در این نوشتار مدلی برای تعیین زمان‌بندی بهینه‌ی چرخشی کارگاهی باز طراحی می‌شود. برای انجام هر عملیات چندین منبع مورد نیاز است که به‌طور هم‌زمان باید از تمامی آن‌ها استفاده شود. این مسئله از لحاظ پیچیدگی محاسباتی در رده‌ی مسائل N‌P-h‌a‌r‌d قرار دارد. ابتدا نشان می‌دهیم که این مسئله را می‌توان به مسئله‌ی رنگ‌آمیزی دایره‌یی رئوس یک گراف تبدیل کرد. آنگاه، الگوریتمی در چارچوب روش فراابتکاری جامعه‌ی ...

بهینه ‏سازی الگوی کشت محصولات زراعی راهکاری عملیاتی در جهت بهره ‏برداری صحیح از آب‏ های سطحی و زیرزمینی و حفظ معیشت کشاورزان و امنیت غذایی کشور به‏ شمار می ‏آید. با توجه به این ‏که اهداف مذکور در تضاد با یکدیگر هستند، در تحقیق حاضر بااستفاده از قابلیت مسأله کوله‏ پشتی باینری در قالب الگوریتم جامعه مورچگان و با هدف افزایش سود ناخالص و کاهش آب مصرفی کشاورزان به تعیین الگوی کشت بهینه در منطقه شهدا...

مسئله برنامه ریزی تولید بلندمدت معادن روباز یک مسئله بزرگ ترکیبی می باشد که به خاطر بزرگی اندازه مسئله در یک زمان منطقی با استفاده از مدل های ریاضی قابل حل نمی باشد. در این تحقیق کاربرد الگوریتم فراابتکاری مورچگان در برنامه ریزی تولید بلندمدت معادن روباز در حالت سه بعدی ارایه گردیده است. الگوریتم مورچگان که در اجرای آن از رفتار طبیعی مورچه ها در پیدا کردن غذا الگو گرفته شده است ،تا به حال در ...

مساله فروشنده دوره گرد یکی از معروفترین مسائل بهینه سازی ترکیبی است که با توجه به ویژگی های خاص آن، در سال های اخیر نیز بستر مناسبی برای اعتبار سنجی الگوریتم های مختلف ابتکاری، فرا ابتکاری و دقیق بوده است. کاربردهای متعدد این مساله از لحاظ نظری و عملیاتی نیز باعث توجه ویژه محققان به آن شده است. الگوریتم فرا ابتکاری بهینه سازی توسط کلونی مورچگان در زمره روش های فرا ابتکاری موفقی است که در سال ها...

الگوریتم مورچگان یک روش فرا ابتکاری است که بر اساس رفتار مورچه‌های طبیعی عمل می‌نماید. در این مقاله از این الگوریتم به منظور بهینه‌یابی قابلیت اطمینان در سیستم‌های سری با انتخاب‌های چندگانه در مورد هر زیرسیستم استفاده شده است، طوریکه انتخاب تکنولوژی به گونه ای صورت می گیرد تا قابلیت اطمینان با در نظر گرفتن محدودیت بودجه حداکثر گردد. این مسأله یک مسأله برنامه ریزی صفر و یک غیرخطی می‌باشد که از م...

تکنیک خوشه‌بندی از مهم‌ترین تکنیک‌های داده‌کاوی و شاخه‌ای از تحلیل آماری چند متغیره بوده و روشی برای گروه‌بندی داده‌های مشابه در خوشه‌های یکسان است. با بزرگ‌تر شدن بانک‌های داده‌ای، تلاش محققان برای یافتن روش‌های خوشه‌بندی کارا و مؤثر متمرکز شده است تا از این راه بتوانند زمینه تصمیم‌گیری سریع و منطبق با واقعیت را فراهم آورند. بدین منظور، در این مقاله تکنیک خوشه‌بندی بهبود‌یافته سیستم کلونی مورچ...

تحقیق حاضر یک الگوریتم ابتکاری را برای حل مسأله محدود بهینه سازی سبد سهام با توجه به ارزش در معرض ریسک (var) به عنوان معیار ریسک و با استفاده از الگوریتم ترکیبی مورچگان و ژنتیک  ارائه می دهد. در این تحقیق نشان داده خواهد شد که الگوریتم ترکیبی پیشنهادی قادر است مساله بهینه سازی سبد سهام را با توجه به معیار ارزش در معرض ریسک (var) با در نظرگرفتن محدودیت عدد صحیح برای تعداد سهام موجود در سبد سهام ...

امروزه توجه بسیاری از پژوهشگران به دسته ای خاص از الگوریتم ها با عنوان الگوریتم های فرا ابتکاری معطوف شده است. الگوریتم های فرا ابتکاری به طور قابل توجهی توانایی یافتن جواب های با کیفیت بسیار بالا را در زمانی منطقی، خصوصاً برای مسائل ترکیبی سخت، افزایش داده اند. یکی از روش های فرا ابتکاری موفق، الگوریتم جمعیت مورچگان نام دارد. تاکنون گونه های مختلفی از این الگوریتم معرفی گردیده اند که مبنای تمام...

مسئله توسعه بهینه ظرفیت تولید نیروگاهی، مسئله برنامه ریزی طولانی مدت برای ساخت نیروگاه ها می باشد. در اینجا سوال این است که چه نوع نیروگاهی، با چه ظرفیتی، در چه زمانی ساخته شود تا ضمن تأمین انرژی مورد نیاز در آینده و با توجه به محدودیت های مسئله، هزینه کل بهینه شود. در واقع این مسئله، یک مسئله بهینه سازی غیر خطی و محدود شده می باشد که یافتن بهترین طرح توسعه در آن تنها با مقایسه کلیه طرح های ممک...