معناداری زبان دین یکی از مسائل مهم فلسفه دین است که با طرح دیدگاه بازی های زبانی در اوایل قرن بیستم وارد مرحله ی نوینی شد. دیدگاه افعال گفتاریِ آستین، با تکیه بر دیدگاه ویتگنشتاین متأخر و با نگاه کارکردگرایانه، ماهیت زبان را ، فعل و کنش می داند و معنا را از رهگذر متن و بستر قابل فهم می داند. این صورتبندی از نظریه معنا، راه را برای معناداری غنی تر زبان دینی هموار می سازد. جیمز مک کلندان با بهره ا...

ویتگنشتاین یکی از پرنفوذ ترین فیلسوفان قرن بیستم است .به باور بسیاری از صاحب نظران او دارای دو دوره ی فکری- فلسفی متمایز ازهم بوده است و به نوعی این دو دوره را می توان دو واکنش متفاوت او نسبت به مسئله ی زبان دانست . او در فلسفه ای متقدمش اشتباهات فیلسوفان سنتی را برخاسته از بدفهمی منطق زبان می داند و در پی آن است که با نظریه تصویری معنایش آنها را کنار نهد، اما با وجود تلاش های فراوانش همچنان ر...

آیا زبان دین همان زبان عرفی است؟ نظریه‌های مختلفی مطرح شده است. در این میان ویتگنشتاین در دو بازۀ زمانی دو نظریة متفاوت را مطرح می‌کند. در دورة متقدم نظریة تصویری وعرفی زبان را می‌پذیرد. اما در دورة متأخر آن را نقد و نظریة «بازی‌های زبانی» را مطرح می‌کند؛ بدین معنا که زبان دارای کارکردها و نقش‌های متنوع است. نگارنده در این مقاله ضمن تبیین این نظریه و جایگاه آن در مباحث زبان دین، آن را نقد می‌کن...

ویتگنشتاین و گادامر به تعبیری، واپسین حلقه ها از دو زنجیره جریان ساز فلسفی یعنی تحلیلی و قاره ای هستند که باز به تعبیری، انطباق و هم گرایی را بر نمی تابند. گفتار حاضر، تلقی واگرایانه از این دو جریان را وانهاده و بر آن است تا از رهگذر زبان و بازیمندی اش، باب تطبیق و اشتراک را بگشاید. فهم، نزد ویتگنشتاین و گادامر، دغدغه ای مشترک است. فهمی که زبانمندی و بازیمندی، شاخصه های تعیین کننده آن هستند. تع...

  آنچه فهم فلسفۀ ویتگنشتاین را دشوار می‏کند، ناسازگاری رویکردهای سلبی و ایجابی اوست. مراد از رویکرد سلبی، نگرش ضدفلسفی ویتگنشتاین است؛ اینکه فلسفه نباید با نظریه‏پردازی و استناد به آموزه‏های متافیزیکی به پالایش زبان بپردازد، هدف آن نباید جز روشن‌گری و توصیف محض باشد و سرانجامِ آن نیز نباید شماری از گزاره‏های فلسفی باشد. مراد از رویکرد ایجابیِ ویتگنشتاین دربارۀ فلسفه هر موضع فلسفیِ معناداری، ولو ح...

تبیین و تفهم دو روش مهم و مطرح در علوم اجتماعی برای بررسی مسایل اجتماعی هستند که هر کدام پیروان خاص خود را دارند.یکی از پیروان روش تفهمی پیتر وینچ است. او سعی کرد با استفاده از اندیش? ویتگنشتاین دربار? زبان و بازی های زبانی، دیدگاه جدیدی را در باب روش تفهمی ارائه کند.او بر اساس اندیشه های ویتگنشتاین میان علوم طبیعی و علوم اجتماعی تفاوت قائل شد و هر یک از این دو حوزه را دارای جهان مخصوص به خود و...

در این رساله نظر و یتگنشتاین متقدم و متاخر در باب معنا مورد بررسی قرار گرفته است. مساله زبان و معنادار بودن آن مساله¬ای محوری در دو دوره¬ی فکری ویتگنشتاین است. ویتگنشتاین متقدم مسائل فلسفی را برخاسته از بدفهمی منطق زبان می¬داند و قصد دارد با تبیین درست منطق زبان میان آنچه می¬توان گفت و آنچه به بیان در نمی¬آید مرز بنهد و حدود جهان ما که منطبق بر حدود زبان ما است را مشخص کند. او برای این کار نظر...

استدلال زبان خصوصی ویتگنشتاین که مشتمل بر بندهای 243 تا 315 پژوهش های فلسفی است، نشان می دهد که گوینده این زبان، به هیچ شیوه ای نمی تواند تمایزی را میان «درست به نظر رسیدن» و «درست بودن» برقرار کند؛ یعنی هیچ کس دیگری جز گوینده زبان خصوصی نمی تواند آن را بفهمد و هیچ چیزی، نمی تواند واژه چنین زبانی فرض شود تا به چیزی ارجاع دهد. اما تفسیر کریپکی از استدلال زبان خصوصی ویتگنشتاین، این است که «استدلا...

برخی عقیده دارند که با کم رنگ و یا حتی ناپدید شدن تضاد میان کار و سرمایه، به پایان تاریخ رسیده ایم و جهانی مسطح پیش روی ماست. در مقابل دیگرانی هستند که باور دارند آزادی و جامعه ی انسانی ناب، همچنان در حال آمدن است و این دقیقه از تاریخ، تنها لحظه ای در این آمدن و رسیدن است. آنتونی نگری و مایکل هارت از این جمله اند. آن ها با بیان این نکته که سرمایه امروزه باید ابژه ی نقد باشد، به نظریه پردازی همت...

ویتگنشتاین در فقرات پایانی تراکتاتوس از وجود امر ناگفتنی سخن می گوید که خود را نشان می دهد. اراده و سوژة مرید در آموزه های ویتگنشتاین متقدم در زمرة ناگفتنی ها قرار می گیرد. ویتگنشتاین در یادداشت ها، از سوژه با چهار عنوانِ سوژة متفکر، سوژة شناسا، سوژة متافیزیکی، و سوژة مرید سخن می گوید. سوژة مرید متفاوت از دیگر عناوین تبیین می شود. سوژة مرید امری استعلایی و حامل خیر و شر است و بدون آن اخلاق معنا ...