معیار دست به هنجارگریزی می¬زند. بررسی متون ادبی بر پایه این نظریّه، سبب می¬شود که زیبایی¬های زبانی و ادبی آثار ادبی، بیش از پیش نم...

انسجام به ­عنوان یک اصطلاح زبان­شناسی متن توسط «هالیدی» و «حسن» در سال 1976 مطــرح شــد بدین ­صورت که یک متن جهت برخورداری از انسجام نیازمند عناصری است که در مجموع عناصر انسجامی یا اداوت انسجام نام دارند و از نظر آن دو شامل ارجاع، حذف، جایگزینی، انسجام واژگانی و ادوات ربطی است.     ادوات ربطی یا پیوندی به مجموعه عناصر زبانی اطلاق می­ شود که باعث پیوستـــگی و اتصــال واژگان و به ­خصوص جملات می­ ...

در سال‌های اخیر سبک‌شناسان متون ادبی با رویکرد سبک‌شناسی لایه‌ای، موفّق به تحلیل و تفسیر باریک‌بینانه و دقیق‌تری از این متون شده‌اند؛ لذا بررسی لایه‌های مختلف سبکی، نقش مؤثّری در کشف معانی و ایدئولوژی متون دارد. در میان لایه‌های چندگانه یک متن، لایه واژگانی کاربردی‌ترین لایه در تفسیر و بازتاب سبک و به تبع آن، جهان‌بینی شاعر است. پژوهش حاضر تلاش کرده است تا با دو رویکرد تحلیل زبانی- محتوایی و آمار...

در این مقاله، سوره "انشراح" با تحلیلی زبانشناختی، مبتنی بر دستور نظام­مند هلیدی، در سه فرانقش تجربی، بینافردی و متنی، مورد بررسی قرار می­گیرد. این پژوهش کلیه جملات سوره را، در سه فرانقش مذکور به صورت جداگانه بررسی می­کند و ضمن تحلیل برجسته­سازی زبانی، باز­­تاب ویژگی­های معنایی متن در ویژگی­های بافت موقعیت را مورد بررسی قرار می­دهد. در فرانقش تجربی، مشخص شد که فرایند مادی بیشترین بسامد را به خود...

هدف پایان نامه حاضر، بررسی ساختار نحوی- واژگانی گونه زبانی نوجوانان شهر تهران بر اساس متغیر طبقه اجتماعی می باشد. فرضیه های تحقیق شامل: 1- بین ساختار نحوی نوجوانان شهر تهران از یک سو و طبقه اجتماعی آنان از سوی دیگر ارتباط وجود دارد. 2- نوجوانان طبقات اجتماعی متوسط و پایین شهر تهران کلمات عامیانه و گفتاری بیشتری در ساختار نحوی- واژگانی استفاده می کنند. 3- ساختار نحوی- واژگانی نوجوانان طبقه اج...

.زبان اصلی ترین ابزار رسانه است و روزنامه نیز رسانه ای پرمخاطب است و می تواند بر زبان و فرهنگ جامعه اثر به سزایی بگذارد. ازروزنامه به عنوان یک رسانه نوشتاری و منبع زبان فارسی معیار، انتظار می رود که زبانی عاری از اشکالات واژگانی و دستوری داشته باشد. لذا در این تحقیق با بررسی روزنامه های قدس و خراسان سالهای 1391و1381با روش دستی، به بررسی جملات اشکال دار پرداخته شد. با روش نمونه گیری تصادفی، در م...