واژه فتنه از کلمات کلیدی قرآن کریم می‌باشد که با واژگان دیگری چون کفر، شرک، قتل، عذاب و ... ارتباط سیستماتیک دارد. از طرفی خود کلمه فتنه در آیات مختلف معانی و وجوه گوناگونی داشته و در ضمن آیات قرآن در چندین معنی استعمال شده است. برخی از صاحب‌نظران معانی متعددی برای این واژه بیان داشته‌اند. این نوشتار پس از بیان مقدمه‌ای کوتاه از علم معناشناسی، به تحلیل و بررسی وجوه معنایی فتنه در آیات قرآن کریم...

این نوشتار برآن است تا مختصات سبکی کشف‌المحجوب را بر اساس دو معنای اندیشگانی و بینا‌فردی (در دستور هلیدی) به منظور دستیابی به نوع نگرش (ایستار) نویسنده و کشف نظام معنایی ذهن وی و ایدئولوژی حاکم بر متن مورد بحث و بررسی قرار دهد. مهم­ترین نتایج به دست آمده از این قرار است: کانون توجه گفتمان کشف­المحجوب ‌خداست. خدا در جایی حضور می‌یابد تا به عنوان یکی از موضوعات تصوف تعریف شود و با تعریف او، جهان،...

  چکیده: احادیثی که در زمینه تفسیر قرآن کریم از معصومین علیهم السلام رسیده­اند همه در یک سطح و جهت معنایی نیستند و از وجوه و سویه­های معنایی مختلفی برخوردارند، به طوری که بعضی از روایات تفسیری (حتی در ذیل یک آیه) دارای تعابییر مختلف و حتی مضامینی به ظاهر متعارض با روایات دیگر در همین زمینه است و هر یک توضیحی از آیه ارائه نموده که گاهی با توضیح روایت دیگر در مورد آیه قابل جمع و یا سازگار نیست...

وجوه و نظائر اصطلاحاتی علوم قرآنی می باشند که پیدایش آن به اواسط قرن ششم هجری قمری باز می گردد و ما هفت تعریف متفاوت برای آن یافته ایم. در این تعاریف، برخی وجوه و نظائر را دو اصطلاح متمایز دانسته اند و برخی آن را یکی انگاشته اند. برخی بین وجوهِ معنایی و وجوهِ تفسیری یک واژه، خَلط کرده اند و نظائر را به معنای مترادف گرفته اند. عده-ای نیز وجوه و نظائر را با مشترک لفظی و معنوی یکسان دانسته اند. به ...

برای نزدیکتر شدن بیشتر به مفاهیم قرآن، باید دانست که بسیاری از کلمات، گذشته از معنای ابتدایی و اساسی، در ترکیبات و حوزه های مختلف، وجوه و چهره های گوناگونی به خود می گیرند و نمی توان همه جا این کلمات را به یک وجه معنی کرد. سه کتاب «الاشباه و النظایر» مقاتل بن سلیمان ، «وجوه قرآن» تفلیسی و «وجوه القرآن» نیشابوری در زمینه ی وجوه مختلف واژگان قرآن نوشته شده اند. در این سه کتاب وجوه واژه ها در خلال...

اهمیت ویژۀ ترجمۀ قرآن کریم، این حوزه را همچنان نیازمند پژوهش‌های جدی نشان می‌دهد. در این پژوهش با درک یکی از عرصه‌های بسیار مهم ترجمۀ کلام الهی، برآنیم تا در مسیر ارتقای سطح روشمندی این حوزه، گامی کارساز برداریم. «ترجمۀ لغات مشترک فارسی و عربی» که ذیل مبحث «ساختار لغوی قرآن کریم» قرار دارد، همچون سایر مباحث ترجمه، علاوه بر توجه شایسته‌تر، نیازمند قاعده‌مندی است تا اهداف ترجمه را بیش از پیش، دست...

نشانه‌شناسی شهری و توجه به معنا و تأثیرات آن بر کاربران فضا از رویکردهای نوینی است که به‌تازگی در مطالعات شهری کاربرد یافته است. بررسی عوامل نشانگی که هم‌زمان وجوه مختلف معنایی، عملکردی و احساسی را در شکل‌دهی فضای ادراکی درنظر می‌گیرد، می‌تواند گامی برای معنابخشی به فضا و ایجاد حس مکان-حس د‌ل‌بستگی در مخاطب باشد. پژوهش حاضر، توصیفی-تحلیلی-هم‌بستگی، و از نوع پژوهش‌های شناختی است که با پیمایش مید...

پژوهش حاضر تحقیقی معنی شناختی است که به منظور بررسیِ معناییِ فعل های ساده زبان فارسی و متناظرهای مرکب معنایی آنها صورت گرفته است. در این بررسی، نخست، نگارنده طرز تلقی خود از فعل ساده و مرکب را  ارائه می کند و پس از آن، به انواع تناظر میان فعل های ساده و مرکب می پردازد. در ادامه، پس از بحثی مختصر درباره هم معنایی و سه نوع از آن که در این پژوهش مبنای تحلیل ها قرار می گیرند، یعنی هم معنایی گزاره ای،...