تحول در راه سازی شوسه در ایران، از دوره قاجار شروع شد. در این تحول، نقش روشنفکران، قدرت های خارجی و پیوستن ایران به اقتصاد جهانی، بسیار مشهود بود. در این دوره توسعه راه سازی در کشور، به طور مستقیم با اقتصاد، رشد اجتماعی، بهداشتی و در نهایت توسعه و پیشرفت کشور در رابطه بود. ایجاد راه شوسه متناسب با اقتصاد و جمعیت منطقه مازندران، از دوره صفویه به عنوان یکی از اهداف نظام حاکمه مطرح بود تا اینکه در...

قلمرو جغرافیایی هر حکومت و انتخاب مرکزیتی مناسب برای آن می تواند ضامن استقرار قدرت و تداوم حاکمیت باشد، امری که به نظر می رسد در حکومت خوارزمشاهی (628-596 ه. ق) چندان مورد توجه قرار نگرفته است. خوارزمشاهیان که انتظار می رفت به یکی از بزرگ ترین حکومت های تاریخ میانه ایران تبدیل شوند، با شکست از مغولان صحرانشین، جریان تغییرات تاریخ ایران را به مسیری دیگر هدایت کردند. آنها پس از شکست حکومت سلجوقی ...

در اوایل سدة دهم هجری/شانزدهم میلادی، سلطان محمدشیبانی(د 916 ق/ 1510 م) خان سمرقند، پایتخت تیموریان را تصرف وحکومتشیبانیان را پایه گذاری کرد. بزودی رقیب تیموری او، بابر (د 936 ق/ 1530 م)مجبور شد آسیای میانه را ترک گوید تا امپراتوری گورکانیان را در هندتأسیس کند. مقالة حاضر به بررسی مناسبات شیبانیان و گورکانیان هند می -پردازد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که به رغم خصومت اولیه، واقعیاتحاکم بر ...

کلان‌شهر تهران مانند بسیاری کلان‌شهرها در کشورهای درحال‌توسعه با مسائل مختلفی مواجه است. ازجمله این مسائل پیدایش انواعی از تمرکزها (جمعیتی، فعالیتی و...) در آن می‌باشد که خود منشأ بسیاری از مشکلات گشته که درنتیجه آن‌ها همواره در محافل علمی و سیاسی مباحث و راهکارهایی در راستای تعدیل این پیامدهای منفی مطرح شده است. انتقال پایتخت، ازجمله مواردی است که به‌عنوان یک گزینه جهت کاهش تمرکزهای موجود در ک...

چکیده: تاریخ محلی از گرایش های جدید دانش تاریخ است و در شناخت دقیق و درست تاریخ یک کشور، جایگاه ویژه ای دارد. همدان نخستین پایتخت آریایی های ایرانی بود، پس از آن نیز، این شهر در ادوار متعدد تاریخ ایران پایتخت بود و مرکزیت سیاسی و اداری داشت. همدان را دروازه تاریخ و تمدن و فرهنگ ایران دانسته اند و در واقع تاریخ آن فراتر از یک تاریخ محلی برای کشور است، زیرا تاریخ همدان در بسیاری از دوره ها نمود ت...

تبریز،نخستین پایتخت صفویان،حتی بعد از انتقال پایتخت از این شهر به قزوین و اصفهان،همچنان از اهمیت سیاسی و اقتصادی برخوردار بود.اما موقعیت جغرافیایی و انتقال پایتخت و همچنین تهاجم عثمانی ها و بلایایی طبیعی مانند زلزله تاثیر ژرفی بر اوضاع اقتصادی و اجتماعی تبریز در عهد صفوی گذاشت که در نتیجه آن نه تنها ترکیب اجتماعی و قومی این شهر به هم ریخت،بلکه توان اقتصادی و نظامی آن رانیز ضعیف نمود؛به گونه ای ...

پدیده نخست شهری، به معنای تمرکز بخش عمده جمعیت و فعالیتها در کلانشهر یا منطقه کلانشهری اصلی در یک کشور، پدیده ای است که در ساختار فضایی برخی کشورها بالاخص کشورهای در حال توسعه مشهود است. چنین ساختار فضایی که محصول دوره رشد شتابان شهرنشینی یا همان انقلاب شهری می باشد، مزایا و مشکلات خاص خود را به همراه دارد. برخی نظریات، تاثیر مثبت و حیاتی کلانشهرها بر پیشبرد روند توسعه را مورد توجه قرار داده ان...

دوران صفویه بویژه عهد شاه عباس اول از لحاظ شهرسازی و توسعة شهری در ایران، دورانی طلایی بحساب می آید. در شهرسازی آن دوران که اوج شکوفایی اش در اصفهان به ظهور می رسد، سه رابطة انسان با خدا، انسان با انسان و انسان با طبیعت مورد توجه خاص قرار می گیرد. با توجه به اینکه معمولاً مهمترین ویژگیهای شهری و شهرسازی هر حکومتی در پایتخت آن حکومت بطور مهمتر و شفافتر تجلّی می یابد، در دورة صفویه سه شهر تبریز، قز...

تعزیه آیینی است مذهبی و قویا ایرانی. در میان تمامی کشورهای اسلامی ایران تنها کشوری است که هنر نمایش دارد. اگرچه که این هنر همواره در طول سال های عمر خود فراز و نشیب های بسیار داشته، گاه به اوج رسیده و گاه مورد بی مهری قرار گرفته اما در طول سالیان باقی مانده و سینه به سینه به نسل های امروزی منتقل شده است اما انصاف نیست اگر که برای حفظ این هنر گرانقدر صرفا به نقل قول های شفاهی بسنده کنیم. در این ...

با روی کار آمدن فتحعلی‌شاه قاجار، شعر و شاعری نسبت به دوره‌های افشاریه و زندیه وضعیت مساعدتری پیدا کرد. شاه قاجار که خود شعر می‌سرود و خاقان تخلص می‌کرد، به حمایت از شاعران پرداخت و با شکل‌گیری کانون جدید نهضت بازگشت در تهران، شاعران بسیاری از گوشه و کنار ایران به پایتخت روی آوردند. خاوری شیرازی یکی از شاعرانی است که از شیراز به تهران مهاجرت کرد و با تکیه بر استعداد ذاتی و ممارست در انشای نامه‌...