اخلاق به عنوان یکى از مهم ترین و با ارزش ترین مباحث است که در قرآن کریم بر آن تأکید فراوان شده است. از طرف دیگر تزکیه و تربیت انسان از اهداف مهم بعثت رسولان عظیم الهى در طول تاریخ زندگى بشر بوده است چنان چه پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله هدف از بعثت خود را تکمیل مکارم اخلاق معرفى فرمود. جامعه پژوهش حاضر 427 آیه در موضوع اخلاق اجتماعی است و ابزار پژوهش حاضر منابع تفسیری قرآن با تاکید بر کتاب اخ...

آیة 238 سورة بقره، یکی از بحث برانگیزترین آیات قرآن کریم برای مفسران بوده و یافتن مصداق "صلاة وسطی" که بخشی از آیه یادشده را ویژه خود کرده است، استدلال‌ها و کشاکش‌های بسیاری را برانگیخته است. ما در این مقاله ـ جدا از آنچه تاکنون، مفسران ارائه کرده و تنها به رغم انگیزة نیکوی خود، به اختلافات دامن زده‌اند ـ برای آن ‌که راه حل نوینی جست‌وجو و عرضه کنیم، نخست هشت قرینة منفصله و متنوع را که فقهی، اد...

در این تحقیق با توجه به منشا تعهدات به بررسی مصادیق اعسار به نفع غیر پرداختیم، مقصود از منشأ تعهد در اینجا، سبب حقوقی است که تعهد را ایجاد کرده است. اصلی ترین دلیل مهلت دادن به معسر، آیه ی 280 سوره ی بقره است که مفسران و فقها، مطالب بسیاری را ذیل آن بیان داشته اند. در حال حاضر دادگاه ها اصل را بر اعسار مدیون می گذارند و وی را حبس نمی کنند، فقط قسمت اندکی از مشکلات بوجود آمده در اعسار متعهد ...

در این نوشتار به دلایل و آرای فقها در باره زندانی کردن شوهری که از پرداخت نفقه همسرش خوداری می کند، پرداخته شده است. براساس این پژوهش چنین شوهری در صورتی که توان مالی داشته باشد زندانی می شود و نظر آن دسته از مفتیان اهل سنت که گفته اند اگر زوج معسر باشد نیز حبس تعزیری می شود، درست نیست؛ زیرا هم با آیه اعسار «اگرکسی معسر و تنگدست باشد به او مهلت دهید تا وقت توانگریش» (بقره، ???) منافات دارد و هم...

قران کریم در طول تاریخ اسلام همواره منبع مهم تحقیق و پژوهش برای اندیشمندان اسلامی بوده است. بر اساس آیه 3 سوره یونس، خداوند برای اداره امور جهان، انسان را بعنوان جانشین خود آفرید و مدیریت زمین را بدو واگذار کرد. همچنین آیه 34 سوره بقره می فرماید: انسان از سوی خداوند متعال و آفریدگار هستی بخش رسالت و ماموریت دارد تا بر جهان هستی مدیریت نماید (حیدری تفرشی، 1386). وظیفه مسلمانی اقتضا می کند که در ...

قرآن کتاب زندگی و مایه ی هدایت بشر است. در زمینه ی قرآن تحقیقات زیادی صورت گرفته است که یکی از آنها بحث تناسب و انسجام آیات قرآن است. انسجام قرآن فقط مربوط به بحث سور و آیات نیست بلکه مربوط به دایره ی لغات نیز هست. در این پژوهش به ارتباط بین اوصاف و اسماء الهی که در فواصل آیات قرار گرفته اند با مضامین آیات در سوره ی بقره پرداخته شده است که در فن بدیع تناسب اطراف نام گذاری شده و از میان اقسام آن...

قران کریم در طول تاریخ اسلام همواره منبع مهم تحقیق و پژوهش برای اندیشمندان اسلامی بوده است. بر اساس آیه 3 سوره یونس، خداوند برای اداره امور جهان، انسان را بعنوان جانشین خود آفرید و مدیریت زمین را بدو واگذار کرد. همچنین آیه 34 سوره بقره می فرماید: انسان از سوی خداوند متعال و آفریدگار هستی بخش رسالت و ماموریت دارد تا بر جهان هستی مدیریت نماید (حیدری تفرشی، 1386). وظیفه مسلمانی اقتضا می کند که در ...

درباره ی نحوه ی قرائت کلمه ی «غرفه» در آیه ی «فَمَن شَرِبَ مِنْهُ فَلَیْسَ مِنیّ‏ِ وَ مَن لَّمْ یَطْعَمْهُ فَإِنَّهُ مِنیّ‏ِ إِلَّا مَنِ اغْتَرَفَ غُرْفَهَ بیَدهِ» (بقره:249) اختلاف وجود دارد. برخی آن را «غُرفه» خوانده اند و برخی «غَرفه». ابوعمرو معتقد است مقدار آبی که در دست است «غَرفه» و آب درون ظرف «غُرفه» نامیده می شود به همین سبب وی قرائت «غَرفه» را اختیار می نماید و کسایی به اسلوب زبانشناختی آیه اشاره می کند و می گوید: اگر به جای فعل «اغترف...

در این مقاله، با اشاره به روایت‏های مجعول تفسیری دربارۀ داستان هاروت و ماروت در آیه 102 سوره بقره، به جنبه‏های اسطوره ای این داستان پرداخته‏ایم و به ویژه، با توجه به پژوهش های خاور‏شناسان درباره این داستان، پیوند آن را با اساطیر و نیز داستان های ملت‏های گوناگون، بررسی کرده‏ایم؛ سپس دربارۀ باز‏تاب های ادبی و هنری این افسانه، سخن گفته‏ایم و سر‏انجام، تفاوت ها و شباهت‏های این داستان را با اساطیر د...

از ویژگیهای مهم انسانهای رشد یافته و طالبان کمال و وصال، سلوک الی الله است و این جز با علم به لوازم سلوک و عمل به آن تحقق نیابد. با جستجو در آیات و روایات و آنچه دانایان و راهیان این راه درباره آداب و لوازم سلوک گفته یا نوشته اند درمی یابیم لوازم اصلی سلوک بعد از ذکر بسیار، صمت (خاموشی) و جوع (گرسنگی) و سهر (شب زنده داری) و عزلت (کناره گیری از غیر حق) است، و ما از آن در این مقال به لوازم پنچگان...