از آن جا که قرآن کریم از جانب خداوند حکیم نازل شده است و هیچ باطلی در آن راه ندارد، می-توان به این امر اعتقاد داشت که آیات هر یک از سوره های قرآن کریم از ارتباط و انسجامی خاص در تأمین هدف یا اهداف سوره برخوردار است. از طرف دیگر پیش فرض برخی نویسندگان، نفی ارتباط منطقی بین آیات سوره ها ی قرآن کریم بوده است که با حکمت خداوند در تناقض می باشد. لذا در این پایان نامه سعی بر این است تا در راستای اثبا...

این مقاله در زمینة کلام اسلامی به بررسی دلالت آیة «أَطِیعُوا اللَّهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ» (نساء /59) بر عصمت انبیاء می‌پردازد. این آیه یکی از مهم‌ترین آیات قرآنی است که از آن برای اثبات عصمت انبیاء، به ویژه نبی مکرم اسلام، و صاحبان امر استفاده شده است. استدلال به این صورت است که چون خداوند به‌طور مطلق دستور به اطاعت از رسول خود داده است، این دلالت بر عصمت او از خطا و گناه می‌کند؛ چرا که...

مسئلة ذومراتب‌بودن ایمان از مسائل مهم مبحث ایمان است و در اندیشة دینی قرآن جایگاه خاصی دارد. این مسئله که منبعث از آیات قرآنی است در تفسیر "ملاصدرا" (۹۷۹-۱۰۵۰ق/ ۱۵۷۱-۱۶۴۰م) نیز مورد توجه قرار گرفته‌است. ملاصدرا در این زمینه انقسامات مختلفی از ایمان را در مواضع مختلف بیان می‌کند، لیکن این تحقیق عهده‌دار بررسی روش‌شناختی و منسجم این مسئله بوده لذا به تحلیلی نظام‌مند که مبتنی بر نظریة ملاصدرا در ب...

ارسطو در مواردی موضوع فلسفه اولی را موجود نامتحرّک یا خدا دانسته و در موارد متعدّد دیگر موضوع آن را موجود بما هو موجود شمرده است. آیا این دو موضع، دو باور ارسطوئی اصیل بوده و با هم قابل جمع اند یا باید دو موضع متناقض تلقّی گردند که ارسطو از اوّلی به دومی عدول کرده است؟ ثمره فرض عدول به موضع دوم این است که خدا را نمی توان «وجود» خواند و، در نتیجه، مابعدالطبیعه و الاهیّات دو دانش مستقل می شوند؛ درحالی...

قرآن، محور همه ارزشهای اسلامی بود و امت اسلامی، ناگزیر برای راهیابی به کمال و رفع کاستیهای فردی و اجتماعی خود، رو به سوی این کتاب آسمانی داشت و برای فهم معارف بلند آن و درک رمز و رازهای آن به تکاپوی پرداخت . این تکاپو به تنظیم و تدوین مسائلی انجامید که "علوم قرآن" نامیده شد. علوم قرآن به مقوله هایی اطلاق گردید که به شکلی در فهم و تفسیر قرآن تاثیر داشت و به عنوان مقدمه قرآن شناسی و قرآن فهمی بای...

 طرح مهم‌ترین پرسشهاى حوزه‌هاى گوناگون فلسفه اخلاق در راستاى دست‌یابى به ادراک و رهیافت خاص قرآنى در زمینه مباحثات نوین فلسفه اخلاق و داورى ارزشى رفتار است.  پانزده محور این بخش عبارتند از: تعریف اخلاق، ارتباط دین و اخلاق، بنیادها و خاستگاه اخلاق، قلمرو اخلاق، منشأ احکام و قواعد اخلاقى، مفاهیم و قواعد اخلاقى، نقش و تأثیر ثواب و عقاب در انگیزشهاى اخلاقى، معیار و ملاک فضیلت اخلاقى، نسبیت و اطلاق...

رابطه توحید وجودی با هستی و کثرات از موضوعات کلامی و عرفانی است که در علم کلام کمتر بدان توجه شده است. نویسنده برای اثبات مدعای خود با ادله عقلی ناظر به ذات الوهی (صرف الوجود، بسیط الحقیقه، اطلاق، تحلیل علت فاعلی) و ناظر به جهان (وجود معلولی و ربطی جهان و کثرات) به تقریر و اثبات فرضیه خود پرداخته است. رویکرد دوم مقاله رویکرد نقلی است که با تحلیل و آیات و روایات با تقریرات مختلف (حضور خدا در تما...

برخی با تمسک به ظاهر روایت رایت، که در ظاهر به طور عام، هر نوع قیام و برافراشتن هر پرچمی پیش از ظهور حضرت حجت الاسلام را محکوم و پرچمدار آن را طاغوت معرفی می کند به عدم مشروعیت تشکیل حکومت در عصر غیبت و تحریم هر حکومتی پیش از آن، حکم کرده اند. این نوشتار کوشیده است ضمن ارائه تفسیری منطقی از روایت رایت با تکیه بر آیات قرآن و احادیث معتبر و قراین و شواهد دیگر، ادعای یاد شده را نقد کند و بر این نظ...

از آیات مورد استناد شیعه در اثبات عصمت امام و تنصیصی بودن مقام امامت، آیه 124 بقره است. استناد به ادله لفظی همچون اطلاق فراز «لاینال عهدی الظالمین»، تناسب این فراز از آیه، به‌عنوان پاسخ خدا، با درخواست ابراهیم× و نیز ادله عقلی از جمله دلایلی است که مفسران شیعه بر مدعای خود اقامه نموده‌اند. در مقابل، مفسران اهل سنت با حمل لفظ «اماماً» به «نبیاً»، تنصیصی بودن مقام نبوت و عصمت نبی را برداشت کرده‌اند...