در این مقاله ابتدا مفهوم منافع ملی و متغیرهای مؤثر بر این مفهوم مورد ارزیابی قرار گرفته است. در ادامه منابع مؤثر بر شکل گیری اهداف سیاست خارجی از لحاظ نظری و نیز در مورد خاص، جمهوری اسلامی ایران، مورد مطالعه قرار گرفته است. پس از آن، با طرح دیدگاه های مختلف درباره اهداف سیاست خارجی کشور، عوامل و منابع مؤثر بر شکل گیری این اهداف را بررسی نموده است و با طرح سؤالاتی در زمینه قابلیت ها و توانایی ها...

چکیدهفرآیند تصمیم‌گیری سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران همانند هر دولت دیگری تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد. جناح‌گرایی به‌عنوان ویژگی نظام سیاسی ایران پسا انقلاب ازجمله عوامل داخلی برآمده از محیط حکومتی است که فرآیند تصمیم‌گیری سیاست خارجی ج.ا.ا را تحت تأثیر قرار داده است. این عامل از سوی پژوهشگران حوزه مسائل ایران عمدتاً به معنای رقابت دائمی و فزاینده میان گروه‌بندی‌های سیاسی سیّال...

جمهوری اسلامی ایران به عنوان نظام سیاسی برآمده از انقلاب اسلامی، و در چارچوب اصل دعوت، صدور انقلاب را در دستور کار سیاست خارجی خود قرار داده است؛ به گونه ای که صدور انقلاب به صورت یک اصل و هدف در سیاست خارجی جمهوری اسلامی درآمده است. با وجود این، صدور انقلاب در دوره های مختلف سیاست خارجی ایران معنا و مفهوم مختلفی یافته و از الگو ها و ابزارهای متفاوتی سود برده است؛ به طوری که می توان از الگوهای ...

جنگ ایران و عراق بر اثر عواملی نظیر تغییر موازنه ی قوا و تشدید اختلاف‏ها بین دو کشور در مقطع بهمن 1357 تا شهریور 1359 به وقوع پیوست، اما نباید تأثیر نابه‏سامانی سیاست خارجی ایران به منظور پیش گیری از تهاجم عراق را نادیده گرفت. در واقع پس از پیروزی انقلاب اسلامی، وضعیت دستگاه دیپلماسی و توان نظامی به عنوان دو ابزار مهم سیاست خارجی ایران دگرگون شد و تحولات ناشی از انقلاب در سطح ساختار و کارگزار و...

عراق و ترکیه از جهت اینکه هر دو از امپراتوری عثمانی بودند و هم اینکه هر دو دارای اقلیت کٌرد هستند برای یکدیگر دارای اهمیتند. اما با بروز تحولات سیاسی جدید و ظهور انقلاب در ایران در سال 1979، زمینه ورود این دو کشور به مرحله جدیدی از روابط دو جانبه فراهم شد و در دوران جنگ 8 ساله این روابط ادامه یافت. می­توان گفت روابط ترکیه و عراق از زمان آغاز استقلال بر حسب ضرورت­های راهبردی و نیازهای متقابل شکل ...

سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، به نوعی حاصل تاریخ معاصر ایران و به عبارت دیگر، برسازنده آن است که مهم ترین حلقه واسط و رابط انقلاب اسلامی با جهان پیرامونی است که در نوشتار حاضر، مطالعه تحلیلی آن با دو ملاحظه عمده انجام شده است: اولاً، این مقاله ضمن توجه به گفتمان های متفاوت دولت های پس از انقلاب اسلامی، ناظر به گفتمان اصلی و شاخص های معرّف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران می باشد. ثانیاً، با احتج...

پایان دوران جنگ سرد و خاتمه استیلای نظام دوقطبی بر مناسبات نظام جهانی، عصر تازه ای را رقم زد. در این دوره نوین به خصوص در شرایط ملتهب و متحول از نظام قدیم به پاردایم جدید دگرگونی های سریع در روابط واحدهای سیاسی یا ارتباطات و تعاملات منطقه ای بین کشورها به وجود آمد. نیروهای جدید با مناسبات پیچیده وارد معادلات جغرافیای سیاسی شدند و چالشهای بی سابقه ای در جای جای جهان روی داد. در این راستا با توجه...

چکیده سیاست خارجی، جهت گیری یک کشور را نسبت به نظام بین الملل مشخص می سازد. هر کشوری برای فعالیت در عرصه بین المللی نیازمند طراحی سیاست خارجی فعال و پویائی است.سیاست خارجی استراتژی طراحی شده به وسیله سیاست گزاران یک کشور در مقابل دولتها یا عناصر بین المللی دیگر برای رسیدن به اهداف ملی و تامین منافع ملی است.منافع ملی، چارچوبی است که سیاست خارجی با توجه به آن رویه ها و ابزارهای خود را سازماندهی م...

کشورها بازیگرانی مستقل درعرصه­ی سیاست خارجی هستند که توان بازیگری آنها ریشه در بافت­های ژئوپلیتیک همچون ژئواکونومی، هیدروپلیتیک، ژئوکالچر و ژئواستراتژی دارد. اما در سطحی ریزتر هر کدام از این بافت­ها مشتمل بر چندین ژنوم هستند. ژنوم ژئوپلیتیک، نقشه ی جغرافیایی ژنتیک سیاست در یک کشور است که تأثیر بسزایی در شکل بخشیدن به رفتارهای نظام سیاسی در نظام بین الملل دارد. جمهوری آذربایجان برای ایران دارای ...

: این مقاله درصدد کاربست نظریه نوواقع‌گرایی برای تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است. هدف بررسی و نشان دادن امکان و چگونگی به‌کارگیری نوواقع‌گرایی به عنوان چارچوب مفهومی برای تبیین سیاست خارجی ایران می‌باشد. از این‌ رو، سئوال اصلی آن است که آیا کاربست نظریه نوواقع‌گرایی برای تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران امکان‌پذیر است؟ به سخن دیگر آیا نظریه نوواقع‌گرایی از قدرت تبیین انگیزه‌ها، ‌...