یکی از شگردهای هنری و خلاف آمد خواجوی کرمانی در خلق مفاهیم غنایی، بهره گیری از مفاهیم و اصطلاحات شرعی و دینی است. از آنجا که در شرع اسلام، داشتن روابط آزاد و عاشقان? زن و مرد حرام است و دین اسلام، محدودیت های خاصی در این امر قائل است و آن را تنها در حیط? شریعت و با رعایت اصول دینی و اخلاقی مجاز شمرده است؛ برای شاعران بزرگی چون حافظ، سعدی و خواجوی کرمانی، زمینه مناسبی فراهم شده است تا با نگاه و ...

در جغرافیای عرفانی با سه نوع اصطلاح جغرافیایی روبرو هستیم. یکسری مقولاتی که در جغرافیای طبیعی ما بإزای خارجی دارند مثل جهات چهارگانه، نام شهرها، اقالیم و ممالک که البته در جغرافیای عرفانی تأویل پذیرند و نقش نمادین و رمزگونه به خود گرفته اند. دستۀ دوم مقولاتی جغرافیایی که منشأ قرآنی دارند همانند قاف، عرش، کعبه، طور و مجمع البحرین که آن­ها نیز بر مشرب عرفا تفسیر و تأویل می شوند. دستۀ سوم که فقط د...

ازجمله مسائل مطرح‏شده در فلسفه و عرفان اسلامی، مقولة خیال و مثال و برزخ است که در تبیین بسیاری از اعتقادات اسلامی ازجمله اصل معاد و حیات پس از مرگ، و اثبات تجرد روح و غیره نقش اساسی دارد. ابن عربی، ملاصدرا، ابن سینا، فارابی، و شیخ اشراق ازجمله اندیشمندانی هستند که به این مباحث پرداخته‏اند. در اندیشة ابن عربی، خیال، محل جمع اضداد است و امری است که نه موجود است نه معدوم، نه معلوم است نه مجهول؛ او...

تفکرات و جهت گیری‌هایفلسفی شلینگ در طول دوران حیاتش دستخوش تغییر و دگرگونی بسیاری قرار گرفت؛ اما به یک معنی می‌توان اذعان داشت که همگی در چهارچوب یک طرح بنیادین قرار می‌گیرند، چرا که وجود یا این همانی مطلق در معرض تعاطی فکر واقع نمی‌گردد. شلینگ از اواسط دهه 1790 به تلاش‌های فیشته برای بازبینی فلسفه استعلایی کانت، که نقش اول را در ساخت جهان شناخت پذیر به فعالیت آگاهی داده بود، به همراه یک اشتغال...

اخیراً مسأله سفر در زمان به صورت جدی در میان فیلسوفان و فیزیکدانان مطرح شده است. بر پایة تعریف دیوید لوئیس، سفر در زمان در صورتی اتفاق می­افتد که زمان شخصیِ مربوط به مسافر مفروض با زمان خارجی، یعنی زمانی که در جهان پیرامون وی سپری شده است، متفاوت باشد. پاره­ای از فیلسوفان ایدة سفر در زمان را کاملاً بحث انگیز دانسته و با نظر به برخی پارادوکس­ها، که ظاهراً از پذیرش امکان چنین سفری زاده می­شوند، آن را...

رخدادها اموری­اند که واقع می­شوند یا اتفاق می افتند. هر چند بحث فلسفی از رخدادها در متافیزیک معاصر بسیار برجسته­تر از گذشته است، می­­توان پیشینه این مسأله را در فلسفه قدیم در قالب بحث حرکت و سکون و نیز بحث از مقولات فعل و انفعال بازجست. پرسش­های مهم در باب رخدادها را می­توان در سه محور هستی رخدادها (به مثابۀ مقولۀ متافیزیکی مستقل)، چیستی رخدادها و معیار تمایز و اینهمانی آنها جای داد. دونالد دیو...

جیرفت(تمدن هلیل رود) خاستگاه تمدنی پنج هزار ساله است. این ادعایی است، که موافقان و مخالفان زیادی را به دنبال خویش کشانید. با از خاک بدرآمدن این تمدن کهن، سیلی از اشیاء روان? بازارهای مکار? خارجی گشته؛ و بخش محدودی نیز در دستان باستان شناسان ایرانی و خارجی قرارگرفتند. این اشیاء به تصاویری شگفت مزین گشته اند؛ تصاویری یگانه، که تا پیش از این، در هیچ تمدنی به این کثرت و تنوع، سراغی از آنها نداشتیم....

آشنایی با متون نظم و نثرکهن زبان فارسی وکشف رمزها و اشارات و اصطلاحات و اندیشه های موجود در زبان و بیان شاعران و نویسندگان کهن، حلقه پیوندگذشته و حال قوم ایرانی است و موجب غنا، تحول، تنوع و پویایی ادب فارسی در مقطع کنونی اسث، در راستای همین اندیشه ابیاتی از حدیقه الحقیقه سنا یی مورد بررسی قرارگرفته است. شاعری که آثارش آینه آغاز و انجام رگه های خاص تفکر فرهنگی و اجتماعی و اخلاقی و به تعبیری مجمع...

اشتراک لفظی در کنار ترادف و اضداد، از جمله مباحث معناشناسی است که زبان‌شناسان پیشین بدان پرداخته­اند و تعریف­هایی نیز از آن ارائه داده­اند. زبان­شناسان معاصر بر این باورند که در بررسی اشتراک لفظی، باید میان دو اصطلاح «چند معنایی» (Polysemy) و «اشتراک لفظی» (Homonymy) تفاوت گذاشت. در اشتراک لفظی، دو واژه از روی تصادف، ساختار صرفی واحدی پیدا می­کنند و هر یک با حفظ معنای خود، هم­آوا و هم نویس می‌ش...

ازجمله مسائل مطرح‏شده در فلسفه و عرفان اسلامی، مقولة خیال و مثال و برزخ است که در تبیین بسیاری از اعتقادات اسلامی ازجمله اصل معاد و حیات پس از مرگ، و اثبات تجرد روح و غیره نقش اساسی دارد. ابن عربی، ملاصدرا، ابن سینا، فارابی، و شیخ اشراق ازجمله اندیشمندانی هستند که به این مباحث پرداخته‏اند. در اندیشة ابن عربی، خیال، محل جمع اضداد است و امری است که نه موجود است نه معدوم، نه معلوم است نه مجهول؛ او...