نسخ تدریجی، مشروط و تمهیدی، از نوآوری‌های آیت‌الله معرفت و به‌معنای رفع و تغییر تدریجی حکم سابق است که اگر تغییر تدریجی حکم با تغییر شرایط باشد و لحاظ برگشت و اعاده حکم با برگشت شرایط شود، «نسخ مشروط» و اگر تغییر تدریجی حکم با لحاظ مقدمات و تمهیداتی برای رفع آن باشد، «نسخ تمهیدی» نامیده می‌شود. از آنجا که این نظریه در اواخر عمر وی مطرح شد، فرصت تبیین چارچوب کامل آن حاصل نشد، ازاین‌رو مانند نسخ ...

 کشتی‌های تجاری به دلایل مختلف و اغلب توسط خواهان در راستای تأمین هرچه بیشتر خواستة خود، به‌ویژه در دعاوی مربوط به صدمات بدنی، خسارات وارد به کالا و تصادم دریایی، ممکن است بازداشت شوند. در زمان بازداشت، مالک کشتی موظف به پرداخت هزینه‌های ضروری و بازگشت‌ناپذیر می‌شود. از طرف دیگر، راه‌های رهاییِ کشتی برای مالک آن زیاد نیست. از جمله مالک کشتی می‌تواند با ارائۀ ضمانت‌نامۀ بانکی یا پرداخت پول (در اغ...

دولت به لحاظ فعل یا ترک فعل خود در زمینه آلودگی زیست محیطی مسئولیت دارد. قواعد فقهی و حقوقی از قبیل لاضرر، تسبیب، مقررات مندرج در اسناد بین‌المللی از جمله ماده 8 اعلامیه جهانی حقوق بشر، ماده 21 اعلامیه ریو، بند 3 ماده 2 میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی مؤید این موضوع هستند که می‌بایست به افراد زیان دیده از آلودگی زیست محیطی غرامت پرداخت شود. یکی از راهکارهای مؤثر برای جبران خسارت، توسل زیان‌د...

بدین صورت هنگامی که کارگری بر اساس تقصیر و فعل زیانبار دیگری، برای مثال به دلیل عدم رعایت مقررات حفاظت فنی و بهداشتی کارفرمای خود دچار ضرر و خسارتی شود، در این حالت خسارت کارگر زیان دیده از طریق مسئولیت مدنی و نظام تأمین اجتماعی قابل جبران است؛ پرسشی مطرح می شود که آیا نهاد تأمین اجتماعی، بعد از ارائه حمایتها و مزایای پیش بینی شده در قانون، که ممکن است به صورت پرداخت غرامت دستمزد، مستمری از کار...

مسئلۀ رجوع به واردکنندۀ زیان پس از جبران ضرر از سوی بیمه‌گر، از مسائل مهم حقوق بیمه است. یافتن مبنای فقهی این رجوع با توجه به منابع فقه و حقوق اسلامی، موضوع این نوشته قرار گرفته است. قائم‌مقامی در اثر پرداخت، ریشه در حقوق فرانسه دارد و در حقوق ایران و مبانی آن اثری از آن دیده نمی‌شود. وجود یک شرط بنایی(ارتکازی) در نوع قراردادهای بیمه، نشانگر آن است که نوعاً تمام بیمه‌گذاران تمایل دارند که خسارت ...

چکیده: یکی از وظایف دولت، پرداخت دیه در مواردی است که به دلایل مختلف، قاتل شناسایی نشده یا پس از شناسایی، متواری شده است و تا هنگام مردن به او دسترسی نباشد. همچنین هر گاه قتل در شرایط، زمان و مکان خاص اتفاق افتد علاوه بر اصل دیه، یک سوم به دیه کامل افزوده می شود که به آن «تغلیظ دیه» می‏گویند. در مواردی که بیت المال مسئولیت پرداخت اصل دیه را بر عهده دارد و قتل هم در ماه های حرام یا در حرم مکه مع...

چکیده: یکی از موضوعات مهم در مسئولیت مدنی که جایگاه ویژه ای در فقه و حقوق موضوعه دارد بحث جبران خسارتی است که از صدمات بدنی ناشی شده است. این موضوع آن قدر مهم است که در فقه مباحث متعدد و مفصلی با عنوان دیات به آن اختصاص یافته است و حتی حدود و قصاص هم مرتبط با آن هستند. در حقوق جدید، مسئولیت مدنی و مصادیق آن به طور مفصل بحث می شود با این وجود، جبران خسارت صدمات بدنی بحث مستقلی را به خود اختصاص ...

قانون آیین دادرسی دادگاه­های عمومی و انقلاب در امور مدنی در مواد 424 و 437 آثار متفاوتی برای اعاده دادرسی و اعتراض شخص ثالث در مورد اجرای حکم مقرر کرده است. براساس این مواد، اثر اعاده دادرسی شدیدتر است چون با صدور قرار قبولی اعاده دادرسی اجرای حکم متوقف می شود، مگر در خصوص محکوم به مالی، در صورتی که امکان اخذ تأمین و جبران خسارت وجود داشته باشد که در این­صورت عملیات اجرایی با اخذ تأمین از محکوم...

چکیده ندارد.