کودتای سوم اسفند 1299ش (کودتای سیاه) توسط انگلیس طراحی و به دست عوامل وابسته به آنها اجرا شد، محصول تغییر سیاست خارجی انگلیس در ایران پس از جنگ جهانی اول بود. انگلیس که از طرفی مجبور به تخلیه قوای خود از ایران و از سویی نیازمند حضور یک نیروی نظامی مطمئن در ایران بود، ابتدا قرارداد مشهور 1919م. را تنظیم نمود، اما زمانی که از تصویب نهایی آن ناامید شد، برای تحقق اهداف خود به فکر انجام کودتا افتاد....

اگرچه اکثر رژیم‌های عربی که در سال 2011 به‌واسطه‌‌ی اعتراضات گسترده مردمی سقوط کردند به طور کلی و در مجموع، رژیم‌هایی اقتدارگرا و غیرآزاد محسوب می‌شدند اما در عین حال همه رژیم‌های غیرآزاد در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا که برخی از آنها حتی به لحاظ شاخص‌های سرکوب ساختاری از مشکلات جدی‌تری رنج می‌بردند، انقلاب و حتی اعتراضات و منازعات پایداری را تجربه نکردند. بر این اساس سوال این است که: ماهیت غ...

تا کنون از منظرهای گوناگونی به مساله هویت نگریسته شده و جنبه‌های مختلف آن از توضیح و تبیین گرفته تا بررسی رابطه آن با متغیر‌های دیگر و بالعکس مورد بررسی و کنکاش قرار گرفته است. اما دیدگاه‌های جدید در حوزه‌های مختلف علوم اجتماعی ، به طرح مسائلی پرداخته‌اند که تجدید نظر اساسی در همه علوم و مفاهیم را سبب گشته اند. از جمله این نو آوری‌ها در دهه‌های اخیر، بررسی رابطه میان معرفت با مفاهیمی چون قدرت...

بررسی آرای انتقادی به نظریه«پایان تاریخ»فرانسیس فوکویاما امین مهاجر شیخی[1]- امیر دبیری مهر[2] چکیده: همزمان با پایان یافتن جنگ سرد و فروپاشی اردوگاه شرق، ایدئولوژی جدیدی بایست شکل می‌گرفت. از این‌رو «فرانسیس فوکویاما» دانشمند آمریکایی ژاپنی‌تبار با گرفتن مفهوم تاریخ از هگل، سال 1989 مقاله‌ای تحت عنوان «پایان تاریخ» در نشریه «نشنال اینترست»[3] به چاپ رساند و پایان قرن بیستم را پایان تاریخ نا...

پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد تفسیرگرایی اجتماعی به بازسازی معنایی تغییرات در گرایش به هویت ملی در آذربایجان از منظر پان‌ترکیست‌ها می‌پردازد. در دوره‌ی قاجار و پیش از آن آذری‌ها خود را کاملاً ایرانی می‌دانستند و همیشه در حفاظت از مرزهای کشور پیشگام بودند. ولی با روی کار آمدن دولت اقتدارگرای پهلوی و سیاست‌ها و فعالیت‌های وی باعث شکل‌گیری تغییراتی در نگرش به هویت ملی و همچنین گرایش ب...

نوسازی و اصلاحات در ترکیة دوران آتاتورک و جانشینش اینونو علی رغم ایجاد تغییرات اساسی در حوزه های فرهنگی و سیاسی فاقد یک چارچوب نظری مستقل و ملی و بدون تغییرات ساختاری ملازم با آن در حوزة اقتصادی- اجتماعی بود. دولت جدید برخاسته از ویرانه های امپراتوری عثمانی به قصد حل بحران های هویت و مشروعیت یک نوع ایدئولوژی کمالیستی را به زور و از بالا تحمیل کرد که فقط در قالب ها و ظواهر ناسیونالیستی و با محتو...

پس از آنکه دولت‌های کمونیستی حاکمیت شهرهای قفقاز را در دست گرفتند فضاهای شهری دستخوش تحولات زیادی شدند. خیابان نیز به عنوان یکی از مؤلفه‌های منظر شهری که بخش عمده‌ای از ادراک شهر وابسته به آن است در استراتژی دولت‌های اقتدارگرا از جمله شوروی مورد توجه قرار گرفت؛ به‌طوری که تولید خیابان یک اصل عمده در معرفی چهره جدید شهرها با هدف نمایش قدرت حاکم محسوب می‌شد. نظم و هندسه در یک ساختار مستقیم همراه ...

کشور کمونیستی مانند چین علیرغم نظام اقتدارگرا، برنامه ریزی مرکزی و سطح پائین مشارکت مدنی دست به آزادسازی اقتصادی لیبرال زده و با برنامه اصلاحات خود در 40 سال توانست 800 میلیون نفر را از فقر خارج کند. این مقاله بر آن است تا ضمن مطالعه مورد خاص چین- هنگ کنگ- تایوان به این پرسش پاسخ دهد که آیا یک نظام اید ئولوژیک کمونیستی قادر است ضمن حفظ حاکمیت ملی خود با سیاستها و ابزار اقتصاد لیبرال به توسعه اق...

یکی از جریان‌های تکفیری که در سال‎های اخیر موجبات خشونت و افراطی‌گری را در غرب آسیا فراهم آورده است، جریانی موسوم به داعش است. این جریان بنا به دلایلی نظیر فقدان دموکراسی و حقوق شهروندی، تحجر و واپس‌گرایی بروز یافت و با حمایت‌های مالی- لجستیکی برخی قدرت‌های منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای توانست قریب به نیم دهه به حیات خود تداوم بخشد و چالشی اساسی را فرا روی دولت‌های این منطقه قرار دهد. این جریان همچنی...

پیروزی انقلاب اسلامی ایران بازتاب­های گسترده­ای در منطقه و جهان به همراه داشت.علی‌رغم اینکه بیشترین تاثیر انقلاب اسلامی در سطح منطقه و همسایگان ایران اتفاق افتاد، شواهد گویای آن است که میزان اثرگذاری انقلاب ایران بر کشورهای آسیای­میانه محدود بوده است. این درحالی است که مردمان این منطقه همگی مسلمان بوده و برخی به لحاظ زبانی و برخی به لحاظ تاریخی یا قومی اشتراکاتی با ایران دارند. این پژوهش به...