مقامه یکی از شکل های بیانی رایج ادبیات عرب است که در قرن چهارم هجری به دست بدیع الزمان همدانی ساختاری منظم یافته و در فرهنگ و ادبیات جامعه ی اسلامی آن روزگار از پایگاه و ارج ویژه ای برخوردار بوده است . در این جستار به فرهنگ و ادبیات و اندیشه هایی پرداخته شده است که می توان گفت درون مایه ی بیشتر مقامات بدیع الزمان بر اساس آنها شکل گرفته است. بسیاری از مقامه نویسان، از این قالب بیانی ، برای ترویج...

آب و عناصر وابسته به آن در فرهنگ ایران آن‌قدر با اهمیت است که شاید بتوان به پشتوانه آن‌یک دایره‎المعارف بزرگ دربارۀ آب نوشت . سرزمین ایران، دیار احترام نهادن به آب است . در آثار مکتوب و شفاهی و باورهای کهن مردمان این سرزمین می‌توان به وضوح احترام و تقدس ویژه را، نسبت به آب دریافت . آب در بیشتر باورهای کهن ایرانی ، پاک‌کننده و شویندۀ گناه است . پیدایش و بقای گروه‌های انسانی ، بدون وجود آب غیرقاب...

انسان‌شناسی فرهنگی یکی از شاخه‌های انسان‌شناسی است که مانع از فراموشی باورها و رسوم گروه‌های انسانی می‌شود. فولکلور به مجموعه‌ای از دانستنی‌ها، باورها و رفتارهای مراسمی اطلاق می‌شود که در بین تودة مردم سینه به سینه به ارث رسیده و در واقع مجموعه آداب و رسوم، عقاید، افسانه‌ها و رفتارهایی چون شیوه‌های لباس پوشیدن و غیره در شمار فولکلور به شمار می‌رود. مؤدب‌پور یکی از نویسندگان معاصر است که با جمع‌...

ادبیات عامیانه هر قوم و ملّتی بخش عظیمی از فرهنگ معنوی آن ملت است که سینه به سینه از نسل های قدیم تا به امروز نقل شده و در گذر زمان حافظ هویت فرهنگی ملّت ها بوده است؛ این نوع ادبی شامل عادات، سنن، افسانه ها، قصه ها، باورها، آیین ها، ترانه ها، آداب و رسوم و ... می شود. بخش قابل توجهی از اصطلاحات عامیانه ایران، ضرب المثل هایی است که بر زبان عوام جاری است؛ این کاربردها در نثر فارسی و به خصوص در نوع ...

این مقاله فاقد چکیده می​باشد.

یکی از قدیمی ترین رسم ها و آیین های دلپذیر شادی بخش بر پایه جشن عروسی و پیوندهای اجتماعی است . از آن میان شاهنامه فردوسی، که همه ی روایت ها و حکایت های آن مکتوب و غیر مکتوب است، شرح و تفصیل ازدواج های گوناگونی را از دوره های اسطوره ای و تاریخی ایران پیش از اسلام یعنی از پیشدادیان تا ساسانیان به دست می دهد. سیستان به عنوان یکی از کهن ترین مناطق ایران، جایگاه ویژه ای در شاهنامه فردوسی دارد و اکثر...

تحقیق و تعمّق در باورهای عامیانه ، کلید فهم و دریافت آثار ادبی است و می تواند پرده از اسرار افکار یک متن بردارد و خواننده را به دنیایی با کشف های هنری و لذت های ادبی وارد کند . به دلیل کوتاه بودن عمر برخی از باورهای عامیانه و عدم کاربرد آن ها در عصر حاضر ، ایجاب می کند که آن ها را از لابه لای آثار جستجو کرد و با نگاشتن ، آن ها را به بند ماندگاری کشید ؛که بی دانستن برخی از این مطالب ، فهم بعضی از...

این مقاله می‌کوشد ابتدا به پیشینة فرهنگ عامه، تعریف، منابع، تاریخچه و تأثیر آن در اشعار محمدعلی بهمنی و حسین منزوی (اعتقادها و باورها، ادبیات عامیانه، کنایه‌ها، گیاهان، جانوران، رسوم، علوم، افسانه‌ها و بازی‌ها) بپردازد و به این وسیله گامی در مسیر شناخت بیشترِ شعرِ این دو شاعر و فرهنگِ عامه، بردارد و در پایان از نوشته‌ها نتیجه‌گیری نماید.

محمود دولت آبادی در آثار برجسته ی خود، به جنبه های مختلفی از زندگی توده های مردم توجّه کرده و این امر، موجب شده است تا عناصر مختلف فرهنگ عامه در آثار وی، بازتابی گسترده داشته باشد. انعکاس مظاهر مربوط به فرهنگ عامه در آثار دولت آبادی، شامل ذکر تمامی جنبه-های زندگی مردم، اعم از آداب و رسوم، باورهای عامیانه، دارو و درمان، بازی ها و سرگرمی ها، خوراک، پوشاک و غیره است. بازتاب زندگی واقعی مردم و واقع-...