شهر کوفه در دوران خلافت عمر بن خطاب و برای اسکان سپاهیان اسلام در 6 کیلومتری شهر باستانی حیره بنا گذاشته شد. نخستین شالوده ی تشیّع در کوفه با امارت عمّار یاسر در این شهر ریخته شد و با انتقال مرکز خلافت اسلامی به کوفه در دوران امام علی (ع) تثبیت گردید. شهر کوفه از آغاز تأسیس تا قرن چهارم هجری به دلیل اسکان شمار زیادی از طرفداران امام علی (ع) و حضور خاندان های بزرگ شیعه در آن، به عنوان اصلی ترین پا...

واقعه غدیر خم به سال دهم هجرت در واپسین لحظات عمر شریف پیامبر عظیم الشّأن اسلام حضرت محمّد مصطفی(ص) در سرزمین جحفه روی داد و در نتیجه آن حضرت علی(ع) به جانشینی پس از ایشان انتخاب گردید. این حادثه از وقایع بسیار مهمّ و سرنوشت ساز تاریخ اسلام است؛ به طوری که بر اساس آیه شریفه تبلیغ اگر پیامبر اکرم(ص)، جانشینی حضرت علی(ع) پس از خود را اعلام نمی نمود، تمام تلاشهای بیست و سه ساله عمر عبث و بی فایده بود...

اسلام در روزگاری پدیدار شد که سراسر سرزمین جزیر ه العرب در زیر حکومت قبایل، دوران سختی را پشت سر می گذاشت. فرهنگ قبیله، آداب و رسومی را بر مردم تحمیل کرده بود که مردم در زیر بار آن توان راه رفتن، به رشد و تعالی دست یافتن و به مقصد انسانی رسیدن را از دست داده بودند. اسلام از همان آغاز به از هم پاشیدن نظام قبیلگی و ویران کردن ساختار قبیله همت گماشت و چون این ساختار کهنسال (و منظم در سراسر زندگی ...

امیرالمؤمنین (ع) در سال 35 هجری کوفه را مرکز خلافت خود قرار دادند. از آنجا که این شهر نوپا و مهاجرنشین مواضع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مردم سایر بلاد را نمایندگی می کرد، تحولات این شهر، هم نمایه ای از موقعیت امیرالمؤمنین (ع) در آن دوره است و هم در فهم کلام ایشان نقش کلیدی دارد. بنابراین، مطالعۀ اوضاع این شهر در زمان حاکمیت امیرالمؤمنین (ع) به عنوان بستر اجتماعی و فرهنگی کلام امام (ع)، ما را به اس...

گسترش فتوحات مسلمانان در سرزمین‌های خارج از عربستان پس از رحلت پیامبر(ص) مسئله جدیدی به نام نومسلمانان غیرعرب در جامعه اسلامی پدید آورد.عصبیت خونی و قبیله‌ای که برآمده از بن‌مایه‌های جامعه عربی بود، با آموزه‌های پیامبر(ص) تضعیف شد؛ اما پس از رحلت ایشان، با برپایی خلافت قبیله‌ای برمبنای «الائمه من قریش» و تقسیم بیت‌المال بر اساس نسب و قبیله، دوباره احیا شد و با حمایت اولیای امور و تمایل اعراب و ...

با گرایش ایرانیان به تشیّع فصل جدیدی در ادبیات پارسی گشوده شد. از دیگر سو شخصیّت برجستۀ حضرت علی (ع) باعث شد حتی شاعران غیر شیعۀ ایرانی نیز زبان به مدح او گشایند و در فضلش سخن برانند. یکی از مسائل مهم در تاریخ اسلام مسألۀ «وصایت» و جانشینی حضرت علی (ع) به عنوان خلیفۀ پس از رسول خدا (ص) است که در ادبیات پارسی و تازی بازتاب داشته است. با روی کارآمدن سلسلۀ صفویه (907 ق. به بعد) این مسأله در ادبیات پ...

آیه مباهله یکی از مهم‌ترین آیات قرآنی است. این آیه که درباره مباهله مسلمانان با مسیحیان نجران است، هم حقانیت پیامبر(ص) را ثابت و هم رفعت، مقام و علو درجه اهل بیت را بیان مى‌کند. به همین دلیل علما و مفسران بسیاری از مذاهب مختلف اسلامی درباره این آیه بحث کرده‌اند. با توجه به اهمیت موضوع، در این مقاله آیه مباهله به روش توصیفی ـ تحلیلی از دیدگاه امامیه و اشاعره بررسی شده است. از مهم‌ترین یافته‌های ...

چکیده قبیلۀ قریش در آستانۀ ظهور اسلام مهم‌ترین قبیلۀ عرب بود و درمیان سایر قبایل نفوذ داشت. این نفوذ بعد از ظهور اسلام هم ازبین نرفت و تأثیراتی بر جامعۀ اسلامی گذاشت. بااینکه رسول خدا(ص) و امیرالمومنین(ع) خود  از بنی‌هاشم قریش بودند، ازدست قریش متنفذ اذیت و آزار بسیاری دیدند. افراد متنفذ طوایف مختلف قریش به‌جهت غرور و جایگاه مهمی که دربین اعراب داشتند و به‌علت انتظارات بالا و اینکه امام علی(ع)...