دو ملت ایران و هند سابقه‌ مشترک قومی و نژادی دارند و در طول زمان از یکدیگر بسیار تأثیر پذیرفته‌اند. این اشتراکات و تأثیرپذیری‌ها در آثار ادبی دو ملت نیز بازتاب یافته است. پژوهش پیش رو با فرض وجود مضامینی مشترک میان شاهنامه فردوسی و حماسه رامایانا، به مقایسه تطبیقی دو شخصیت‌ منفی کلیدی شاهنامه، ضحاک و افراسیاب، با راوانا، شخصیت منفی حماسه رامایانا، پرداخته ‌است. نتایج این پژوهش حاکی از وجود اهری...

پهلوانان شخصیت های اصلی و موثر حماسه اند. حوادث و رویدادهای حماسه، سرگذشت پهلوانان آزاده ای است که به دور از هر گونه خودبینی و غرور و تعصب کورکورانه، به مردم و وطن خویش می اندیشند. هدف آنها حفظ ارزش های والای انسانی است. عشق و آرزو و همه هستی خود را در خدمت حماسه قرار می دهند. خاندان زال یکی از خاندانهای پهلوانی شاهنامه است که می کوشد مرزهای ساختگی ایران –انیرانی را برهم زند و فراتر از این مرزب...

افسانه ها و حماسه هاى اسطوره اى با بن مایه نبرد پدر و پسر، از مضامین مهیج اقوام آریایى و انعکاسى از پیکار مجاز و حقیقت هستند. وجود سلسله شباهات بى شمار بین حماسه رستم و سهراب و سروده ژرمنى هیلدبراند، حیرت و توجه بسیارى از محققین شرق و غرب را طى دو قرن اخیر معطوف خویش ساخته است. جستار حاضر، تلاشى است تا از گذر بررسى تطبیقى این دو حماسه، شناخت بیشترى در زمینه ریشه یابى کهن الگوها، چگونگى راه یابى...

هدف از این مقاله نشان دادن نگاه تأویلی سهروردی است به روایات،عناصر و مؤلفه های اثر حماسی بزرگ ایران یعنی شاهنامه فردوسی. مقاله به دو بخش تقسیم می شود: در بخش نخست بنیان های متفاوت تأویل در نزد فردوسی و سهروردی بررسی می گردد و نشان داده می شود که اسطوره و حماسه چگونه در اندیشه فردوسی و در پرتو اصول و قواعدی که او برای فهم و تأویل آنها به دست می دهد، به مثابه اموری معقول و خردپذیر جلوه می کنند حا...

هدف از این مقاله نشان دادن نگاه تأویلی سهروردی است به روایات،عناصر و مؤلفه های اثر حماسی بزرگ ایران یعنی شاهنامه فردوسی. مقاله به دو بخش تقسیم می شود: در بخش نخست بنیان های متفاوت تأویل در نزد فردوسی و سهروردی بررسی می گردد و نشان داده می شود که اسطوره و حماسه چگونه در اندیشه فردوسی و در پرتو اصول و قواعدی که او برای فهم و تأویل آنها به دست می دهد، به مثابه اموری معقول و خردپذیر جلوه می کنند حا...

چکیده: حماسه های تاریخی از قرن ششم و حماسه های دینی از قرن نهم، به تدریج جای خود را در میان شاعران فارسی زبان باز می کنند. یکی از دوره هایی که سرودن منظومه های حماسی تاریخی و دینی از رواج قابل ملاحظه ای برخوردار است، بعد از انقراض دولت صفوی و در دوره حکومت افشاریه، زندیه و قاجار می باشد. در این دوره، در گستره نفوذ زبان و ادبیّات فارسی، منظومه های متعدّدی در قالب مثنوی و در زمینه داستان های دینی ...

چکیده یکی از انواع ادبی، حماسه است. با توجّه به تقسیم بندی انجام شده، حماسه را به چهار دست? اساطیری – ملّی، تاریخی، دینی و عرفانی، طبقه بندی می کنند. اوّلین و مهم ترین دور? سرودن آثار حماسی در ایران، قرن چهارم هجری است. چرا که با ارزش ترین اثر، که بعدها، مرجع و مأخذی برای تمامی آثار حماسی می شود، توسط فردوسی طوسی، به منص? ظهور می رسد. تا پایان قرن پنجم هجری، منظومه های حماسی، البتّه از نوع اساطیری...

حماسه عظیم امام حسین (ع) در ادبیّات عربی و فارسی، بازتابی بس گسترده دارد. این حماسه به دلیل ماهیت عزّت­مدار و ظلم­ستیز خود، به عنوان الگویی ممتاز در برابر ادیبان و سخنوران قرار گرفت. بسیاری از آن­ها با الگوگیری از این حماسه، نوای پایداری، آزادی و بیداری را در جامعه نواختند. می‌توان این سروده­ها را در گسترة ادبیّات تطبیقی، بررسی و تحلیل کرد تا ضمن نقد، نشانه­های پیوند و اختلاف آن­ها روشن گردد.    ...

چکیده : در این مقاله سعی شده است علاوه بر ، بررسی شاهنامه و گرشاسبنامه از نظر زیبایی شناسی و ساختار های زبانی و فکری ، آنها را با روشی تحلیلی از حیث کیفیت روایت و تصویرگری بسنجیم .روایت ها و تصویرگری های اسدی در گرشاسبنامه ، موجز ، زیاد ومکرر است اما به مانند تصویر های فردوسی ، هدفمند و مرتبط نیست. شیوه اسدی در روایت استفاده از مناظره و تمثیل است . برخلاف شاهنامه که داستان ها بیشتر از زبان قهر...

بهرام چوبینه سردار بزرگ ساسانی، نقش عمده ای در تحوّلات سیاسی و نظامی اواخر عهد هرمزد چهارم و اوایل عهد خسرو پرویز دارد و شرح ماجراجویی های وی در بخش تاریخی شاهنامه، زمینه مناسبی را برای خلق حماسه ای زیبا، فراهم کرده است. بررسی دقیق محتوای این داستان، بروشنی حاکی از حضور عناصر و شاخصه های سروده ای حماسی، به سبک حماسه های بخش پهلوانی شاهنامه است. شخصیت برجسته بهرام چوبینه نیز با وجود همه کاستی های...