چکیده حادثه­ تروریستی 11 سپتامبر 2001 و حمله آمریکا به افغانستان در فاصله کمتر از یک ماه پس از آن واقعه، افغانستان را به کانون سیاست خارجی ایالات متحده مبدل کرد. در همین راستا تحولات سیاسی– امنیتی افغانستان پس از حمله آمریکا به این کشور و اشغال آن توسط نیروهای ائتلاف، به یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین چالش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی در خلال یک دهه گذشته تبدیل شد. این مسئله تحت تأثیر عواملی مانند ...

چکیده نقش بازیگران منطقه ای در فرایند دولت سازی افغانستان در دوران طالبان و بعد از سقوط وی را می توان بر حسب میزان نفوذ و تاثیر گذاری به سه دسته بازیگران اصلی شامل ایران، پاکستان و روسیه و بازیگران پیرامونی شامل اتحادیه اروپا، ژاپن و بازیگران شبه پیرامونی شامل امریکا، عربستان، هند و چین تقسیم نمود. موقعیت سیاسی، جغرافیایی، اقتصادی، اجتماعی و قومی افغانستان سبب شده است که این کشور همواره تحت تاث...

نیروهای اجتماعی خاورمیانه در سال های بعد از جنگ سرد، از تحرک امنیتی و کنش ژئوپلیتیکی برخوردار گردیده اند. این جنبش های اجتماعی نوین در بسیاری از کشورها ماهیت اتوپیاگرا دارند. براساس چنین ادراکی، هر نیروی اجتماعی می تواند بر معادلة قدرت راهبردی تأثیرگذار باشد. نقش یابی نیروهای اجتماعی زمینة لازم برای تحرک بازیگران منطقه ای را به وجود آورده است. بازیگران منطقه ای همانند ایران، عربستان، ترکیه و اس...

سازمان پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) پس از فروپاشی شوروی نه تنها دچار فروپاشی نگردید بلکه با تحولات درون ساختاری از لحاظ نظامی، امنیتی و حتی فرهنگی ضمن افزایش قدرتمندی، از لحاظ جغرافیای سیاسی و ژئوپولتیک نیز گسترش پیدا کرد.  ناتو در ادامه سیاست گسترش به شرق، در تلاش برای نفود به منطقه آسیای مرکزی و قفقاز می باشد. در واقع عواملی از قبیل پر کردن خلاء قدرت به وجود آمده بعد ا...

منطق و مبنای راهبردهای کلان امنیتی در خلیج فارس دکتر سید جواد امام جمعه زاده تاریخ دریافت: 23/10/86 مجتبی تویسرکانی تاریخ پذیرش: 21/01/87 چکیده هدف پژوهش حاضر تبیین منطق و مبنای استراتژی های طرح ریزی شده توسط بازیگران مطرح در معادلات امنیتی حوزۀ خلیج فارس به منظور یافتن شکل مطلوب آیندۀ ترکیب امنیتی منطقه است. بازیگران درگیر در فرایندهای امنیتی خلیج فارس شامل کشورهای ساحلی این من...

صلح و امنیت از دیرباز در زمره مهمترین موضوعات در عرصه روابط بین الملل بوده و نظریات متنوعی درباره چگونگی دست یابی به آن مطرح شده است. در این میان باید توجه داشت که چالش های صلح و امنیت در مناطق مختلف جهان متفاوت است به عنوان مثال در شرایطی که اتحادیه اروپا در چارچوب امنیت دسته جمعی و وابستگی متقابل اقتصادی به عرصه پساوستفالیا پای گذارده است و چالش هایی چون تروریسم و جرایم سازمان یافته را مهم تر...

وجود تعارضات ساختاری در یک منطقه، عامل تعارض جهت گیری ها و استراتژی های امنیتی و دفاعی بازیگران آن منطقه می باشد که محیط را بی ثبات، شکننده و نفوذ پذیر در برابر قدرت های مداخله گر می کند. نفوذ قدرت های مداخله گر در یک منطقه وتقابل اهداف و منافع آنها باهم یا با بازیگران آن منطقه، منجر به انشقاق، بی ثباتی منطقه ای فزاینده و حتی تغییرات ژئوپلیتیکی در گستره ی آن منطقه می شود.که بقاء، امنیت و منافع ...

مسأله شناخت رابطه تنگاتنگی با تاریخ اندیشه بشری دارد. در واقع عمده هدف تفکر، شناخت پدیده هاست . علیرغم این وجه مشترک ، تمام تلاش اندیشه گران برای دستیابی به «شناخت »، منجر به ارایه رویکردهای متنوعی شد که هر یک از زاویه ای خاص به این موضوع نگریسته اند. از سوی دیگر در اغلب مطالعات و تحقیقات انجام شده در حوزه امنیت ، ابعاد (سیاسی ، اقتصادی ، زیست محیطی ، نظامی و اجتماعی )، حوزه ها (داخلی ـ خارجی ،...

سند چشم انداز توسعه 1404 در ایران را می توان محور اصلی برنامه ریزی اقتصادی و استراتژیک دانست. این امر با شاخص های فرهنگ سیاسی ایران پیوند یافته است. در سند چشم انداز بر ضرورت تبدیل ایران به محور قدرت منطقه ای در آسیای جنوب غربی تأکید شده است. یکی از ابزارهای تحقق چنین اهدافی در چارچوب آنارشی موجود در نظام بین الملل را می توان «خودیاری» و سازمان دهی «پیمان های دفاعی» دانست. پیمان های دفاعی یکی ...