سید‌ محمدباقر شفتی گیلانی، از عالمان قرن سیزدهم و معاصر فتح‌علی‌شاه و محمدشاه قاجار، موفق شد در برهۀ کوتاهی در شهر اصفهان حکومت غیررسمی شرعی پدید آورد. تصرف در وجوهات شرعی قدرت اقتصادی قابل‌ملاحظه‌ای برای شفتی به ارمغان آورده بود و این عامل باعث نگرانی حکومت مرکزی شده بود. مستمسک شفتی در این کنش سیاسی، به تأسی از استادش وحید بهبهانی، اعتقاد وی به نظریۀ نیابت عامۀ فقیه از امام غایب بود؛ بر اساس ...

یکی از آثار ارزشمند در حوزۀ تشیع در هند، اثری است تحت عنوان آیینۀ حق­‌نما تألیف نجف‌­علی فیض‌­آبادی. آیینه به انگیزۀ پاسخگوئی به اظهارات آقا احمد بهبهانی در کتاب مرآت­الاحوال جهان­‌نما و در رسالۀ تنبیه‌الغافلین به رشتۀ تحریر در آمد. در این دو اثر و عمدتاً در مرآت­‌الاحوال، آقا احمد شبهاتی را در بارۀ توان علمی و قدرت اجتهاد سید دلدارعلی نصیرآبادی، تنها...

در ادبیات فارسی، شاعران و نویسندگان، کمابیش به دانش جغرافی و شناخت اقالیم، کشورها، شهرها، کوه¬ها، رودها و... توجّه خاصی داشته¬اند و با این عناصر، مضامین و تصاویر شعری آفریده¬اند. اَعلام جغرافیایی که به دو بخش عَلَم عام و عَلَم خاص تقسیم می¬شوند، در شعر معاصر نیز بازتاب قابل توجّهی دارد. این پژوهش به روش کتابخانه¬ای و إسنادی انجام گرفته¬ و در شش فصل تدوین شده است. در این پژوهش اَعلام جغرافیایی در غزلِ چه...

بازگشت به خویشتن موضوعی فلسفی- اجتماعی است که ابتدا از سوی علامه اقبال لاهوری به شکل لفظ خودی و بیخودی و سپس از سوی دکتر علی شریعتی با همین عنوان مطرح شد، این مسئله که طرز تفکری روشنفکرانه و عالمانه بود باعث به خود آمدن مردم مشرق زمین و انقلاب های مختلفی از جمله انقلاب اسلامی ایران بود. اهمیت این موضوع باعث شد که به پرداختن این موضوع توسط شاعران و نویسندگان بینجامد به همین دلیل در این تحقیق برآ...

تمثیل یعنی تشبیه معقول به محسوس مرکب و در معنی با تشبیه تمثیلی و ارسال المثل معمولاً یکسان و برابر است، چنان که در علم «بیان» هم آمده تمثیل و تشبیه تمثیلی و ارسال المثل را به یک نحو تلقی می‌کنند، تا آنجا که گفته‌اند اساس سبک هندی بر تمثیل است، از سوی دیگر نماد هم از اصطلاحاتی است که با تمثیل ارتباط دارد. قدما در پرداختن به صور خیال به دو شیوه رفتار کرده‌اند. به این معنی که یا به صورت ناقص وارد ا...

در نخستین مواجهه با اشعار سیمین بهبهانی، کاربرد اوزان تازه و بی‌سابقه و تنوع و تعدد اوزان عروضی در اشعار او چشم‌گیر است. وی با نوآوری در اوزان شعری خود حال و هوا و طراوتی خاص به اشعارش بخشیده و با پرداختن به مفاهیم و مضامین روز در قالب اوزان تازه، شیوه‌ای جدید و ناآزموده را در شعر پارسی پدید آورده است. بیش از 90 درصد اشعار سیمین که در بین سا‌ل‌های 1352 هـ . ش تا 1381 سروده شده، دارای اوزان تازه...

ادبیّات، ­تابلوی اندیشه­ها و احساسات شاعر نسبت به کلیّة رویدادهایی است که در دنیای اطراف رخ می‌دهد. شعرا،حوادث و وقایع موجود جامعه را ابتدا ترصید، سپس تجربه و احساس می‌کنند و با کمک ذوق و عنصرتخیّل آنها را به تصویر می‌کشند تا خواننده را به درک صحیح ازآن فضا، راهنمایی کنند. یکی از شاعرانی­که در ترسیم فضای سیاسی- اجتماعی عصر خود، بسیار موفّق عمل­کرده و مثل دیگر شاعران پایداری، نگران سرنوشت آیندة­ مرد...

چکیده: شعر کلامی است با بیانی تخیّلی و عاطفی. سیمین بهبهانی از جمله هنرمندان توانای معاصر ایران است که برای بیان اندیشه ها و انتقال احساس و عاطفه ی خود زبان شعر را برگزیده است. او افکار و احساسات لطیف خویش را در قالب چهارپاره و بخصوص غزل، به زیبایی مطرح می سازد. پژوهش حاضر به بررسی ساخت هنری شعر این شاعر ارجمند در سه مجموعه ی شعر او، "جای پا" ، "رستاخیز"و"یکی مثلاً اینکه" ، از نظر نوع زبان و بر...

غزل نئوکلاسیک ـ که با ظهور شعر نو، در شعر کلاسیک ایران ایجاد شد ـ یکی از جریان­های شعری معاصر محسوب می­شود که تا امروز همچنان پویا و مورد توجّه است. هدف سرایندگان پیشگام آن، همگام ساختن قالب سنّتی غزل با اقتضائات روز بود. این جریان شعری از امکاناتی که شعر نو به شعر فارسی، در سطوح بیان، زبان و عناصر ادبی افزوده، بهره برده و خود نیز ابعادی نوین در غزل ایجاد کرده است؛ از آن جمله می­توان به تلفیق ادب...

«درد و رنج»به عنوان یک از وجوه تراژیک زندگی از جمله مسائلی است که هر انسانی درطول حیات خود، خواسته یا ناخواسته با آن مواجه بوده و خواهد بود. این مسأله در شعر معاصر و بویژه شعر شاعران زن به گونه ای برجسته و خاص منعکس شده است که بررسی و تحلیل این مسأله به کاوش و تأمل بسیاری نیاز دارد. در این پژوهش با توجه به شعر شاعران زن معاصر یعنی فروغ فرخزاد و سیمین بهبهانی به عنوان مدخل ورود به بحث و در بخش م...