ماهیت وجودی تمدن، کمتر در فلسفه بررسی شده است، ولی آن مقدار از فلسفه که به تمدن پرداخته است، مسائل مهمی را پیش کشیده و جنبه ها و زوایای تازه ای را گشوده است. در این مقاله، نه به همه جنبه های فلسفیِ تمدن، بلکه تنها به برخی از پرسش های فلسفی در باب تمدن پرداخته ایم تا به فهمی عمیق تر و درکی فراتر از تعریف های لفظی از تمدن، ماهیت تمدن و عناصر وجودی آن برسیم.  مهم ترین مسائل  فلسفی که در این نوشته ب...

چگونگی شکل‌گیری و تحول مفاهیم و انتقال آن به فرهنگ و تمدن دیگر، جسارتی سترگ در فهم اندیشه است. نوشتار پیش رو، متن «تهذیب الاخلاق» را برای بررسی انتخاب کرده، تا با نگاهی هرمنوتیکی (تفسیری)، از چگونگی تحول مفاهیم اخلاقی یونان، نحوۀ انتقال و برگردان آن به فرهنگ و اندیشۀ اسلامی، گزارشی فراهم آورد. پرسش این است: با توجه به شیوۀ هرمنوتیکی، فهم مفاهیم اخلاقی نزد مسکویه چگونه است؟ «تهذیب الاخلاق» متنی ...

امروزه بسیاری از کشورهای اسلامی با مشکلات ناشی از فقر و توزیع نابرابر امکانات روبرو هستند و این درحالی است که عناصر مهم رشد و توسعه اقتصادی و گسترش عدالت اجتماعی در آموزه های اسلامی مطرح گردیده است که توجه به آن در برنامه ریزی های اقتصادی می تواند تمدن شکوهمند اسلامی را زنده و رفاه و آسایش عمومی را به ارمغان آورد؛ یکی از نگرش های کارآمد اسلام دراین باره، آمیختن ارزش های اخلاقی با اقتصاد است که ...

تاریخ بشر نشان می‌دهد که تمدن اسلامی ‌منشاء و منبع تحولات بسیار عظیمی ‌در حوزه‌های مختلف علمی ‌و سایر تحولات بشری بوده است و خدماتی که به جامعه بشری نموده است مورد اذعان اکثر دانشمندان جهان می‌باشد، با این حال تمدن اسلامی ‌در سده‌های مختلف با فراز و فرود‌های زیادی همراه بوده است ولی مفاهیم عمیق و تأثیر گذارش توانسته پویایی و زایایی آن را در برهه‌های مختلف زمان حفظ نماید. زایش و تولد انقلاب اسلا...

هدف کلی این پژوهش، تبیین اخلاق همسرداری و بررسی عوامل و راهکارهای موثر - و به ویژه نقش و تاثیر زنان - در تحکیم خانواده، بر اساس آموزه های دین مبین اسلام است. همچنین آسیب شناسی عواملی که باعث اختلاف، تضعیف و گسستگی روابط خانوادگی می گردد، مورد بررسی قرار می گیرد. در این پژوهش، مراد از نقش همسران در نظام خانواده، موقعیتی است که زن و شوهر در خانه دارند و توقعات و کارهائی که به تناسب این موقعیت ...

پیروزی انقلاب اسلامی در ایران خون تازه ای در پیکرة امت اسلامی به جریان انداخته و حیات جدیدی به جهان اسلام بخشیده است. امروزه‘ تجدید حیات اسلام به بحث انگیزترین و قابل توجه ترین موضوع در عرصة سیاست جهانی تبدیل شده و بخش قابل ملاحظه ای از ادبیات سیاسی جهان‘ به ویژه غرب‘ را به خود اختصاص داده است. متفکرین و پژوهشگران حوزة سیاست جهانی هر یک از منظری به این تحول نگریسته و نظریه های متعدد و متعارضی ر...

اگر تمدن را مجموعه ای از مؤلفه هایی بدانیم که مبتنی بر یک اندیشه بنیادی و در قالب نظام های گوناگون سامان می یابد، خاستگاه این اندیشه بنیادی در تمدن پیشین مسلمانان، آموزه های وحیانی اسلام بود که هسته مرکزی این آموزه ها در قرآن آمده است. به این ترتیب، قرآن بنیان معرفتی، منطق ترکیب و تعیین کننده چگونگی رابطه میان اجزا و ترسیم کننده جهت اصلی تمدن مسلمانان بوده است. این یافته را می توان با نگاهی درو...

آیات فقهی قرآن به عنوان بخشی از آموزه های دینی و نیز سرچشمه اولیه دانش فقه افزون بر تعیین تکلیف مکلفان دارای پیامدها و کارکردهای اجتماعی هم است. این پیامدها به صورت مستقیم و غیرمستقیم نظام های مختلف تشکیل دهنده یک جامعه را از خود متأثر می سازد و اثرپذیری نظام ها از این مؤلفه ها به نوبه خود به اثرپذیری یک تمدن از آنها می انجامد. این نوشتار با مبنا قرار دادن تقسیم بندی مرحوم شهید صدر از مباحث فقه...