در یک معنای گسترده، هرگونه احساس، مشاهده و دریافت شخصی که آدمی را به گونه‏ای با جهان ناپیدا و ماورای طبیعت و نیروهای غیبی حاکم بر انسان و دیگر موجودات عالم ماده مرتبط سازد و توجه آدمی را به آنها معطوف دارد، تجربة دینی خوانده می‏شود و تجربة دینی در معنای خاص آن عبارت است از گونه‏ای ظهور یا تجلی خداوند بر شخص تجربه‏گر. نویسنده با اشاره به ظهور مفهوم تجربة دینی در اواخر قرن هجدهم پرس...

بر خلاف بسیاری از فیلسوفان مسلمان که معمولاً از منابع و پیشینه تاریخی افکار خود کم‌تر یاد می­کنند، شیخ اشراق صریحاً از متفکرانی که اندیشه‌های خود را ادامه‌دهنده حکمت آنان می‌داند، نام می‌برد. پرداختن به ریشه‌یابی منابع حکمت اشراق از همان آغاز تألیف «حکمة الإشراق» توسط خود شیخ شروع شده است و بعدها توسط شارحان «حکمة الإشراق» ادامه یافت و تا زمان حاضر نیز ادامه دارد. هدف از این جستار بازخوانی نقش و ...

واژه­ «آیه»، یکی از تقسیم بندی­های قرآنی مستند به خود قرآن است که در متن کلام الهی نیز به کار رفته است. این واژه، معانی و استعمالات مختلفی دارد که در روایاتی از معصومان(ع) برخی از این کاربردها ملاحظه می­شود. این مقاله درصدد واکاوی معانی این واژه و کاربردهای آن در روایات شیعه است. از جمله، حدیث هشام بن سالم که در ظاهر، دلالت دارد قرآن کریم مشتمل بر هفده هزار آیه است. اختلاف میان آن رقم و تعداد آ...

یکی از مباحث مهم در تفسیر پژوهی، شناخت جایگاه عقل در فهم و استنباط نصوص دینی به ویژه قرآن کریم است. اهمیت و انتخاب «تفسیر من وحی القرآن» از میان تفاسیر معاصر شیعه به این دلیل است که در خردگرایی و عصری نگری و تحلیل و نقد اندیشه های پیشین، نقطه عطفی فرهنگی و قرآن پژوهی در میان تفاسیر معاصر است و در این عرصه، کاری جدید ارائه داده است. در این مقاله سعی شده پس از توضیح کوتاهی از شخصیت علامه فضل الله...

پدیده¬ی وحی که یکی از پایه¬های اساسی ادیان توحیدی است به سبب نقشی که در عرصه¬های گوناگون زندگی بشر دارد، همواره مورد توجه اندیشمندان بوده و از جهات متفاوت مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. در این میان تبیین منشأ لفظ و معنای وحی به سبب برخی از مسائل مطرح شده در عصر جدید، از جایگاه ویژه¬ای برخوردار است. می¬توان یکی از مهم¬ترین این¬ مسائل را غیر وحیانی دانستن الفاظ وحی دانست که به واقع تکرار دعوی...

استفاده از سیاق امری عقلایی بوده و حجیت آن از باب حجیت ظهور می‎باشد و مفسران از آن به طور گسترده و به صورت‎های گوناگون در فهم کلام الهی بهره می‎برند. این مقاله در پی بیان قرینیت سیاق در فهم کلام الهی از منظر علامه محمد حسین فضل الله می‎باشد. از نظر ایشان سیاق را می‎توان به چهار دسته سیاق کلمه، سیاق آیات، سیاق سوره و سیاق قرآنی تقسیم کرد. هر یک از این اقسام کاربردهای فراوانی در تفسیر «من وحی ال...

در اقتصاد سکولار از عوامل رشد اقتصادی مانند آموزش نیروی انسانی و انباشت مهارت­ها، ایجاد و توسعه سرمایه فیزیکی، استفاده از فناوری­های پیشرفته و نرخ بالای بهره وری و نیز سرمایه اجتماعی یاد شده است. اما هنوز کشورهای زیادی هستند که با داشتن همین عوامل در دست یافتن به رشد همه جانبه با مشکلات اساسی دست به گریبان هستند و در تاریخ نیز ملت­هایی بوده­اند که با در اختیار داشتن همه عوامل مادی رشد و پیشرفت،...

مسئله وحی از جمله مسائل مهم در حوزه علوم قرآنی است. موضوعاتی چون نحوه ارتباط پیامبر? با خداوند، چگونگی تفهیم مفاهیم وحی از سوی خداوند به پیامبر?و نقش پیامبر? در این فرایند، از جمله موضوعات مطرح شده ذیل این مسئله است. مبحث نقش پیامبر? در وحی در سال های اخیر و با ورود نظریه های دین پژوهان غربی بر سر زبان ها افتاد. اعتقاد عموم مسلمانان در این زمینه به نقش قابلی و پذیرندگی پیامبر? خلاصه می شود؛ اما...

در ادیان ابراهیمی، وحی مبنای همه ی اعتقادات دینی است و از آن جهت که از محوری ترین مسائل جهان-بینی توحیدی اسلامی و آموزه های کلامی است که اساس ضرورت هدایت آسمانی و الهی و نبوتها و بعثتها را تشکیل می دهد از اهمیت بسزایی برخوردار است. مفهوم وحی برای متن قرانی مفهوم اساسی است، آن چنان که در مواضع بسیاری با همین نام به خود اشاره می کند. خداوند در قرآن به سه نوع وحی اشاره می کند، که یکی از آن سه قس...

فهرستمطالب   افراط گرایی، نقطه مقابل عقلانیت و شریعت.................................. 7 احمد بهشتی درآمدی بر شناخت روح در معارف الهی و بشری......................... 27 محسن ایزدی جایگاه اصل علیت در الهیات اسلامی............................................ 55 عباس ایزدپناه / اصغر آقایی هماهنگی عقل و نقل در مسأله توحیدصفاتی از دیدگاه ملاصدرا 81 علی محمد ساجدی / فاطمه زارع رابطه عقل و ایمان در ان...