رویارویی با تمدن غرب و تاثیرش بر شهرسازی و معماری از مهم­ترین موضوعات برای طراحان در عرصه­های ملی  و بین المللی است. نخستین برخوردهای تاثیرگذار در فضاها و سیمای شهری و خیابان­کشی­ها در ایران به دوره قاجار باز می گردد. همزمانی تحولات در شهر قاجاری با تحولات صنعتی و تغیرات کالبدی شهرهای اروپایی و بازدید ایرانیان از آنجا موجب تغییر در آرمان ها و ذهنیت ایرانیان گردید. از میان مسیرهایی که محقق را در...

یکی از رهاوردهای تجدد در فرهنگ بهداشت و پزشکی ایران، ارائه‌ خوانشی ناسوتی از  بهداشت و تلاش برای درمان بیماری از همان رهگذر بود. به واسطه‌ مرگ و میر مادر و کودک به‌عنوان یکی از دلایل کاهش جمعیت، بهداشت زنان در عصر قاجاری در کانون توجه قرار گرفت. با انتشار روزنامه‌هایی توسط زنان در اواخر دوره‌ قاجاری، مسئله‌ بهداشت مورد توجه روزنامه‌نگاران زن قرار گرفت. عالم نسوان(1311-1299) از روزنامه‌هایی بود ...

مسئله­ی نظافت از دیرباز بین ایرانیان حائز اهمیت بوده و با ورود اسلام و وجوب انجام فرایض دینی بر اهمیت آن افزوده‌شده است. در دوره­های تاریخی مختلف شکل و معماری حمام­های ایران دستخوش تغییرات شده است، اما نحوه‌ی استقرار فضایی آن­ها همواره از الگویی ثابت پیروی می­کند. نمونه­های موجود از حمام‌های عمومی استان فارس، اغلب متعلق به دوره­های صفویه، زند و قاجار هستند. پژوهش حاضر در پی­ شناخت الگوی طراحی گ...

هنر دورۀ قاجار به لحاظ محتوا و ماده، موضوع، و نحوۀ اجرا ویژگی‌های متمایز و منحصر‌به‌فردی دارد. وفور نقش‌مایه‌های زنانه در محصولات هنری عصر قاجار، از جمله در کاشی‌نگاره‌ها، در فضاهای خصوصی و نیمه‌خصوصی کاخ‌ها، و خانه‌های اعیان و اشراف از ویژگی‌های شاخص آن است. زنان قاجاریِ نقش‌بسته بر این کاشی‌نگاره‌ها در تعامل هویتی با هویت زن فرنگی، چهرۀ نوینی از زن ایرانی را به نمایش گذاشته‌اند. با‌این‌حال، در...

عصر قاجار ، که پس از مرگ کریم خان زند، (1779م) با قیام آقامحمدخان قاجار آغاز و با عزل احمدشاه در 1925م/1344ق پایان می یابد، شاهد تغییر و تحولات مهمی بود. لذا از ویژگی های چشمگیری برخوردار بود، که به موازات آن، برساختارهای اجتماعی و اقتصادی ایران تأثیر گذاشت. در این راستا بررسی این مهم که اوضاع اجتماعی و اقتصادی ایران در دوره ی فوق چه تأثیری در قزوین به جای گذاشت؟ در روشن شدن بخشی از تاریخ محلی ...

تشکیل دولت قاجار پس از یک سلسله ناآرامی های دوره افشاریه و زندیه و بعد از وقوع جنگهای ایران و روس ، خاصه از دوره ناصری تا نهضت مشروطیت دوره ای از ثبات سیاسی را به ارمغان آورد، که به موازات این ثبات، تحولات مهمی همچون گسترش روابط تجاری و توسعه راهها و رقابت روس و انگلیس بر سر امتیازات و به دنبال آن حضور فیزیکی اروپائیان در کشور بر ساختارهای اقتصادی و اجتماعی و اندیشه ای ایران تأثیر گذاشت. از این...

هسته اولیه ( site ) شهر تبریز در سطوح توپوگرافی هموار شکل گرفته ولی به مرور زمان فضاهای خالی حواشی مخاطره آمیز را اشغال نموده است. امروزه کلانشهر تبریز به دلیل تنگناهای ژئومورفولوژیکی به توسعه قطاعی و ساخت شهرک های اقماری نظیر سهند و مرزداران و غیره، رو آورده است. اخیراً شهرکهای باغمیشه، رشیدیه، ولیعصر، گلپارک، فهمیده در مجاورت گسل فعال شمال تبریز (طول گسل170 کیلومتر است) و روی شاخه های فرعی آن ...

پژوهش حاضر درصدد است تا به نقش سیب زمینی پس از ورود آن از اروپا به ایران در دوره قاجاریه بپردازد. شاه و روشنفکران قاجاری از اولین کسانی بودند که به اهمیت سیب‌زمینی به عنوان غذایی مکمل و کامل پی‌‌بردند. آنها می‌دانستند این گیاه در مواقع قحطی، غذای بسیار مناسب به شمار می‌‌رود که می‌توان با آن از مرگ و میرهای زیادی جلوگیری کرد. به همین دلیل، دولت قاجاریه سعی کرد کشت آن را توسعه بخشد؛ ولی از آنجایی...

در دور? قاجاری، مصوران و چهره‌پردازانی پا به عرصه هنر ایران نهادند و شیو? خاصی را در خلق آثار هنری رقم زدند. در این دوره بنا به علاقه و پشتیبانی بعضی از سلاطین، تابلوهای نقاشی، کتاب های نفیس و قلمدان‌های ارزشمندی خلق شد که همه در نوع خود بی نظیر و ممتاز بودند. آثار هنری و تاریخی مربوط به این دوره را می‌توان از غنی ترین گنجینه ها، خصوصاً در زمینه تصویرگری و نقاشی دانست؛ زیرا با دقت و تأمل در آن‌...

خانه های اصفهان در دوره قاجاریه با روحیه ای واحد به روند شکل گیری خود ادامه داده اند. در طی این روند و با گذشت زمان و تغییر شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جامعه در دوره قاجار، سلیقه ها و نیازهای جامعه و خواسته های انسان ساکن در این خانه ها تغییر کرد. در این راستا، در معماری خانه ها نیز تغییراتی به وجود آمد که با شناخت دقیق کالبد معماری خانه ها می توان این تغییرات را تبیین نمود و با تحلیل و جمع ...