چکیده: برقراری ارتباط بین مذهب و امور اقتصادی و اجتماعی در جامعه ایران اهمیت بسیار دارد. جامعه ایران واجد بسیاری از خصایص دینی است که رخنمون آن در بسیاری از امور اقتصادی و اجتماعی سکونتگاههای انسانی به ویژه مناطق روستایی نمود عینی می یابد. در این راستا مراسم فرهنگی - مذهبی که ریشه در باورها و اعتقادات مردم یک جامعه دارند، از نمونه جریاناتی هستند که ایجاد جاذبه می کنند. بسیاری از کشورها اینگونه...

زیارت معصومین (علیهم‌السلام) در باور مذهبی ایرانیان جایگاه برجسته‌ای دارد و در پژوهش‌های انجام‌گرفته حضور میلیون‌ها زائر در مشهد دیده شده است. اما اغلب تحقیقات دربارۀ اقدام به سفر زیارتی است. این نوشتار به بررسی «نرفتن به سفر زیارتی» پرداخته ‌است، با این سؤال محوری که چرا عده‌ای از مردم ‌مشهد به کربلا سفر نمی‌کنند. روش مورد استفاده «رویش نظریه» است. یافتۀ بررسی این است که آنان‌که برای زیارت به ...

تأمل و تحلیل جامعه­شناسی تاریخیِ شعائر دینی شیعه در سفرنامه­ حج دوره قاجار، از اهداف این پژوهش است. پژوهش پیش­رو، درصدد است با روش توصیفی ـ تحلیلی، ضمن توجه به ضرورت کاربرد رویکردهای جامعه‌‌شناختی در تحلیل پدیده‌های تاریخی و برپایه منابع کتابخانه‌ای، این پرسش­ را طرح کند که شعائر و نمادهای شیعیان در زیارت قبرستان بقیع در دوره قاجار کدام است؟ برای پاسخ­گویی به این پرسش، که هدف اصلی این پژوهش است،...

سابقه و هدف: با توجه به حجم قابل توجه عزیمت زائران ایرانی به سفرهای زیارتی و حج و همچنین بروز و شیوع بیماری های مختلف در بین زائران، یکی از مهمترین دغدغه های سازمان حج و زیارت، زائران و علی الخصوص پزشکان شناخت بیماری های رایج حج، پیشگیری، کنترل و جلوگیری از شیوع آنها است. حال دو سوال مهم مطرح است: این بیماری های رایج کدامند؟ آیا در کنار طب جدید استفاده از طب سنتی می تواند در پیشگیری و درمان این...

پیشینه سفر از جایی آغاز می شود که انسان جستجوگر در پی یافتن دنیای آرمانی از محدودهء مکرر دانسته ها می گریزد تا به نادانسته ها دست یابد، زمانی دیگرگونه، مکانی دیگر و دیدی نو بیابد و به جهان بینی تازه ای برسد تا دنیای درون را متحول کند. سفر به دنیای خیال، دنیای مردگان، سفرهای تفریحی، زیارتی، سیاسی، فضایی و سفرنامه نویسی در هر دورهء تاریخی و علل اجتماعی گرایش به سفر و سفرنامه نویسی مطالبی است که د...

امروزه گردشگری مذهبی در کشورهای شرق و اسلامی، جایگاه ویژه ای در ارتباط با جذب گردشگر دارد. در جغرافیای جهانگردی، مکان های مذهبی به عنوان نیرومندترین قطب های جذب گردشگری شناخته شده اند که هر ساله تعداد زیادی گردشگر را از نواحی مختلف به خود جذب می کنند. ایران کشور چشم اندازهای مذهبی است. در سطح کشور 50 درصد گردشگران را گردشگران زیارتی تشکیل می دهند بطوریکه بیش از 8 هزار بقعه و اماکن مذهبی در کشور...

یکی از اسطوره های مربوط به مکان های زیارتی در حوزه فرهنگ ایرانی اسطوره غیبت دختر در چشمه و یا چاه است که عمدتاً در باورهای عامیانه بازتاب دارد.شاید برخی داستان های ایرانی،از جمله داستان ربایش شهرناز و ارنواز، دختران جمشید به دست ضحاک و آزادی آنها به دست فریدون و همچنین ماجرای غیبت کی خسرو در چشمه، پیشینه ای برای اسطوره غیبت دختر باشد. برخی نیز ربایش دختر و یا گاو در فرهنگ آریایی را با فقدان بارا...

امروزه زندگی در شهرها ما را با حجم گسترده ای از اطلاعات روبه رو می کند. بسته به نیاز افراد و موقعیت زمانی و مکانی، افراد ناچارند از میان همه این اطلاعات، تعدادی را برگزیده و در رابطه با آن ها تصمیم گیری کنند. یکی از این تصمیمات، مسیریابی برای رسیدن به مقصد مورد نظر است. مشهد، به دلیل افزایش وسعت در طی نیم قرن اخیر و به دلیل ورود گسترده مسافرین به طور سالیانه، با مشکلات مسیریابی مختلفی مواجه شد...

دین کهن ترین و اثر گذارترین نهاد اجتماعی بشر است، هرچه جامعه ای دینی تر باشد، تبلور کالبدی-فیزیکی این اعتقادات مذهبی در شهر نمود بیشتری می یابد. فضاهای مذهبی مهم ترین عناصر در شهرهای مذهبی و هسته اولیه شکل گیری این شهرها به شمار می آیند. ترکیب و ارتباط این اماکن با سایر فضاهای شهری مجموعه ای منسجم از شبکه فضاهای شهری را در بافت های تاریخی ایران سبب می شود. مهم ترین اصل در شهرهای مذهبی، توجه به ...

آن هوشی را که متناسب با باورها، هنجارها و ارزش هایی که در فعالیت های روزمره بر عهده می گیریم و بر زندگی اجتماعی اثربخش است، هوش معنوی می نامند. اثربخشی یکی از مقولات مهم در زندگی فردی و اجتماعی و هوش معنوی از جمله عوامل مؤثر بر آن است. هدف از تحقیق حاضر مطالعه تأثیر هوش معنوی سرپرستان بر اثربخشی گروهی هیأت‏های مذهبی زیارتی است. روش شناسی این تحقیق از نوع توصیفی و همبستگی بوده، ابزار تحقیق پرسشن...