چکیده شاید بتوان شاهنامه را بزرگترین سند ملی،حماسی و هویت فرهنگی سرزمین کهنسال ایران از دوران تاریک و راز آلود عهد اساطیر دانست که گونه های متفاوتی از مظاهر زندگی و اندیشه ی قوم ایرانی در طی چند هزاره در آن پدیدار است. یکی از نمود های بارز آن تصور دخالت عالم کیهانی و اختران در زندگی و سرنوشت انسان به خصوص شاهان و قهرمانان است . شاهنامه از متون پهلوی عصر ساسانی متاثر است. این متون که در شرح اند...

پس از فروپاشی حکومت پارتیان به دست اردشیر بابکان، در اوایل قرن سوم میلادی، قدرتی جدید به نام سلسله ساسانی روی کار آمد. تعدد آثار تاریخی به جای مانده از این دورۀ تاریخی به نسبت دورۀ پارتی، نشان می دهد که میزان فعالیت های عمرانی، مانند ایجاد شهرها، قلعه ها، پل ها و سدها، رشد قابل توجهی داشته است. بنیان تعدادی از شهرهای تاریخی ایران به دو پادشاه نخستین سلسلۀ ساسانیان، اردشیر و شاپور، منسوب است. بی...

آریایی ها که یکی از اقوام بزرگ هندوایرانی (شاخه ای از اقوام اولیه هندواروپایی) هستند، نیاکان باستانی تاجیکان به شمار می آیند. در این مقاله به باورها و اعتقادات آریایی های ساکن در آسیای مرکزی که ریشه در باورهای اجدادشان، یعنی اقوام هندواروپایی دارد، اشاره شده است. نگارنده با تشریح نظریات دانشمندان و سیاحان مختلف ازقبیل آرتور کریستین سن، دانشمند دانمارکی، و سیوان تسزان، سیاح چینی، و همچنین بررسی ...

در ادبیات غرب از آغاز قرن شانزدهم تا هفدهم، نهضت کلاسیسم یا سنت­گرایی پیدا می­شود و شاعران و نویسندگانی چون مولیر، راسین و ... از آثار بزرگ ادبی یونان و لاتین، تقلید می­کنند. در ادبیات عرب هم چیزی شبیه به این جریان تحت عنوان حرکة الاحیاء یا جنبش بازآفرینی وجود دارد. دورۀ بازگشت در ایران نیز خلاصه­ای از همۀ سبک­ها و جریانات مهم ادبی دورۀ قبل است. گویی ادبیات این سه دوره به مروری همه جانبه در میر...

شیوه نقد جامعه شناختی می تواند کلیدی برای فهم عمیق و تحقیق درست در ادبیات باشد؛ ضمن آنکه براساس این روش می توان به سیمای واقعی و شناخت بهتر جامعه نیز دست یافت. به طور کلی منتقدان برآنند که جامعه شناسی در ادبیات به بررسی ویژگی های اجتماعی هر دوره تاریخی در آثار ادبی می پردازد و به نظر آنان آفرینش هنری محصول فرد نیست؛ بلکه اثر نوعی بیان وآگاهی جمعی است که هنرمند آن را به فعلیت می رساند.ابتدا پس ا...

متنبّی و سنایی دو شعر بزرگ ادبیات عرب و ادبیات فارسی هستند که هر دو به حکمت و اندرز شهرت دارند. حکمت، در شعر این دو شاعر از بسامد بالایی برخوردار است و یکی از مضمون‌های اصلی شعر آنها به شمار می‌رود. یافتة اساسی این پژوهش آن است که فرهنگ اسلامی و آموزه‌های آن وکتب دینی به ویژه قرآن و نهج البلاغه، حکمت ایران باستان و حکمت عربی کهن، الهامات شعری و فلسفة یونان از منابع حکمت در شعر این دو شاعر به ویژ...

انئید ویرژیل یکی از شاهکار¬های حماسه جهان و بدون شک گرانقدر¬ترین نمونه حماسه لاتین است، هر چند می¬توان این کتاب را حماسه مصنوع به حساب آورد اما در این مورد نیز حقیقت با مجاز در می¬آمیزد و اسطوره پردازی شاعر متاثر از وقایع تاریخی از یاد رفته است. نگارنده در مقاله حاضر بر آن است که با استفاده از متون حماسی شعرای لاتین پیش از انئید، که به طور عمده از سخنوری یونان متاثر بوده اند، ویژگی های بارز این...

انئید ویرژیل یکی از شاهکار¬های حماسه جهان و بدون شک گرانقدر¬ترین نمونه حماسه لاتین است، هر چند می¬توان این کتاب را حماسه مصنوع به حساب آورد اما در این مورد نیز حقیقت با مجاز در می¬آمیزد و اسطوره پردازی شاعر متاثر از وقایع تاریخی از یاد رفته است. نگارنده در مقاله حاضر بر آن است که با استفاده از متون حماسی شعرای لاتین پیش از انئید، که به طور عمده از سخنوری یونان متاثر بوده اند، ویژگی های بارز این...

موضوع احداث سد یوند و مکانیایی حساس آن در منطقه پارسه- پاسارگاد یعنی بین آثار به جا ماده از تخت جمشید و پاسارگاد از موضوعات مهم و در عین حال نگران کننده از نظر متخصصین باستان شناسی است، چرا که این امکان وجود دارد که سد با انباشت آب و تغییر سامانه آبی منطقه،باعث تخریب این دو اثر جهانی که توسط یونسکو به عنوان میراث جهانی ثبت گردیده اند،شود علاوه بر آن احداث امکان کاوش ها بیشتر در منطقه را به شدت ...