داستان دژ هوش ربا یا قلعه‎ ذات الصور آخرین حکایت بلند و ناتمام مثنوی معنوی است. موضوع این داستان تلاش سه شاهزاده‎ جوان‎ برای وصال با شاهزاده خانم چینی است. در این مقاله برآنیم تا با روش توصیفی- تحلیلی و کتابخانه‏ای، برخی نمادهای کهن الگویی در این داستان را براساس اندیشه‏های‎ کارل گوستاو یونگ درباره کهن‏الگو تفسیر کنیم. این پژوهش نشان می‏دهد که امر مقدس وصال در این داستان تعبیری عرفانی از خویشتن...

تمدن هر ملتی در بردارنده تمامی عناصر فرهنگی آن ملت است و اسطوره ها نخستین بن مایه های فرهنگی آن هستند. کارل گوستاو یونگ معتقد است اسطوره ها در روان جمعی هر ملتی حضور دارند و ویکو نیز عقیده دارد اندیشمندان هر عصری می توانند با بررسی اسطوره های ملت ها به اکتشاف دوباره تاریخ نائل شوند. اسطوره های باستانی به علت فرا تاریخی بودنشان نمونه هایی مثالی برای انسان کنونی هستند که شگفتی، حرمت گذاری و خطا پ...

نماد نام یا نمایهای است که افزون بر معنای قراردادیاش دارای معانی متناقضی باشد و چیزی ناشناخته و گنگ را بنمایاند. برخی از نمادها از تجربیات شخصی فرد ناشی میشوند اما برخی دیگر در بین تمام انسانها در تمام دوران مشترکاند. از نظر کارل گوستاو یونگ این مفاهیم مشترک بین انسانها زادهی ناخودآگاه جمعی بشراست وکهنالگو نامیده میشود. در بسیاری موارد یک انگاره یا نمایه از ناخودآگاه به خودآگاه راه مییابد و هنر...

یکی از رویکردهای مهم نقد و بررسی آثار ادبی، نقد کهن‏الگویی یا اسطوره‏شناختی است که آن خود یکی از متفرعات نقد روان‏شناسی‏ ژرفانگر به‏شمار می‏آید. این نوع رویکرد که بر پایه اندیشه روان‏پزشک سوئیسی، کارل گوستاو یونگ تکوین یافته، به بررسی و تحلیل عناصر ساختاری اسطوره که در روان ناخودآگاه جمعی حضور دارند، می‏پردازد. در نظر یونگ این عناصر نوعی تجربه همگانی است که به گونه‏ای در همه نسل‏ها تکرار می‏شود...

چکیده عنوان پایان نامه ی حاضر "نقد روانکاوانه ی عباس معروفی" است که در آن با استفاده از الگوی روانکاوانه ی "زیگموند فروید " ، "کارل گوستاو یونگ" و نظریات روانشناسی شخصیت و نابهنجاری، به بررسی آثارعباس معروفی پرداخته شده است. پژوهش حاضر به بررسی دورمان سمفونی مردگان، سال بلوا و هشت داستان کوتاه معروفی که ازمجموعه داستان دریاروندگان جزیره ی آبی تر انتخاب شده، اختصاص دارد. این پژوهش ابتدا به تبی...

علم روان کاوی، با شناخت ضمیر ناخودآگاه و کشف سطوح مختلف شخصیت انسان، توانسته است ساحت های پنهان روان را تحلیل کند. نقد روان کاوانه با کمک این علم تلاش می کند تا با بررسی پیوندهای میان ادبیات و روان انسان، تحلیلی روان شناختی از آثار ادبی ارائه دهد. در این میان به نظر می رسد که دو اثر بلقیس سلیمانی یعنی به هادس خوش آمدید و بازی آخر بانو قابلیت نقد روان شناختی دارند. این پژوهش به شیوه ی کتابخانه ا...

نوشته حاضرمی کوشد به تحلیل رمان علمی- تخیلی دست چپ تاریکی (1969 ) اثراورسولا کروبر لگویین (1929) از دیدگاه نظری کهن الگوی آنیما وآنیموس کارل گوستاو یونگ (1875 – 1961) بپردازد. نظریه یونگ برای روان انسان قالبی را ترسیم می کند که شامل مهمترین ساختار یعنی ناخودآگاه جمعی و کهن الگوها است. آنیما وآنیموس، از مهمترین کهن الگوهای ناخوداگاه جمعی است. بر اساس یونگ، آنیما روان زنانه در وجود مرد و آنیموس ر...

یکی از رویکردهای مهم نقد و بررسی آثار ادبی، نقد کهن‏الگویی یا اسطوره‏شناختی است که آن خود یکی از متفرعات نقد روان‏شناسی‏ ژرفانگر به‏شمار می‏آید. ‌این نوع رویکرد که بر پایة اندیشة روان‏پزشک سوئیسی، کارل گوستاو یونگ تکوین یافته، به بررسی و تحلیل عناصر ساختاری اسطوره که در روان ناخودآگاه جمعی حضور دارند، می‏پردازد. در نظر یونگ ‌این عناصر نوعی تجربة همگانی است که به گونه‏ای در همة نسل‏ها تکرار می‏ش...

انسان در طول حیات دنیوی خویش از سویی به نیکی و زیبایی و از سوی دیگر به زشتی‌ها می‌گراید. از این رو، خداوند در قرآن خطرات و خطورات پلید نفسانی را به انسان یادآور شده‌است و نفس امّاره را به مثابه خاستگاه زشتی‌گرایی روان، فریبنده توصیف و شناخت مهالک نفسانی را مقدمه وصول به حیات طیبه قرآنی معرفی کرده است. یکی از وظایف دانش روان‌شناسی کشف و تبیین خاستگاه زشتی‌گرایی نفس و عوامل مؤثر بر انحراف حیات بشر...

      نقد کهن الگویی بنابر آن­چه که کارل گوستاو یونگ، روان­شناس سوئیسی مطرح می­کند و تکیّه­ی­ اصلی تمامی مباحث خود قرارمی­دهد، با تکیّه بر ناخودآگاه جمعی مطرح می­شود. وی چند کهن ­الگو از جمله؛ پیر خرد، خود، آنیما و آنیموس، سایه با ذکر مصادیقی در ارتباط با انواع آن معرّفی می­کند. در فرهنگ اساطیری ما، شاهنامه­ی فردوسی شاخص­ترین اثر مکتوب برای معرّفی اساطیر و کنکاش در جنبه­های گوناگون ایشان بنابر آرای...