ناصرخسرو، یکی از سخن سرایان مشهور و شاعران حکیم قرن پنجم ادبیّات فارسی است. وی در اشعار خویش از دو فرهنگ اسلامی و ایرانی تأثیر پذیرفته است که البته به تأثیر پذیری او از فرهنگ ایرانی کمتر توجه شده است. این نوشتار، نیز بر آن است تا با تکیه بر منابع اصلی و دست اوّل عربی و ایرانی به بررسی تأثیر پذیری ناصرخسرو از فرهنگ و حکمت ایران باستان بپردازد. اهداف و محورهای اصلی این نوشتار عبارتند از: الف. پیشگف...

خوشۀ همخوانی hu̯– ایرانی باستان در گویش‌های ایرانی به شکل‌های مختلفی تحول یافته است. در این مقاله، پس از شرح مختصر پیشینۀ تحول hu̯– ایرانی باستان در زبان‌های ایرانی دورۀ باستان و ایرانی میانۀ غربی، چگونگی تحول آن در گویش‌های نو شمال غربی و جنوب غربی بررسی شده است. hu̯– ایرانی باستان به پنج صورت تحول یافته و دو روند کلی را پیموده است: روند نخست: hu̯– > xw– > x– > h–، روند دوم: hu̯– > wh– >w– > f– . گ...

حدود یک ونیم قرن پیش، چیزی به نام یا با مضمون باستانشناسی، در ایران وجود قابل ملاحظه ای نداشت امّا اکنون دارد. این شاخه از علوم انسانی، به عنوان یکی از پیامدهای نفوذ سیاسی اقتصادی جهان غرب در ایران ظاهر شد و پس از طی فراز و نشیب هایی، به وضعیت امروزی خود رسید؛ یعنی اکنون، باستانشناسی در سطوح مختلف جامع? ایران جایگاه خاصّی دارد. اما این یک سخن کلّی است، و اگر بر چشم انداز عمومی باستان شناسی در ایرا...

موضوع این پژوهش زندگی، آثار و اندیشه های حسین کاظم زاده ایرانشهر می باشد . او از برجسته ترین فرهیختگان فرهنگی و اجتماعی ایران در اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی می باشد. حسین کاظم زاده ایرانشهر فرزند حاجی میرزا کاظم طبیب تبریزی است. که در دی ماه 1262ه. ش / 1883م / 1300 ه.ق در شهر تبریز متولد و در سال 1340 ه.ش /1962م / 1382 ه.ق در سن 78 سالگی در سوئیس در گذشت. ایرانشهر تفریبا 58 سال دور ا...

چکیده ندارد.

آن چه در این پژوهش مد نظر بوده، بررسی تطبیقی عناصر تزئینی وابسته به معماری در مدارس صفوی بازار اصفهان است تا در نهایت رئوس یا الگوهای کلی این تزئینات شناخته شوند. همچنین ارتباط طبقه ی اجتماعی واقفین این مدارس با ابعاد آن ها و میزان و کیفیت تزئیناتشان نیز بررسی شده است که با توجه به ظاهر مدارس مشخص شد که میان طبقه ی اجتماعی واقفین و ابعاد و غنای تزئینات ارتباط مستقیمی وجود دارد. بعلاوه امکان اخت...

زبان سکایی (ختنی)، در مقایسه با دیگر زبان‌های ایرانی (اوستایی، فارسی باستان، پهلوی، و ...)، بسیار کمتر مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته؛ به‌ویژه آنکه در زمینۀ مطالعات این زبان، مبحث ضمیر همواره در حاشیۀ مباحث اسم و صفت بوده و بدین سان مهجور مانده است. پژوهش حاضر مبتنی است بر مقولۀ ضمیر در زبان ختنی، شامل اقسام ضمیر و جدول‌های مربوط بدان، حالت‌ها و ویژگی‌های صرفی آن، و مقایسۀ آنها با ضمیر‌های زبان...

چکیده زبان فارسی و زبان صربی دو زبان همریشه هستند. هر دو عضو خانوادهی بزرگ زبانی می باشند که به نام زبانهای هندواروپایی معروف است و، به عبارت دیگر، آنها در زمان باستان یک زبان و زبان یک قوم بودهاند. از آنجا که این دو زبان از یک خانوادهی زبانی هستند، کهنترین مرحلهی تاریخ زبان فارسی در عین حال کهنترین مرحلهی تاریخ زبان صربی نیز است. در این پایاننامه کوشش برای نشان دادن بازماندههای زبان کهن ه...

اسب این حیوان باشکوه و نجیب، گذشته ای بس شگفت آور دارد. این جاندار در ابتدا شکار، و خورده می شد، سپس انسان او را اهلی کرد و به خدمت خود در آورد و بر پشت او به جهانگشایی پرداخت و گیتی را در نوردید و سرانجام در اوج ترقی و شکوه خود بود که اسب، مرکب ایزدان گردید و در فراخنای آسمانها به پرواز در آمد؛ فراگشتی پرشکوه که حتی امروزه نیز ردپای پر رنگی در زندگی و تمدن انسانی دارد. بررسی این تحول شگفت انگی...

جستار حاضر بر آن است تا ضمن توضیح مختصر جنبش های دینی اولیه در ایران بعد از اسلام، به بیان آن بخش از اندیشه های موجود در این نهضت ها بپردازد که می توان آنها را انعکاسی از افکار ایرانیان باستان محسوب داشت.