از وقتی که گویندگان فارسی زبان ایرانی رو به سرزمین هند آوردند و در آن­جا با اقبال و توفیق همراه شدند، کتابخانه­های آن سرزمین به‎ویژه «کتب‎خانه» امیران گورکانی، از آثار نظم و نثر صاحب­قلمان ایرانی انباشته‎شد، زبان فارسی قدر دید و بر صدر نشست. در اقصی نقاط هند، فارسی، زبان رسمی شد و نسلی از هندیان به‎وجود آمدند که هم به زبان هندی هم به زبان فارسی شعر سرودند. شاعرانی چون: عبدالقادر بیدل دهلوی و می...

اوپانیشاد، شامل متون متعدّد عرفان هندی است و گفتارشان در خصوص وحدت، آزادی، صلح و آرامش روح است و بر حفظ ارزش‌های متعالی‌تر زندگی بشری از طریق اتّصال و ارتباط با یک حقیقت تأکید دارد. بیدل دهلوی در عصری که اندیشه‌های فلسفی ـ عرفانی اوپانیشاد در همه جا انعکاس داشت، به سرودن روی آورد و به آمیزه‌ای از عرفان و فلسفة هندی دست یافت که از منابع اصلی سروده‌های این شاعر است. از آنجا که شالوده و اساس تفکّر عر...

اسطوره ها از دیرباز با هنر و ادبیات پیوند نزدیکی داشته است و تجلی گاه اسطوره ها را می توان در ادبیات داستانی ملت ها یافت. برای شناخت بهتر این آثار به ناچار باید با اسطوره آشنا بود. هر کسی که به زبان اسطوره آشنا نباشد هرگز قادر نخواهد بود ادبیات داستانی را آن چنان که شایسته است دریابد. در ادبیات داستانی انقلاب اسلامی ایران با توجه به تغییراتی که در اوضاع فکری و عاطفی جامعه ایرانی بعد از جنگ تح...

قرآن کریم، این معجزة جاودانة الهی و یگانه کتاب ممتاز عالم وجود، از دیرباز همواره مورد اهتمام و در کانون تفکّر و توجّه صاحبان دانش و فرهنگ از مسلمانان و غیرمسلمانان بوده است. حاصل و ثمرة این نگاه‌ها و اندیشه‌ورزی‌ها، میراث بزرگی از آثار گرانسنگ علمی است که در قالب مکتوبات تفسیری، علوم قرآنی و بالأخص ترجمه‌های گوناگون ارزنده، به ساحت فرهنگ دینی و اسلامی عرضه شده است. یکی از این ترجمه‌ها که نقطة عطف...

امیرخسرو دهلوی، در قرن هفتم هجری، در آغوش پدری بزرگ شد که اگرچه خود، بی سواد بود، اما تمام همتش را صرف تحصیل سه پسرش نمود که کوچکترین آن ها بعدها بزرگترین شاعر پارسی گوی هند شد. تحقیق حاضر به بررسی دیوان اشعار امیر می پردازد تا توانایی های او را در جنبه های مختلف شعری به تصویر بکشد. امیر غزلسرایی توانا بود. ذکاوت، آشنایی با موسیقی خراسانی و هندی، استعداد درخشان او در آوازخوانی و آهنگسازی، در تل...

      بنابر نظریۀ زبانی هلیدی و رقیه حسن (1976م)، انسجام متنی یکی از مهم­ترین مؤلفه­های متن­وارگی است که با عناصر گوناگونی همچون دستوری، واژگانی و پیوندی نشانه­گذاری می­شود. «جانشینی» گونه­ای انسجام دستوری بوده که به معنای قرار گرفتن عنصری در متن به­جای عنصری دیگر است و در اشکال مختلف اسمی، فعلی، جمله­ای و بندی در کلام نمود می­یابد. اسم­های اشاره در قرآن کریم، به دلیل ظرفیت بالای معنایی و بلاغی...

امیرنظام الدّین¬علیشیرنوایی (17رمضان 844 ه . ش) از ترکان فارسی گوست که نیاکانش همه در خدمت تیمور و جانشینان او بودند. در شعر ترکی تخلّص او نوایی است و در دیوان فارسی که قریب شش هزار بیت است تخلّصش فانی است. این پژوهش-طی چهار فصل به شیوه¬ای توصیفی و تحلیلی مبتنی بر شگرد تحلیل بینامتنی که به تا?ثر آشکار و پنهان متن با متون قبلاً نوشته شده می¬پردازد و معتقد است؛ هیچ اثری نمی¬تواند بدون گفتگو با گذشته¬...

چکیده: غزالی مشهدی از شاعران قرن دهم هجری است ولادتش طبق گفته ی خود در سال 933 ه ق در مشهد بوددر بعضی از تذکره ها نامش ذکر شده است. او شاعری عارف و صوفی مشرب بود از شعرش بر می آید که شیعه بوده است. غزالی سرانجام در شب بیست و هفتم رجب سال 980 ق در احمدآباد گجرات به مرگ ناگهانی از دنیا رفت. غزالی در شعر از نظامی، عطار، امیرخسرو دهلوی، حسن دهلوی، کمال الدین اصفهانی، بابافغانی تأثیر پذیرفته است...

در این مقاله ابتدا با اشاره به نظیره‌گویی و تفاوت آن با تقلید و تتبع و اقتباس و سرقت ادبی به اجمال نظیره‌سازان ادب فارسی معرفی می‌شوند. سپس به هفت‌پیکر نظامی و ارزش‌های داستانی آن اشاره‌ای می‌شود و پس از معرفی نظیره‌ها و ترجمه‌های هفت‌پیکر و معرفی داستان‌های آن‏، 21 اثر معرفی می‌شود که مستقیم یا غیرمستقیم از شیوه داستان‌پردازی نظامی تقلید کرده‌اند. در این بررسی درمی‌یابیم که نظامی علاوه بر افسا...