مبحث وجوب و امتناع سابق و لاحق بر موجودات، یکی از مباحث مهم و پر چالشی است که از دیرباز موضعگیری ها و دیدگاههای مختلفی میان اندیشمندان اسلامی ایجاد کرده است. مشهور متکلمان معتقدند علت هیچ گاه توان ضرورت بخشیدن به معلولش را ندارد. در مقابل، مشهور فلاسفه‌ی اسلامی معتقدند اصل ضرورت، اصل بدیهی است و بر این اساس، وجود معلول در فرض وجود داشتن علت تامه‌اش ضروری و تخلف ناپذیر است. در این مقاله سعی بر ا...

مسئله مورد بحث وجوب طلاق خلع بر مرد است ماده ی 1146 قانون مدنی بیان می دارد طلاق خلع آن است که زن به واسطه ی کراهنی که از شوهر خود دارد در مقابل مالی که به شوهر می دهد طلاق بگیرد. در تعریف این مسئله می توان گفت هرگاه در طلاق خلع دو شرط اساسی آن که عبارتند از کراهت و عوض وجود داشته باشد زوجه می تواند با مراجعه به حاکم به استناد وجود شراهت از شوهر تقاضای خلع نماید که شوهر در اینجا مجبور به طلاق م...

ثبوت حقّ حبوه و تعلّق بخشی از اموال میّت به ولد اکبر به نحو مجّانی که موجب حرمان سایر ورثه از آن بخش می‌گردد، مورد استبعاداتی قرار گرفته و برخی از فقها را به سمت و سوی نظریاتی در نفی مجّانیت حبوه سوق داده است. در یکی از این نظریات، حقّ حبوه در إزاء قضای عبادات فائته‌ی میّت، به ولد اکبر تعلّق می‌گیرد و مجّانی و بلاعوض نیست. این در حالی است که ادلّه‌ی وجوب قضای عبادات فائته‌ی میّت، مبتلا به ضعف سندی و دلالی...

به یقین می توان گفت تصور خدا و الوهیت هیچ گاه از ذهن بشر دور نبوده است؛ زیرا انسان موجودی الهی و آفریده بر مثال خدایی است. در این پایان نامه تصور خدا با رویکردی تطبیقی مورد بحث قرار گرفته است،یعنی تصور از ذات و صفات خدا، از دو منظر و نگرش مختلف مورد بررسی تطبیقی قرار گرفته است، از یک طرف دیدگاه دکارت فیلسوف فرانسوی را داریم و از طرف دیگر دیدگاه ملاصدرا فیلسوف مسلمان. تصور این دو از خداوند دارای...

چکیده: شناخت ذات و صفات واجب تعالی اهمیّتی شگرف در تعیین مسیر زندگی فردی و اجتماعی انسان دارد، آنچنانکه فایده اساسی فلسفه در الهیّات بالمعنی الاخصّ، هستی شناسی برهانی و بازشناسی واقعیّت از غیر واقعیّت می باشد. شناخت واجب تعالی اصلی ترین بحثی است که در الهیّات بالمعنی الاخصّ مورد بررسی قرار می گیرد. خداوند تبارک و تعالی محور اصلی تعالیم دین اسلام است. اساس دین اسلام و ادیان ابراهیمی را اعتقاد به وج...

مدلول این قاعده فلسفی چنین است که هر موجود بالعرض ضرورتا به یک موجود بالذات منتهی می گردد. حکمای اسلامی با استفاده از این قاعده فلسفی مسائل مختلفی را اثبات کرده اند. چنانکه فارابی در باب اثبات «وجوب» برای صفات ذاتی خداوند، و ملاصدرای شیرازی هم در اکثر مباحث فلسفی بویژه اثبات حرکت جوهری و اثبات صانع، از این قاعده استفاده کرده است. عرفای اسلامی نیز طبق این قاعده، اولیت هر شیء را بالعرض و آن را من...

علم الهی و سلسله مراتب آن در نظام حکمت صدرایی از اهمیت زیادی برخوردار است، به طوری که هم خود ملاصدرا و هم پیروان او، مباحث فراوانی پیرامون آن مطرح کرده اند. مسأله قضا در این سلسله مراتب بسیار قابل توجه است، زیرا قضای الهی از نظر تطبیقی با عوالم کلی وجود، همان مرتبه صور عقلی محسوب می شود که ورای صور طبیعی و نفسانی است، که به صورت دفعی و بلا زمان از واجب تعالی صادر می شوند و به عنوان مرتبه ای از ...

پیچیدگی دنیای امروز و گوناگونی عرصۀ جنگ‌ها سبب شده است که موضوع جهاد زن در معرض مناقشه‌های علمی و فقهی واقع شود. برابر آموزه‌های فقهی، جهادی که از زن برداشته شده، جهاد ابتدایی بوده نه جهاد دفاعی و در خصوص جهاد ابتدایی، یکی از مسائل مطرح جامعۀ امروزی، وجوب حضور زن در گسترش دین و ارزش‌های اسلامی و دست یافتن به فضایلی است که می‌تواند در این عرصه به‌دست آورد. از این‌رو جهاد ابتدایی یا جهاد دعوت به ...

شناخت عقلی بنابر آن که شناختی حصولی و بر پایه ی مفاهیم است ، با محدودیت هایی در شناخت خداوند روبه روست. برخی مکاتب ( شهود گرایان ، نص گرایان و برخی تجربه گرایان دینی ) با تکیه بر این محدودیت ها به انکار شناخت عقلی از خدا روی آورده اند. در پژوهش حاضر با نقد این گونه دیدگاه ها ، این نتیجه اخذ می شود که علیرغم دشواری دستیابی به شناخت عقلی صحیح از خداوند ، امکان رسیدن به برخی شناخت ها در این زمینه ...