در طول تاریخِ جهان اسلام، بحثهای فراوانی پیرامون مفهوم «ربا» میان طیفهای گوناگونی از اندیشمندان ـ از جمله مفسران، فقها، و اخیرا اقتصاددانان ـ دنبال شده، و بااینحال، تلاش چندانی به منظور بازنمودن تصویری واضح از ربای رایج در جامعۀ عصر نزول با تکیه بر شواهد تاریخی صورت نگرفته است. مطالعه در این باب می‏تواند بستری مساعد برای فهم صحیح موضوع حکم فقهی «ربا» فراهم آورد. در مطالعۀ پیش رو برای نخستین بار ...

: در عصر کنونی، بقا به مهم‎ترین دغدغه و هدف سازمان‌ها تبدیل‎شده و آنها را به سیستم‌هایی منفعلی مبدل ساخته است که خود را با محیط تطبیق می‎دهند تا باقی بمانند. در این نوشتار تلاش شده است با گذر از روش صرفاً استقرایی، ضمن تأمل بر مفهوم مرگ سازمان به‎مثابۀ یک فرصت برای مصرف و تخصیص دوراندیشانه­تر منابع، بر پدیدۀ مرگ برنامه‎ریزی‎شده تأکید شود. در این امتداد، از انگارۀ ققنوس برای ادراک رفتارهای سازمان...

بر سرِ راهِ درکِ انسان از واقعیاتِ جهانِ خارج، فیلترهایی وجود دارد که بی­شک زبان یکی از مهم­ترینِ آن­ها محسوب می­شود. به­عبارتی؛ زبان، ابزاری قدرتمند است که به درجاتی به تفکر، شناخت و درنهایت رفتار فرد در جامعه شکل می­دهد. از آن­رو است که چاولا (1991) ریشۀ بحران­های محیطِ زیست را در زبان می­یابد. جستار حاضر ، برآن است تا ضمن معرفی زبان­شناسیِ زیست­محیطی به­عنوانِ یکی از جدیدترین حوزه­های مطالعاتی در عر...

جستار پیشرو بر آن است تا با واکاوی چگونگی و چرایی حذف مؤنث از رسالۀ فلسفی - ادبی حیّ بنیقظان نشان دهد که اندیشۀ مذکر، در ساحت فلسفه، چگونه فرودستی اجتماعی زن را در متون تمثیلیخود بازتولید میکند. افزون بر این با وارسی زنانی که میوۀ درختاند انگارۀ نامآشنای واق در خیال –جغرافیایی شرح میدهد که جغرافیای اسلامی از رهگذر گیاهانگاری زن بر این برساختۀ اجتماعی –تأکید میورزد که زن، در قیاس با مرد، به طبیعت...

ایزوتسو متأثر از مبانی معرفت‌شناختی ویتگنشتاین، بر آن شد تا با استفاده از معناشناسی به زبان قرآن و تحلیل معنایی مفاهیم اخلاقی- دینی بر اساس جهان‌بینی قرآن بپردازد. از نظر او، تفاوت معنایی واژگان، به سبب گوناگونی کاربرد آن‌ها در حوزۀ معنایی است. اگرچه یک واژه از معنای اساسی و اولیۀ واحدی برخوردار است، با ورود به یک نظام خاص، مثلاً جهان‌بینی قرآنی، عناصر تازۀ معنا‌شناختی پیدا می‌کند. بر اساس روش م...

نظریۀ استعارۀ مفهومی اولین بار توسط لیکاف و جانسون,1980) Lakoff &Johnson)، در کتابی با نام استعاره‌هایی که ما با آنها زندگی‌می‌کنیم (Metaphors We Live By)  مطرح شد. بر اساس این نظریه، استعارۀ مفهومی، امری تصوری و ذهنی است که در زبان به صورت استعاری تجلی می‌یابد. بیشتر مطالعه‌ها در مورد  استعاره‌های مفهومی منحصر به گفتار و نوشتار است، در صورتی‌که بررسی استعاره‌های مفهومی مخصوصاً استعاره‌های عواطف...

رابطه دانش و رفتار سیاسی به دو گونه قابل طرح است یکی از بعد سطح فرهنگ سیاسی و دانش اولیه فرد از مفاهیم اساسی زندگی سیاسی و دیگری از بعد تاثیری که نوع نگرش سیاسی و برداشت های متفاوت از مفاهیم سیاسی بر رفتار فرد می گذارد این مقاله بر هر دو بعد نظر دارد و می خواهد بداند میزان دانش افراد از مفاهیم سیاسی تا چه حد بوده و آیا رفتار عقلایی افراد را به دنبال می آورد یا نه و آیا رویکرد آنها به مفاهیم سیا...

این تحقیق به بررسی و تحلیل کتاب های درسی از منظر فرهنگ سیاسی مشارکتی می پردازد. برای فهم اینکه آیا کتاب های درسی می تواند فرهنگ سیاسی مشارکتی و دموکراتیک را به دانش آموزان انتقال دهد از روش تحلیل محتوای کمی استفاده می شود .برای این منظور کتاب های درسی علوم اجتماعی که از منظر نگارنده نمایانگر جامعه مدنی هر کشور محسوب می شود در هر سه دوره از مقاطع تحصیلی (ابتدایی ، راهنمایی و دبیرستان ) ایران مور...

با شکل‌گیری مناظرۀ چهارم در روابط بین‌الملل، چشم‌انداز خِرَدگرا همچنان خودـ انگاره یا تصویر از خودِ ثابتی نشان می‌دهد. این خودـ انگارۀ ثابت وضعیتی تغییرناپذیر از روابط بین‌الملل را بر مبنای اصل برسازندۀ حاکمیت و راهبرد همیشگی معطوف به امنیت و بقا ترسیم می‌کند. تصویر مورد نظر در دیدگاه‌های چشم‌انداز خردگرا در روابط بین‌الملل ریشه دارد. این مقاله در صدد آن است که با ارائۀ نقطه‌نظرات دیدگاه‌های چشم‌ا...

برخی مخالفان اسلام با هدف اسلام ستیزی بر آن شده اند تا آموزه های قرآن را خشونت-آمیز و غیراخلاقی معرّفی کنند. برای این  منظور به آیاتی که در آنها، برای مجرمان مجازات های سختی چون قصاص، قطع دست و تازیانه و...در نظر گرفته شده، استناد کرده و به شبهه‌افکنی دست یازیده اند. در این مقاله، ضمن تبیین شبهه، با تأمّل و مداقّه در آیات جزایی قرآن و نیز با استمداد از روایات مبیّن آن، روشن می‌گردد که خشونت در احکا...