گزارشى از دیدگاه‌هاى قرآنى انسان شناختى امام خمینى است. نویسنده با طرح این نکته که انسان‌شناسى امام خمینى برایند روشهاى عرفانى، فلسفى و دینى در شناخت انسان است، نخست به ضرورت بحث انسان‌شناسى پرداخته دلایلى را براى آن اقامه مى‌کند. سپس دیدگاه‌هاى انسان شناختى امام خمینى را در فصل‌هاى دهگانه زیر توضیح مى‌دهد:  1- سیماى انسان در قصه آدم. در این بخش از تقدیر ازلى خروج آدم از بهشت، حقیقت شجره ممنو...

آدمیان از دیرباز، خاستگاه و گوهر خود را برتر از عالم مادی موجود می‌دانسته‌‌اند. اعتقاد به این باور که نیاکان بشر جایگاهی بهشتی داشته و در نتیجه گناه، به این خاکدان درافتاده‌اند، در غالب اسطوره‌ها و ادیان کهن بازتاب دارد و یکی از عناصر اصلی انسان‌شناسی ادیان قدیم و زنده را تشکیل می‌دهد. این مقاله به مرور و تحلیل داستان آفرینش، ویژگی‌های نخستین زیستگاه آدم و حوا (عدن) و علت هبوط آنان در کتاب مقدس...

تبیین آیات خلقت انسان، به جهت محذورات کلامی و فلسفی در فهم ظاهری از آن، یکی از مباحث پرچالش در حوزه علوم قرآن و تفسیر بوده و از این رهگذر برخی از مفسّران به دلالت ظاهری این آیات تمسّک کرده و برخی نیز نگرش تاویلی و فهم باطنی را برگزیده اند؛ در این میان مفسّرانی چون شیخ محمّد عبده، علامه طباطبایی و  آیت الله جوادی آملی، با رویکردی نوین، در عین اصرار بر چهارچوب و اشارات معنای ظاهری، قائل به فهمی تکوین...

This article has no abstract.

حکیم ترمذی، عارف نامدار ماوراء النهر، از عارفانی است که دربارۀ انسان شناسی سخنان درخور توجهی دارد و مسئلۀ اصلی در این مقاله، چیستی انسان، ابعاد و ساحات وجودیِ او، و اهداف و مسیرش در زندگی از منظر اوست. روش پژوهش در این مقاله، نظام دهی داده بنیاد آموزه ها با رویکردی تحلیلی، در مسیر بازخوانی اندیشۀ این حکیم است. بخش مهمی از منظومۀ فکری حکیم ترمذی دربارۀ انسان، به مطالعۀ خلقت و ابعاد سرشتی او بازمی...

قرآن کریم برای پیام رسانی به بشر و رسیدن به هدف اصلی خود که همانا هدایت انسان است، از راهها و ابزارهای گوناگونی بهره جسته است که یکی از این راه ها استفاده از بیان حکایات مختلف پند آموز در این کتاب آسمانی است. بیان ساده و داستانی قصص قرآن باعث شده تا این حکایات در کتب و نسخ بسیاری باز آفرینی شود و همچنین مورد توجه نگارگران مسلمان در دوره های مختلف واقع شود. یکی از قصص زیبای قرآن کریم حکایت آدم(ع...

مسأله ی حرکت و تغییر جهان، از قدیمی ترین مسائل فلسفی است که مورد بحث و گفت وگو قرار گرفته است. مسأله ی حرکت و تغییر پدیده های مادی در فلسفه ی غرب تا یونان باستان قابل پی گیری است. هراکلیتوس معتقد بود این جهان سراسر حرکت و تغییر است و این تغییر و تحول دائمی است. در فلسفه ی اسلامی نظریه ی حرکت جوهری از ابداعات ملاصدرا است و پیش از او این نظریه مورد انکار قرار می گرفت. ملاصدرا بر اساس دو نظریه اص...

در تمام کتب آسمانی به مسأله آفرینش انسان اشاره شده، و موضوع تربیت و هدایت انسان از طریق ارسال پیامبران الهی، همواره مورد توجه ادیان آسمانی بوده است. در قرآن کریم، موضوع آفرینش جهان، قبل از آفرینش انسان مطرح شده است. خداوند جهان را در شش روز آفرید و سپس به آفرینش آسمان اقدام نمود؛ پس از آن زمین را بنا نهاد و در آن امکانات ویژه ای ایجاد کرد تا مقدمه ای برای آفرینش انسان بر روی زمین باشد. موضوع آف...

داستان آفرینش آدم (ص) از جمله قص ههای قرآنی است که آیات بسیاری به آاختصاص دارد. در این داستان به جنب ههای مختلف آفرینش تا هبوط آدم از بهشت الهی به زمین خاکی اشاره شده است. سجده فرشتگان در برابر آدم از جمله مواردی است که در آیاتی از قرآن آمده و مفسران درباره آن از چش ماندازهای مختلف بحث و بررسی کرد هاند. ادب فارسی که نیز سرشار از مفاهیم قرآنی است از این داستان و بن مای ههای آن بی بهره نیست. در ا...