فرایندهای تصمیم سازی، ساخت قدرت و مناسبات دولت ـ ملت (در حوزه مشروعیت‌بخشی و مشروعیت ‌زدایی) از رابطه قدرت میان دولت و ملت، به‌عنوان دو جزء بنیادی یک واحد سیاسی مدرن، متأثر است؛ ازاین‌رو همواره، نوعی هماوردی ژئوپلیتیکی میان نهاد دولت و ملت در جریان است که بسته به نوع رقابت، شکل (فرم) نظام سیاسی را متأثرخواهد‌کرد. نقش‌آفرینی عرصه عمومی و ملت‏ها تحولی است که در ادبیات ژئوپلیتیک از آن با عنوان ژئو...

پژوهش حاضر با عنوان بررسی «آگاهی شهروندان نسبت به مفهوم دموکراسی و عوامل موثر بر آن در کشورهای خاورمیانه» به دنبال بررسی تأثیر عواملی چون رسانه های جمعی، نوع رسانه، دینداری، ارزش ها، تحصیلات، درآمد، شغل و پایگاه اقتصادی اجتماعی بر میزان آگاهی شهروندان نسبت به مفهوم دموکراسی می باشد. به همین خاطر ابتدا به بررسی پیشینیه تحقیق، تاریخچه شکل گیری دموکراسی، تعاریف صاحب نظران مختلف از دموکراسی پرداخته...

هم‏زمان با وقوع انقلاب های مردمی در جهان عرب، تلاش‏های شهروندان بحرین برای اصلاح ساختار سیاسی این کشور آغاز شد که خیزش گسترده مردمی در برابر نظام سیاسی حاکم بر این کشور را درپی داشت. این تلاش ها که تاکنون به طور پیوسته ادامه داشته، سبب شده اند شماری از شهروندان این کشور جان خود را از دست بدهند؛ اما نظام سیاسی حاکم بر این کشور، تاکنون از پاسخ به درخواست‏های مخالفان و معترضان امتناع ورزیده است. د...

هدف اصلی مقاله حاضر، که به روش مطالعهً اسنادی تهیه شده است، بررسی و تحلیل جامعه شناختی رویکردهای عربی به جامعهً مدنی است. این مقاله خود را به ادبیات جامعهً مدنی متمرکز می کند و بدین منظور، ابتدا سئوالا ت اساسی که از سوی متفکران اجتماعی غربی در باره ی امکان تحقق جامعهً مدنی در کشورهای اسلا می- عربی خاورمیانه مطرح گردیده اند، مرور می شود و سپس رهیافت های بومی، که  تلا ش  می کنند به سئوالا ت مطرح شده ...

تاریخ، جغرافیا و فرهنگ منطقه خلیج فارس به شکلی است که این منطقه را با مسائلمنطقه ای و فرا منطقه ای مرتبط ساخته است. هویت و فرهنگ و پشتیبانی از آن یکی از مسائل مطرح در سطح جهانی است.از آنجایی که هویت و فرهنگ در ساختار سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشورها نقش به سزایی در حفظ منافع ملی آنها دارد، ناگزیر درپی یافتن علل تغییر در هویت و فرهنگ کشورهای عربی حوزه خلیج فارس شدیم. پیدایش نفت در خاورمیانه و به ...

منطقه خاورمیانه از مناطقی است که با برخورداری از موقعیتی ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک، بیشترین تغییرات را در این زمینه داشته و نگاه‌های بسیاری را متوجه خود کرده است.چنین برآورد می‌شود که در سال 2014 بیش از 35 هزار تن از کارکنان نظامی آمریکایی در منطقه خاورمیانه مستقر بودند که به علت حساسیت‌های سیاسی و نظامی، توزیع دقیق آن‌ها در سطح کشورهای منطقه مشخص نیست. از مجموع پایگاه‌های نظامی آمریکا، واشنگتن ...

پژوهش های متعددی درخصوص تأثیر قیمت نفت بر بازار سهام کشورهای وارد کننده نظیرآمریکا، ژاپن و کشورهای اروپایی صورت گرفته، اما این مهم درخصوص کشورهای صادرکننده نفت محدود است. این پژوهش به بررسی روابط میان قیمت نفت و رفتار بازار سهام در هفت کشور صادرکننده نفت در منطقه خاورمیانه می پردازد. هدف این پژوهش پرکردن شکاف موجود از حیث بکارگیری روش های اقتصادسنجی کاراتر، داده هایی با گستره بیشتر و لحاظ کشوره...

خیزش‌های مردمی که از آغاز سال 2011 میلادی در تعدادی از کشورهای عربی منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا رخداد، بسیاری از تحلیل‌گران و پژوهشگران سیاسی را با این دو پرسش مهم مواجه نموده است که ماهیت و ویژگی بنیادی این جنبش‌ها چیست؟ و عمده‌ترین علل این تحولات سیاسی کدام است. پس از آن تبیین‌ها و تحلیل‌های مختلفی پیرامون این تحولات مطرح شد و مجامع مختلفی به علل این تحولات پرداختند. در این میان ارزیابی نها...

از اواخر سال 2010 تا به حال، کشورهای عرب مسلمان خاورمیانه و شمال افریقا دست خوش ناآرامی های سیاسی و اجتماعی بوده است؛ انقلاب هایی در برخی از این کشورها رخ داده و در کشورهایی مثل تونس، مصر، لیبی و یمن به پیروزی رسیده است. همچنین ناآرامی هایی که هنوز ممکن است به انقلاب منجر شود در بحرین و سوریه در جریان است. انقلاب های اخیر، موج جدید آزادی خواهی و مردم سالاری را در خاورمیانه و شمال افریقا رقم زد؛...

وقوع بیداری اسلامی در سال 2011 میلادی در مهم ترین بخش از جهان اسلام و تداوم اعتراضات در عربستان سعودی، اردن و بحرین و احتمال گسترش آن به دیگر کشورهای عرب موجب بر هم خوردن نظم پیشین در منطقه، میزان و نحوه اقدامات قدرت های منطقه ای، بین منطقه ای و فرا منطقه ای شده است. در چنین شرایطی که حفظ نظم پیشین به دلیل غیرقابل پیش بینی بودن این تحولات برای آمریکا غیرممکن شد، این کشور تلاش کرد از طریق مدیریت...