کریم خان زند به عنوان موسس دولت زندیه، عملکرد های سیاسی ویژه ای در ایجاد حکومت داشته است. اولین عملکرد سیاسی او طفره رفتن از عنوان شاهی بود که ناگزیر خود را وکیل الرعایا نامید و شاه اسماعیل سوم را شاه خواند تا به نوعی عدم مشروعیت خود را جبران کند. تساهل مذهبی کریم خان زند باعث آزادی بخشی به مذاهب موجود گشت، به نحوی که گروه های تصوف که در عصر صفوی و افشار مورد بی توجهی قرارگرفتند، به وطن بازگشتن...

بعد از مرگ نادر در ایران خوانین محلی سر برآوردند و درصدد برآمدند تا برای خود دولت تشکیل دهند. نصیرخان لاری یکی از این افراد بود که برای خود قلمروی مستقلی در جنوب ایران در منطقه لارستان فارس بوجود آورد. هدف اصلی این مقاله بررسی چرایی و چگونگی برآمدن نصیر خان و سرانجام او است. پژوهش حاضر نشان می‌دهد که نصیرخان از خلاء حکومت مرکزی سود جست و با استفاده از موقعیت اقتصادی لار و رقابت مدعیان سلطنت در ...

this article is the continuation of its first part that published in this magazine, vol. 2, summer 2005, no. 58.

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی اختلاف ها و کشمکش های میان والیان پشتکوه و حکومت عثمانی، بر سر معادن نمک واقع در مرز ایران با عثمانی، در فاصلۀ سال های 1255 تا 1347ق. (1838-1928) می باشد. روش/ رویکرد پژوهش: این مقاله، با روش توصیفی و تحلیلی، بر پایۀ اسناد موجود و منابع کتابخانه ای انجام شده و پس از ارزیابی داده های تاریخی و تجزیه و تحلیل آن ها، به سازماندهی و استنتاج پرداخته شده است. یافته ها و نتایج...

دوره ی وزارت و صدارت میرزا حسین خان مشیرالدوله (سپهسالار) (1287تا 1297هجری قمری) دوره ای است که ایرانیان با مدنیت غربی آشنا شدند. روشنفکران این عصر در صدارت و وزارت او این فرصت را به دست آورده بودند که لااقل بخشی از اندیشه های اجتماعی و سیاسی خود را درعمل تجربه نمایند. در این بین بودند کسانی که با ترقی و اصلاح در کشور به مخالفت برخاستند و قضیه اصلاحات امیرکبیر تکرار شد. بازگشت به سنتها نه تنها ...

چکیده با مرگ کریم خان زند و منازعات خونین بین بازماندگان زندی بر سر میراث او و به دنبال آن کاهش و زوال قدرت دولت مرکزی ، به رسم تاریخ سیاسی ایران ، بار دیگر فرصتی ایجاد شد تا قدرت های منطقه ای و ایلی در ایلات و ولایات مختلف  براساس میزان توان و قدرت سیاسی و نظامی خود ،درصدد بسط قدرت خویش ، خودمختاری ، دستیابی به سلطنت و یا نقش آفرینی در معادلات قدرت  برآیند. آذربایجان با موقعیت ویژه و مهمِ خود، ...

ساختار و عملکرد سیاسی-نظامی شهرها نقش برجسته ای در درگیری ها و رقابت های سیاسی-نظامی کشور در دوره بعد از مرگ نادرشاه افشار داشت؛ با توجه به این مسئله، این مقاله درصدد یافتن پاسخ به این پرسش است: ساختار قدرت شهرها چگونه و به چه سان عمل می کرد و در چه زمینه هایی منجر به قدرت گیری و حاکمیت کریم خان زند گردید؟ پژوهش حاضر، با استفاده از روش تحقیق تاریخی و شیوه جمع آوری داده های کتابخانه ای از منابع ...

  سراج الدین علی خان آرزو یکی از برجسته ترین ادبای شبه قاره است که نزدیک به سی و شش کتاب و رساله در زمینه­ی تحقیقات ادب فارسی تألیف کرده و دیدگاه­های نوینی را در حوزه­های مختلف سبک شناسی، زبان شناسی، بلاغت، نقد ادبی، تذکره­نویسی و ... مطرح کرده است. یکی از آثار مهم او تذکره­ی مجمع النفائس است. این اثر به­رغم اهمیتّی که در زمینه ی نقد ادبی دارد، چنانکه باید مورد توجّه جدّی محقّقان و منتقدان ادبی قرا...

شاهنامه قرچقای خان با 148نگاره از جمله شاهنامه های دوره صفوی(مکتب اصفهان) است که بنا به سفارش و حمایت قرچقای خان والی مشهد، بیرون از کتابخانه-کارگاه های سلطنتی، به انجام رسیده است. این شاهنامه که اینک با عنوان: شاهنامه ویندزور! در قصر سلطنتی ویندزور در بریتانیا نگهداری می‌شود، دارای 148 برگ نگارگری است. این شاهنامه متعلق به 1058ه. ق/1648م و از معدود شاهنامه های کامل متعلق به این دوره است. به ا...