طنز به عنوان یک نوع ادبی مستقل در ادبیات کلاسیک ما شناخته شده نیست و در گذشته طنز در آثار نویسندگان و شعرا بیشتر به شکل هجو و هزل نمود داشته است، به طوری که اغلب طنز و هجو و هزل به یک معنی به کار برده می شدهجو که شکل مبتذل طنز است ظاهراً به تقلید از شاعران عرب، در شعر فارسی راه یافت اما تولد حقیقی طنز در قرن های ششم و هفتم هجری در ادبیات صوفیه رخ داد؛ به طوری که حکایات طنزآمیز صوفیه هم چاشنی اجت...

تاجیکان قریحۀ شاعری را جوهر ذاتی و جزئی از سرشت خود می دانند و این موضوع در بیانات اهل ادب و فرهنگ این ملت کاملاً مشهود است. پیوند قوی ذهن و ذوق و شعور جمعی مردم این سامان با ادبیات سبب شده است که در مراحل گوناگون تحولات سیاسی و اجتماعی و فرهنگی، فهم و ذوق و معرفت ادبی عاملی اصلی و راهگشا باشد. ازهمین رو، توجه به ادبیات تاجیک و معرفی شخصیت های ادبی این عرصه همواره مورد توجه پژوهندگان ادبیات بوده...

در این پایان نامه، قالب رباعی همراه با تحولات آن از سپیده دمان انقلاب تا سال 1390 در سه سطح صوری، ادبی و محتوایی مورد بررسی قرار گرفته است . در سطح صوری، در مورد انسجام و گسست ابیات رباعی و فراهنجاری های آن ، به بحث پرداخته شده واز توجه شاعران دهه هشتاد به فرم شعر و نوآوری های این قالب غفلت نشده است . در سطح ادبی با بررسی انواع آرایه های ادبی سعی شده، سمت و سوی گرایش رباعی در حوزه صور خیال د...

"جفری لیچ"، زبان شناس معروف معاصر، در بحث ابزارهای موثر در شعرآفرینیِ شاعران امروز، به طبـقه بندیِ شـگردهای هنـجارگریزی یا قاعـده کاهی پرداخـته و آن را در هشـت گونه ی مختلف «آوایی»، «زمانی»، «سبکی»، «گویشی»، «معنایی»، «نحوی»، «نوشتاری» و «واژگانی» مورد تحلیل و ارزیابی قرار داده است. در این میان، شعر معاصر ایران و عراق با زبان خاصّ خود، هویّتش را در گریز از عادت هایی می داند که از گذشته تاکنون بر ت...

یکی از مهم‌ترین حوزه‌های ادبی ماوراءالنهر که در رشد روند ادبیات تاجیک تأثیر گذاشته، دایرۀ ادبی حصار است. در این مقاله سعی شده است بعضی از جنبه‌ها و ویژگی‌های ادبی مذکور بررسی شود. حصار با مؤسسات فرهنگی و اهل ادب خود شهرت داشته است. در میان حاکمان حصار اشخاص علم و ادب‌دوست نیز بوده‌اند که در رشد فرهنگ این کشور سهم بسزا داشته‌اند. ازجمله این حاکمان می‌توان به هشام‌سلطان، قل قوش‌بیگی و... اشاره کر...

یکی از عناصر مهم شعر، اندیشه و تفکر است. هنگامی که اندیشه به صورت ژرف و عمیق درآید، تأمل نامیده می شود و شعری که عنصر اندیشه در آن ژرف باشد، شعر تأملی نام دارد. بنابراین، منظور از شعر تأملی، شعری است که از ژرف اندیشی انسان درباره زندگی و مرگ، انسان و سرنوشت او، هستی، طبیعت، مسائل اجتماعی، عشق و... بحث می کند. به طور کلی شاعران می توانند در بیشتر پدیده ها، با نگاهی تأملی نظر کنند. هر چند تأمل و ...

در سال ۱۹۷۰م با سعی و تلاش آکادمیک عبدالغنی میرزایف شعبۀ شرق شناسی و آثار خطی آکادمی علوم تاجیکستان به انستیتو شرق شناسی تبدیل شد که در حیات علمی- فرهنگی جمهوری تاجیکستان پدیده ای نو محسوب می شد. در چهارچوب امکانات مالی انستیتو با اهتمام میرزایف، شعبه ها و بخش های نو، ازجمله بخش های ایران، افغانستان، هند و پاکستان و ممالک عربی تأسیس شد که در آن ها تاریخ و اقتصاد، ادبیات و زبان های این کشورها مو...

ادبیات غنایی گسترده ترین بخش آثار ادبی را دربر می گیرد و گونه های متعددی را در خود جای داده است، یکی از این گونه ها «شکواییه» است. تمایل به شکواییه در هر انسانی به صورت غریزی وجود دارد و شاعران، که حساس تر از دیگر مردم اند و با دید ظریف تری مسائل را می نگرند، با زبانی متفاوت به بیان این نوع ادبی می پردازند. در همة ادوار شعر فارسی شکواییه وجود دارد، اما در شعر معاصر نوع نگرش و نحوة پرداختن به آن...

در تاریخ آسیای میانه، آغاز قرن بیستم مصادف با بیداری فکری و آزادی‌خواهی خلق تاجیک است که به جنبش معارف‌پروری موسوم است. دانشمندان و ادیبان متعددی در انقلاب فکری روشنفکران تاجیک اثرگذار بوده‌اند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به احمد مخدوم دانش مؤلف نوادرالوقایع و زین‌العابدین مراغه‌ای مؤلف سیاحتنامۀ ابراهیم‌بیک اشاره کرد. یکی از آثار مهمی که در آن دوره به روشنگران و ادی...

مسئله ی تحقیق حاضر، بررسی چگونگی بازتاب ادبیات در نقاشی و نگارگری معاصر ایران است و اینکه هنرمندان معاصر تا چه اندازه به ادبیات و بازتاب آن در آثارشان توجه نشان می دهند. میزان رویکرد هنرمندان معاصربه ادبیات در میان مکاتب تشکیل شده دوره معاصربه طور مجزا بررسی شد. تحقیق به روش توصیفی _ تحلیلی انجام شد. نتیجتاً گفته شد که رویکرد هنرمندان به ادبیات هر چند بسیارکم و قلیل است، در میان سیل آثار هنری مع...