رشیدالدین وطواط یکی از دانشمندان بزرگ قرن ششم هجری و از ادبا و دانشمندان مشهور بلاغت در زبان عربی و فارسی است. تنها تصحیحی که از دیوان این شاعر صورت پذیرفته، تصحیح مرحوم سعید نفیسی است که در آذر ماه 1339 هجری در تهران به زیور چاپ آراسته شد. به دلیل متأخر بودن نسخ در دسترس مصحّح و عدم دسترسی به نسخه‌های قدیم‌تر، بسیاری از ابیات این دیوان، به ویژه ابیات عربی، با تحریفات و تصحیفات ضبط گردیده است. ن...

امروزه دیگر در این امر تردیدی نیست که هر گونه مطالعه و جستاری در قلمرو شعر کهن فارسی بدون مراجعه به جنگ ها و سفینه های شعری کاری ناقص و نا تمام خواهد بود. جنگ ها از آن جهت که بعضاً نام و نشان شاعران گمنام و اشعار و آثار آن ها را از تصرّف زمانه در امان نگاه داشته، حائز کمال اهمیّت است. در میان جنگ ها و سفینه های شعر فارسی، جنگ خطّی شماره 900 مجلس که به سفینه شعرا و تذکره شعرا نیز شهرت داشته و به دست...

میرسیدعلی همدانی، عارف، صوفی، عالم و شاعر ایرانی قرن هشتم هجری قمری و از مبلغان عمده دین مبین اسلام در آسیای مرکزی است که در ترویج تصوف در این ناحیه نقشی برجسته داشته است. در این مقاله که با هدف تبیین نقش سیدعلی همدانی در ترویج تصوف در آسیای مرکزی به نگارش درآمده، ابتدا تاریخچۀ پیدایش تصوف به اختصار بازگو شده است. گرایش به تصوف در ماوراء النهر و شکل گیری سلسله های صوفیانه در این منطقه بررسی و م...

چکیده هر جامعه ای طبیعتاً دارای افراد یا گروههای ویژه ای از متنفذین می باشد. این افراد یا گروههای متنفذ، با عنوان نخبگان معرفی می شوند، گروهی از نخبگان بدور از هر گونه نگاه ارزشی، دارای قابلیتهایی هستند که موجبات قتلشان را فر اهم می سازد و پدید ه نخبه کشی را بوجود می آورد. فراوانی این پدیده در دوره های مختلف متفاوت می باشد اما در اینجا بررسی عمده ترین عناصر مهم و تاثیرگذار در ایجاد نخبه کشی (رق...

چکیده در این پژوهش یکی از عناصر مهم نقاشی ایرانی یعنی چهره و سیر تغییرات آن در تک نگاره های دوران صفوی تا اوایل قاجارمورد بررسی تطبیقی قرار گرفته است. در بیشتر پژوهش هایی که در موضوعات نگارگری انجام گردیده است ، توجه اصلی به بررسی صوری نگاره ها و بیان تاریخی آن است. در این بررسی علاوه بر موضوعات تاریخی به عواملی که در تغییرات چهره ها و مهم تر از آن به تغییرات دیدگاه هنرمند نیز اشاره شده ...

کتاب الإیضاح فی شرح تلخیص‌المفتاح اثر طبع «خطیب قزوینی» از معارف قرن 7 و 8 هجری قمری از معمول‌ترین متون تعلیمی و تحقیقی در علم بلاغت است که بیش از هفت قرن بر فراز قلل رفیع این دانش هَل مِن مُبارز می‌زند. در این نوشتار ضمن تعریفی کوتاه از خطیب قزوینی و اثر گرانقدر او، ایضاح، اشکالاتی را برمی‌شمریم که او در محدودۀ علم معانی تا ابتدای باب قصر و حصر بر متقدمان و معاصران خود مطرح می‌کند.

چکیده بناهای آرامگاهی در عصر اسلامی ایران نقش بسیار مهمی دارد. این بناها به طور گسترده در تمام نقاط ایران پراکنده اند و از آن ها اطلاعات دقیقی درباره سبک های معماری، تزیینات، مصالح و دیگر ویژگی های مربوط به ساختار و شکلشان می توان به دست آورد. وجود حکومت های شیعی زیدیه در قرن چهارم هجری قمری و مرعشیان در قرن هشتم هجری قمری و نیز مهاجرت سادات و علویان به داخل فلات ایران و مناطق ری، قصران، دماوند...

مازندران رامی توان یکی از پایگاه های مهم تشیع در تاریخ ایران دانست. علمای مازندران به ویژه سیدحیدرآملی سهم عمده ای درتکوین مبانی فکری تشیع در ایران داشته اند. با ظهور دولت هایی هم چون دولت آل بویه و مرعشیان در این منطقه ،تشیع مقطع مهمی از دوران حیات سیاسی وفرهنگی خودرا با موفقیت طی نموده وبعدها توانست زمین? ساز مناسبی برای گسترش ورسمیت یافتن مذهب شیع? امامیّه در سراسر حکومت های مستقلی هم چون ...