تامس کوهن نظریه ای موسوم به نظریه پارادایم های علمی ارائه می کند که، برخلاف اسلاف پوزیتیویست و نگتیویست خود، به نحو جدّی و تعیین کننده ای برخاسته و مأخوذ از عمل عالمان در تاریخ علم است. در این مقاله کوشیده ام سه کار انجام دهم. اوّل اینکه نشان داده ام چگونه کوهن در مطالعه تاریخ علم دچار نوعی تغییر گشتالتی می شود. دوّم اینکه نگرش گشتالتی را تشریح کرده نشان داده ام چگونه این نگرش نقش مهمی در نظریه کو...

در راستای مطالعه مفهوم تقریبا کوهن مکالی بودن روی حلقه های غیرنوتری تعمیم هایی از مفهوم کوهن مکالی ارائه می گردد. در گام نخست مفهوم کوهن مکالی بودن روی حلقه های غیر نوتری معرفی شده و مورد بررسی قرار می گیرد. پس از بدست آوردن نتایجی در این زمینه و در راستای حل حدسی منسوب به گلز، تعمیمی از نتیجه ای معروف از هاچستر و ایگون درباره کوهن مکالی بودن حلقه های پایا داده می شود.

بر اساس روش تاریخی کوهن اکتشاف و داده­ی تجربی در تحقق پارادایم علمی و توسعه­ی علمی عادی نقشی قاطع ندارند. اکتشاف رویدادی فردی و دفعی نیست. بلکه میراثی جمعی است که از اختراع جدا نیست. داده­ی تجربی نیز مانند اکتشاف متأثر از پارادایم و آموزش جمعی است. از سوی دیگر کوهن تعین نظریه به واسطه­ی تجربه را ناممکن می‌داند و استدلال می‌کند که برای تبیین هر مشاهده‌ای نظریه‌های متعددی قابل­ فرض است که همگی به...

چکیده بیشتر منتقدین تامس کوهن او را متهم کرد‌ه‌اند که در آثار خود و به‌ویژه در کتاب ساختار انقلاب‌های علمی مبانی نسبی‌گرایی را در پوششی از تاریخ علم تکرار کرده است. نفی امکان کشف صدق، نفی امکان تعین نظریه به واسطه‌ی مشاهده و قیاس‌ناپذیری مهم‌ترین مبانی نسبی‌گرایی به شمار می‌روند که در آثار کوهن حضور دارند. با این حال کوهن خود را نسبی‌گرا نمی‌داند. او برای دفع اتهام نسبی‌گرایی، بر وجود محرک‌های...

مورخان امروزه علم در بارۀ مفهوم انقلاب علمی تردیدهای فراوانی کرده‌اند. در این مقاله به بررسی مفهوم انقلاب علمی در نزد کوهن و بررسی دو چالش مهم تاریخ‌نگاری علم می‌پردازیم. چالش اول ناظر به ناآشنا بودن مقولۀ انقلاب برای بازیگران قرن هفدهم است. چالش دوم مبهم بودن معیارهای تشخیص انقلاب است. واژۀ انقلاب در مورد تحول اساسی در فلسفۀ طبیعی قرن هفدهم معیارهای تاریخ‌نگاران را برآورده نمی‌سازد. با وجود ای...

از زمان چاپ کتابِ جریان سازِ ساختار انقلابات علمی تامس کوهن، رویکردهای تاریخی و جامعه­شناختی به علم به نوعی نسبیّت­باوری در قبال ارزیابی نظریات علمی دامن زده و همچنین موجب اعتقاد به گسست در تاریخ علم شده است. قیاس­­ناپذیری هسته اصلی دعاوی کوهن در این زمینه است. از منظر کوهن مصداق/مرجع مفاهیمِ علمی در نظریات مختلف کاملا متفاوت هستند. از سوی دیگر، هر پارادایم پیش از فرایند صورتبندی مفهومی همچون یک چر...

در نگارش تاریخ علم تا نیمة دوم قرن بیستم رویکردی درون‌گرایانه غلبه داشت. بر اساس این رویکرد وظیفة مورخ این است که تاریخ عقلانی نظریه‌ها را بنویسد و نشان دهد که تاریخ علم، تاریخ انباشت یافته‌ها و ابداعات فردی است. با انتشار آثار کوهن تحولی انقلابی در تاریخ‌نویسی ایجاد شد. او تحت تأثیر مورخینی مانند کوایره و باترفیلد علم را به عنوان نهادی جمعی مورد مطالعه قرار داد و بر ...

در این پایان نامه ما "گراف های دوبخشی کوهن- مکولی" و نتایج وابسته به آن را مطالعه می کنیم.

در این مقاله، سالمون به بررسی انتقادی تاریخ اندیشه های مربوط به معرفت در علوم طبیعی از راسل تا کوهن می پردازد. او الگوی قیاسی -فرضی، کل گرایی و نظریه بیسی و نیز مشکلات مربوط به استقرا و مشاهده را مورد بحث قرار می دهد. در پایان، نظریه کوهن را مطرح کرده و نقدهای خود را بر آن می آورد.

چکیده بیشتر منتقدین تامس کوهن او را متهم کرد ه اند که در آثار خود و به ویژه در کتاب ساختار انقلاب های علمی مبانی نسبی گرایی را در پوششی از تاریخ علم تکرار کرده است. نفی امکان کشف صدق، نفی امکان تعین نظریه به واسطه ی مشاهده و قیاس ناپذیری مهم ترین مبانی نسبی گرایی به شمار می روند که در آثار کوهن حضور دارند. با این حال کوهن خود را نسبی گرا نمی داند. او برای دفع اتهام نسبی گرایی، بر وجود محرک های ...