ره یافت به ذخیره های واژگانی متون کهن و شناخت آنها، افزون بر کارآمدتر نمودن و غنی سازی بیشتر گستره واژگان زبان فارسی، گامی مؤثّر در بررسی سیر تاریخی زبان فارسی در حوزه لغات و اصطلاحات خواهد بود. تفسیر قرآن مجید، معروف به تفسیر کمبریج، یکی از ارزشمندترین آثار در بررسی جایگاه متون منثور در زبان شناسی تاریخی و پژوهش های واژه شناسی متون کهن است. اهمّیت واژگانی این کتاب، فراتر از یک تفسیر قرآن است و د...

معتبرترین اطلاعات زبان شناختی نسبت به زبان عربی عصر نزول، از طریق قرآن کریم قابل دستیابی است. ‏لذا در مرحله نخست این پژوهش، مفردات قرآنی متعلق به حوزه معنایی «روابط زناشویی» گردآوری و ‏صورت بندی های حاکم بر آنها مورد بررسی قرار گرفت که در نهایت صورت بندیهای شش گانه؛ رابطه ‏مجاورتی، رابطه تماس، رابطه فراگیری، مکان انگاری زن، سخن یا کنش ناپسند و [خون] آلودگی استخراج ‏گردید. در مرحله دوم این پژوهش...

یکی از مبانی خاص تفسیر اخلاقی، اخلاقی‌بودن محتوای مفاهیم قرآنی و زبان تخاطب در قرآن است؛ چنان‌که می‌توان محتوای قرآن را از جهات گوناگون از جمله انطباق آموزه‌ها و مفاهیم قرآنی با فطرت انسان، اهداف تربیتی و اخلاقی رسالت پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌واله‌وسلم) و نزول قرآن و وجود آیات صریح در رعایت موازین اخلاقی، محتوایی اخلاقی برشمرد. از این‌رو، قرآن کریم افزون بر اشتمال بر محتوای اخلاقی، در مقام بیا...

عزم از واژگان کلیدی قرآن کریم است.میزان اثرگذاری "عزمِ قرآنی" بر سرنوشت انسان،آن را به یک واژه اساسی تبدیل کرده است.پژوهش حاضر، واژه "عزم" را از نگاه معناشناسی ساخت‌گرا و براساس روابط هم‌نشینی و جانشینی بررسی می‌‌کند.با توجه به آیات "عزم"، دو واژه "امر" و "صبر" پربسامدترین هم‌نشین "عزم" است. واژگان "توکل"، "طلاق"، "عقده‌ النکاح"، "شاورهم"، "عهدنا"و "نسیان" دیگر همنشین‌‌های عزم است که هر کدام فقط...

استفاده از مفاهیم و تعلیمات قرآنی یکی از شیوه‌هایی است که از دیر باز شاعران و نویسندگان پارسی زبان برای اعتبار بخشیدن و غنای سخن خویش از آن بهره برده‌اند. حکیم ابوالقاسم فردوسی یکی از بزرگترین شعرای ایران در قرن چهارم هجری است ‌که از مفاخر ایران و جهان به شمار می‌آید. اثر گران‌سنگ او شاهنامه از دیرباز مورد توجه نویسندگان و منتقدین قرار گرفته است. با توجه به هدف والای حکیم توس مبنی بر پا‌سداشت ز...

کاربست طرح "مولفه‌های معنایی" به عنوان یکی از طرح‌های نوین در مطالعات معناشناختی علوم قرآنی، نقش بسزایی در دستیابی به معانی دقیق واژگان این کتاب الهی و شناخت انسجام و ارتباط سیستماتیک مفاهیم آن دارد. با توجه به مسالۀ محدودیت‌های گزینشی واژگان نسبت به یکدیگر، در زبان قرآن کریم که محدود به متنی مشخص و ثابت است، همانند هر متن دیگری، امکانات ترکیب و همنشینی محدود و مقید است. لذا کاربست نظریۀ مولفه‌...

  چکیده ماده «مرض» یکی از واژگان قرآنی است که در قرآن 13 مرتبه به کار رفته و در همه موارد با کلمه «قلب» در قالب «فی قلوبهم مرض» هم نشین شده است. این پژوهش با روش معناشناسی که نگاه تحلیلی و دقیق به متن است، به‌تبیین معنای «مرض» و استخراج مؤلّفه­ های معنایی آن از قرآن پرداخته است. بررسی هم­نشین­ ها و تحلیل محتوی و سیاق آیاتی که واژه «مرض» در آ­نها استعمال شده است، نشان می­دهد که واژه مرض جانشین ...

در این فرهنگ 500 واژه از واژگان فقهی مورد بررسی قرار گرفته است روش کار بیان معانی لغوی و اصطلاحی و استناد به آیات قرآنی ، احادیث و ضرب المثل ها می باشد . تبیین ترکیبات و تقسیمات یک واژه و در مواردی بیان احکام فقهی مربوط به آن و اختلاف نظر مذاهب اسلامی درباره آن و نیز ذکر معادل انگلیسی هر لغت از ویژگیهای این فرهنگ می باشد.

در چند دهه اخیر در سایه انتشار شمار قابل توجهی از ترجمه‌های فارسی قرآن کریم، مقوله «نقد ترجمه‌های ‏قرآن» نیز به عنوان حوزه‌ای نوپا در پژوهش‌های علوم قرآنی شناخته ‌شده که انتشار شمار فزاینده این دسته از ‏آثار در قالب مقالات، کتب و پایان نامه‌های دانشگاهی خود گواهی گویا بر این مدعاست. بررسی این آثار مبیّن ‏این واقعیت است که بخش قابل توجهی از آنها متأثر از یافته‌های نوین دانش زبان شناسی به موضوعاتی...