کیومرث در متون اسطوره ای ایران به عنوان نخستین انسان، نخستین پیامبر و نخستین پادشاه معرفی شده است. در متون فارسی و عربی بجا مانده از سده های نخستین پس از اسلام، اغلب کیومرث به عنوان نخستین پادشاه معرفی شده است. بنظر می رسد این وجه از شخصیت کیومرث بازماندة روایت ها و خدای نامه های غیر رسمی و غیر حکومتی پیش از اسلام بوده باشد که بیش تر در مناطق شرقی فلات ایران رواج داشته است و نسخه ای از آن در دس...

In this paper it is attempted to be identified the motif of Arab Jinni carpets. In my opinion, this carpet is decorated by spiritual and Celestial powers that combination of novels of Jamshid and Prophet Solomon that lived in pre-Islamic centuries. Jamshid was king and Solomon was King and Prophet. Considering that the spirit of Persian art always penetrates the body of traditions or religious ...

جمشید شخصیتی اسطوره‌ای است که به دلیل ارتکاب به گناهی که ماهیت آن دقیقاًًً مشخص نیست در بیشتر روایات ایرانی، قدرت، پادشاهی، فرّه و جاودانگی خویش را از دست می¬دهد، در جهان سرگردان و سرانجام بوسیله ضحاک دیو کشته می¬شود. در منابع آمده است که فرمانروایی جم عموماً دورانی به شمار می¬رفته که درآن سعادتی مطلق عاری از آمیختگی حکمفرما بوده است، اما این شکوه و قدرت جاوید بر اثر ارتکاب به گناه ناگهان از بین می¬...

نظام سیاسی ایران در شاهنامه، پادشاهی است که در آن جنبه ی یکتا سالاری مثبت (مونارشی) و منفی (تیرانی) منعکس شده است. این نظام از نظر شکل، بین نظام تکبافت پیچیده و فدرالیسم در نوسان است. فره ی ایزدی، دادگری، خسرو نژاد بودن، به سیره ی پادشاهان گذشته رفتن، دین و اقدامات رفاهی از عوامل مشروعیت پادشاه هستند که نبود آنها، حکومت پادشاه را غیر مشروع می کند. قدرت به صورت یک جانبه و عمودی اعمال می شود. وجو...

مرزبان‌نامه یکی از شاهکارهای کلاسیک ادبیات فارسی است که به واسطه پیوند عمیق و اثر بخشش با فرهنگ و هویت ایرانی سرشار از اندیشه‌های ایرانشهری است. در این پژوهش سیر و تداوم اندیشه‌های ایرانشهری را که در لابه‌لای افسانه و حکایت‌های مرزبان‌نامه نظیر: شاهی آرمانی، همبستگی دین و فرمانروایی، عدالت، آرمانشهر، راستی و اشه و... آمده است مورد بحث و بررسی قرار گرفته‌است. در اندیشه ایرانشهر پادشاه مهمترین رک...

هنر هخامنشی تجسمی از شیوه تفکر هخامنشی است، زیرا که تلاش آنها برای برای سازماندهی یک امپراطوری عظیم و ایجاد ارزش‌های جهانی، این هنر را به هنری منسجم، ایستا، برنامه‌ریزی شده و دارای الگوهایی متعالی تبدیل کرده بود. هخامنشیان با آمیزش هنرهای مختلف سبک ویژه‌ای در معماری و شمایل نگاری در خاستگاه خویش، پارس، بنیان نهادند. در نقش برجسته‌های تخت جمشید صحنه‌هایی از مراسم و مناسک رایج در پایتخت شاهان هخا...

جمشید شخصیتی اسطوره ای است که به دلیل ارتکاب به گناهی که ماهیت آن دقیقاًًً مشخص نیست در بیشتر روایات ایرانی، قدرت، پادشاهی، فرّه و جاودانگی خویش را از دست می¬دهد، در جهان سرگردان و سرانجام بوسیله ضحاک دیو کشته می¬شود. در منابع آمده است که فرمانروایی جم عموماً دورانی به شمار می¬رفته که درآن سعادتی مطلق عاری از آمیختگی حکمفرما بوده است، اما این شکوه و قدرت جاوید بر اثر ارتکاب به گناه ناگهان از بین می¬...

در پژوهش حاضر داستان‌های کلیله و دمنه با تکیه بر حکایت «پادشاه و برهمنان» از دیدگاه روایت‌شناسان ساختارگرا بررسی شده است. در پیکره اصلی، ابتدا سطوح سه‌گانه یک متن روایی- داستان، گفتمان، و روایتگری - معرفی شده است‌؛ آنگاه حکایت «پادشاه و برهمنان» در سطح «داستان» و مؤلفه‌های سه‌وجهی آن – پی‌رنگ، شخصیت و تعلیق - بررسی شده است. از مهم‌ترین یافته‌های این پژوهش برخورداری حکایت فوق از یک پیوند خطی و ی...

    حکومت یک ضرورت طبیعی، شرعی و قانونی است. ازاین‌رو در مفروض توماس آکوئیناس توجه به یک دولت دینی تحت حاکمیت قانون الهی، مدلی مقبول است. فرضیّۀ او چنین است که نماد اقتدار سیاسی (حکومت) در اختیار شخص پادشاه و اقتدار دینی در اختیار کلیسا قرار دارد. پادشاه به‌عنوان نماد اقتدار سیاسی وظیفه دارد با تأمین سعادت دنیوی مقدمات لازم را برای رسیدن به سعادت اخروی که همان رسیدن به خداست، فراهم سازد. وی همچن...

این نوشتار، تحلیل دو قصّه از مثنوی مولوی، با به کارگیری روش ریخت شناسی پراپ است. این روش آزمونی برای نظریه­ی ریخت شناسی در ادب عرفانی به شمار می رود. بسیاری از اجزا و کنش­های بررسی شده در حکایت های مثنوی با رده بندی خاص پراپ از قصّه ها، همسانی دارد. همچنین با بررسی قصّه­ی پادشاه و کنیزک و تطبیق آن با قصّه­ی اعرابی درویش، همگونی­های این دو، با وجود ظاهر متفاوت آن ها، نمایان می شود.