یکی از ضروریات اجتناب ناپذیر در مطالعات قرآنی بررسی تفاسیر از منظر روش تفسیری می باشد، توجه به روش شناسی تفاسیر در ابعاد مختلف کمک شایانی به دست یابی بر روش صحیح تفسیر قرآن و طبقه بندی تفاسیر می کند. این مقاله با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی به روش شناسی یکی از تفاسیر شیعی معاصر و بررسی منابع و مصادر آن می پردازد، تفسیر«احسن الحدیث» اثر آیت الله قرشی یکی از تفاسیر برجسته ای است با استفاده از ...

بازکاوی روش طبرسی در برخورد با دانش نحو و چگونگی کار بست آن در تفسیر »مجمع البیان« است. شیخ طبرسی به عنوان یک مفسّر، مانند هر پژوهنده ای که در تعامل با دانش مورد پژوهش خود از روش و متد ویژه ای پیروی می کند، روش خاصی در زمینه نحو، در تفسیر مجمع البیان در پیش گرفته است. نویسنده، نخست، شیوه ترتیب مطالب تفسیر مجمع البیان و جایگاه اعراب، نحو و لغت در این تفسیر را مشخص می کند و از فراوانی بحث های نحوی...

از قرن دوم هجری هجوم اسرائیلیّات علیه مفاهیم دینی و قرآنی آغاز شد. نفوذ این روایات اسرائیلی به تفاسیر قرآنی سبب وارونه نشان دادن برخی حقایق دینی، تخریب چهره ی پیامبران الهی گردید. از جمله خرافات بسیاری در ذیل داستان حضرت یوسف(ع) وارد گردیده، به طوری که مفاد برخی از آن ها باور عمومی مردم تلقّی شده است. پژوهش حاضر با عنوان « نقد و بررسی اسرائیلیّات در داستان حضرت یوسف(ع) بر اساس تفاسیر فریقین» در ...

ویتگنشتاین در تبعید عنوان کتابی است به قلم جیمز سی. کلاگ، استاد فلسفه در دانشگاه ویرجینیا-تک، که در سال 2011م توسط انتشارات دانشگاه mit منتشر، و اخیراً نیز ترجمه ای فارسی از آن به قلم نگارنده، توسّط نشر ققنوس روانۀ بازار کتاب شده است. در این مقاله خواهم کوشید که ضمن ارائۀ یک چشم انداز کلّی از مدّعیات اصلی کلاگ در این کتاب، به ظرفیّت این مدعیّات در زمینه سازیِ کسب درکی هرچه سازوارتر از زوایای متنوّع فلس...

در میان تفاسیر قرآن، « المیزان» اثر گرانقدر علامة معاصر طباطبایی، ب ی تردید یکی  ، از بهترین تفاسیر ترتیبی قرآن است که هرچند روش تفسیری آن مبتنی بر تقسیر قرآن به قرآن است، اما استناد به منابع حدیثی فریقین در تفسیر قرآن و بالاخص در تبیین مقام والای اه لالبیت پیامبر 6، این تفسیر را از صرف فقط تفسیر قرآن به قرآن بودن خارج کرده و از جهت تکیه بر روایات و استفاده از منابع حدیثی، آن را به عنوان میزان ...

وحدت وجود از مهم‌ترین و محوری‌ترین مدعاهای هستی‌شناختی عارفان به شمار می‌رود. برخی از مفسّران تفسیرِ عرفانی و صوفیانه، از طرفداران جدّی این اندیشه بوده و بدین جهت آن را از حوزه عرفان وارد تفسیر قرآن کردند. البتّه تفاسیری که در پهنه عرفان و تصوف سامان گرفت، در ابتدا به صورت ساده و زاهدانه و به معنای درونیِ بعضی از آیات قرآن می‌پرداخت. فکر اصلی صوفیان کشتن آرزوهای نفس و انانیّت و کشاندن او به فناء فی ا...

صورتِ بصریِ نوشتار، نه‌تنها مفهومی جدا از عبارتِ نوشتار دارد، بلکه متفاوت با تصویر درک می‌شود. بر این اساس، نخستین بار برای تحلیلِ دست‌نوشته، اصول و نشانه‌های ویژۀ گرافولوژی را مطرح کرده‌اند. به نظر می‌رسد در نخستین تفاسیرِ حروفِ مقطعه نیز از روشی مشابه گرافولوژی استفاده شده است. از این رو، احتمال می‌رود با بهره‌گیری از این تفاسیر و به کمک اصول گرافولوژی، بتوان گوناگونی خط کوفی تزیینی را تحلیل کرد؛ ب...

یکی از برجسته‌ترین تفاسیر شیعه، تفسیر «تسنیم»، و از تفاسیر طراز اوّل قرآن کریم در میان تفاسیر اهل سنت، «تفسیر القرآن‌ الحکیم» مشهور به «المنار» می‌باشد. این دو تفسیر از دو خاستگاه فکری و اعتقادی متفاوت برآمده‌اند، اما از شیوه‌ها و اسلوب‌های مشترکی برخوردارند. به همین دلیل تفسیر المنار حضور قابل توجهی در تفسیر تسنیم دارد و شاهد مواجهه‌های مختلف آیت‌الله جوادی آملی با آراء المنار هستیم. این مواجهه...

چکیده یکی از ابعاد اعجاز قرآن کریم «اعجاز تشریعی» است؛ بدین معنا که احکام شرعی قرآن در ابعاد فردی و اجتماعی ویژگی هایی دارد که هیچ بشری قادر به عرضۀ هماوَردی برای آن نیست. هماهنگی قرآن با عقل و فطرت، توجه به تمام جنبه های زندگی فردی و اجتماعی انسان ها، مبرا بودن قرآن از هر گونه تناقض، ارائۀ آن توسط فردی درس نخوانده، توافق قوانین قرآن با علم و ... زمینه ساز اعجاز تشریعی شده است. مفسران همواره به...