هدف این پژوهش شناخت توصیفی واج شناسی تالشی شمالی ( گونه ی عنبرانی ) و بررسی تغییرات واجی آن از ایرانی باستان و مقایسه با فارسی نو است. آشکار ترین فرآیند زبانی، تغییر واج ها یا واحد های آوایی زبان است . برخی واج ها در طول زمان به واج های دیگر بدل می شوند و در نتیجه صورت لفظی تکواژها و واژه ها نیز تغییر می یابد. بنابراین بررسی خصوصیات آوایی و واجی از جمله دشوار ترین حوزه های زبان شناسی تاریخی است...

برخی عناصر گویشی در ساخت افعال متون دوره تکوین   غلامحسین غلامحسین زاده[1] حامد نوروزی[2]   تاریخ دریافت: 28/8/91       تاریخ تصویب: 1/4/93                 چکیده سرزمین ایران با توجه به گستردگی و تاریخ طولانی آن دارای گویش ها و گونه های زبانی متنوعی است. این گویش ها که از دیرباز در ایران رایج بوده اند، بر برخی از متون فارسی کهن نیز تأثیر گذاشته اند. این تأثیر در متون پیش از دوره مغول (دوره تکوی...

بررسی لهجه های زبان های اقوام مختلف سال هاست که موضوع تحقیق علمای زبان شناس قرار دارد. در کشور کنونی تاجیکستان، چندین گویش وجود دارد که یکی از آن ها گویش مردم خجند است. این گویش طبق بررسی محققان منسوب به شاخۀ فرغانۀ غربی گویش های شمالی است. یکی از ویژگی های عمدۀ این گویش وجود لغات و عناصر زبانی بسیار قدیمی است که اکنون در زبان معیار منسوخ شده اند؛ اما در گویش مردم ناحیۀ خجند محفوظ مانده اند. ای...

با وجود زوال «گویش قدیم شیرازی» و جایگزینی آن به وسیله گویش دری از حدود سده­های نه و ده هجری، هنوز برخی نشانه­های آن در «گویش شیرازی امروز» مشاهده می­شود. بدین ترتیب، اگرچه عمده تفاوت­های گونه­ی زبانی رایج در شیراز با گویش گفتاری معیار، در حوزه تمایزهای لهجه­ای است؛ این گونه­ی زبانی واجد برخی ساخت­های نحوی و واژگان مخصوص به­خود، یعنی واجد برخی خصائص گویشی نیز می­باشد. در همین زمینه، در این گفتا...

گویش هندیجانی از گویش­های رایج در استان خوزستان است که اکثریت قریب به اتفاق مردم شهرستان هندیجان به آن تکلم می­کنند. از نظر رده­شناسی، گویش هندیجانی گویشی متعلق به خانوادۀ زبان­های ایرانی نو غربی می­باشد و به­دلیل وجوه اشتراک فراوانی که با گویش­های لری دارد، یکی از گونه­های آن به شمار می­آید. این مقالۀ توصیفی-تحلیلی کوششی است در زمینۀ شناخت و توصیف نظام فعلی گویش هندیجانی. داده­ها از طریق و مصا...

با وجود زوال «گویش قدیم شیرازی» و جایگزینی آن به وسیله گویش دری از حدود سده­های نه و ده هجری، هنوز برخی نشانه­های آن در «گویش شیرازی امروز» مشاهده می­شود. بدین ترتیب، اگرچه عمده تفاوت­های گونه­ی زبانی رایج در شیراز با گویش گفتاری معیار، در حوزه تمایزهای لهجه­ای است؛ این گونه­ی زبانی واجد برخی ساخت­های نحوی و واژگان مخصوص به­خود، یعنی واجد برخی خصائص گویشی نیز می­باشد. در همین زمینه، در این گفتا...

حدیقه ی سنایی یکی از متن های پرابهام ادبیات ایران است. ابهام های این کتاب ـ که اوّلین منظومه ی عرفانی در زبان فارسی است ـ بیشتر از نظر زبان ادبی است که در آن، از امکانات زبان گفتاری و گویشی آن سال ها استفاده شده است. همچنین دامنه ی تغییر و جابه جایی ها، حذف ها و ایجازها در ساختمان جمله های حدیقه بسیار گسترده است و اصطلاحات، کنایات و تعبیرهای رایج در فرهنگ شفاهی نیز بر آن افزوده شده است. به همین ...

علم‌سنجی حوزه‌ای است که به سنجش شاخص‌های کمّی مؤثر در نشر علوم می‌پردازد. در پژوهش حاضر، 411 مقالۀ ارائه‌شده در 8 همایش زبان‌شناسی ایران از سال 1369 تا 1391 با توجه به هفت شاخص علم‌سنجی بررسی شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که فراوانی مقالات در زیرشاخۀ نحو بیش از سایر زیرشاخه‌‌های زبان‌شناسی است و دو زیرشاخۀ تحلیل‌ گفتمان و ساخت‌واژه در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند. از میان 70 دانشگاه و مرکز علمیِ...

گویش شناسی به عنوان یکی از شاخه های علم بررسی زبان به دنبال آن است که با شناسایی و گردآوری گویش ها و لهجه های مختلف به بررسی علمی آنها بپردازد. پژوهش حاضر در قالب «طرح ملی گویش شناسی ایران(شماره 9) »به بررسی مقایسه ای واژگان و جملات پایه در 40 روستا در استان ایلام می پردازد و شامل پنج فصل است. فصل اول: چارچوب تحقیق است که در حقیقت مقدمه ای بر پایان نامه می باشد و شامل مقدمه، بیان مسئله، هدف و ا...

برخی عناصر گویشی در ساخت افعال متون دورة تکوین   غلامحسین غلامحسین‌زاده[1] حامد نوروزی[2]   تاریخ دریافت: 28/8/91       تاریخ تصویب: 1/4/93                 چکیده سرزمین ایران با توجه به گستردگی و تاریخ طولانی آن دارای گویش‌ها و گونه‌های زبانی متنوعی است. این گویش‌ها که از دیرباز در ایران رایج بوده‌اند، بر برخی از متون فارسی کهن نیز تأثیر گذاشته‌اند. این تأثیر در متون پیش از دورة مغول ...