امروزه نقش عوامل ژئوپلتیک در همگرایی و واگرایی کشورها و تحلیل گروه‌بندی‌ها و سازمان‌های منطقه‌ای بر کسی پوشیده نیست. از این منظر ژئوپلتیک توانسته است الگوهای جدیدی از رقابت، منازعه، همکاری، واگرایی و همگرایی را در سطوح مختلف ترسیم نماید. شورای همکاری خلیج‌فارس که یک نمونه از این گروه‌بندی‌ها می‌باشد از ابتدای تأسیس در سال 1981 به‌رغم وجود بسترهای همگرا مانند علائق دینی و فرهنگی مشترک و وابستگی‌...

از زمان گام نهادن چین در مسیر اصلاحات اقتصادی در سال 1978 تاکنون، این کشور به رشد و توسعه اقتصادی کم نظیری در میان کشورهای جهان دست یافته است، به ویژه در دهه اخیر، توانسته است خود را به عنوان یک ابر قدرت اقتصادی نوظهور در صحنه بین المللی مطرح کند. این رشد اقتصادی، پرشتاب، منجر به افزایش قابل توجه مصرف انرژی ، به ویژه نفت خام در این کشور شده است، به طوری که چین که پیش از شروع اصلاحات اقتصادی، به...

تبیین سازه‏انگارانه مؤلفه های مؤثر در مناسبات راهبردی امارات متحده عربی با ایران ، موضوع اصلی این مقاله است. برای این منظور، علاوه بر ارائه چارچوب نظری مناسب و تبیین مبانی سیاست خارجی امارات متحده عربی، مسائلی همچون رقابت منطقه ای ایرانی- عربی در عراق جدید، اختلافات سرزمینی دو کشور در خلیج فارس، فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی ایران، جنبش‏های انقلابی در جهان عرب، به ویژه در بحرین و مناسبات اقت...

تبیین سازه‏انگارانه مؤلفه های مؤثر در مناسبات راهبردی امارات متحده عربی با ایران ، موضوع اصلی این مقاله است. برای این منظور، علاوه بر ارائه چارچوب نظری مناسب و تبیین مبانی سیاست خارجی امارات متحده عربی، مسائلی همچون رقابت منطقه ای ایرانی- عربی در عراق جدید، اختلافات سرزمینی دو کشور در خلیج فارس، فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی ایران، جنبش‏های انقلابی در جهان عرب، به ویژه در بحرین و مناسبات اقت...

ارایه تعاریف جدید از مفاهیم امنیتی همچون امنیت دریایی، امنیت انرژی، مبارزه با تروریسم، حفظ محیط زیست، مبارزه با سلاح های کشتار جمعی، دفاع موشکی و... رویکردهای جدید نهادهای بین المللی و منطقه ای به این مقولات و به تبع آن ارایه تعاریف جدید از ماموریت ها و حوزه اقدام آن ها شرایطی را ایجاد کرده که کشورهای مناطق استراتژیک ازجمله حوزه خلیج فارس باید در پی راهبرد و راهکارهای مناسب دراین زمینه باشند. د...

منطق و مبنای راهبردهای کلان امنیتی در خلیج فارس دکتر سید جواد امام جمعه زاده تاریخ دریافت: 23/10/86 مجتبی تویسرکانی تاریخ پذیرش: 21/01/87 چکیده هدف پژوهش حاضر تبیین منطق و مبنای استراتژی های طرح ریزی شده توسط بازیگران مطرح در معادلات امنیتی حوزۀ خلیج فارس به منظور یافتن شکل مطلوب آیندۀ ترکیب امنیتی منطقه است. بازیگران درگیر در فرایندهای امنیتی خلیج فارس شامل کشورهای ساحلی این من...

تحولات راهبردی در منطقة خلیج فارس؛ رویکردی سیاسی- امنیتی دکتر احمد جالینوسی* چکیده: بعد از پایان دوران صلح بریتانیایی و شروع عصر صلح آمریکایی، ایالات متحده نقش اساسی و مهمی در ساختار امنیتی خلیج فارس و ادارۀ ترتیبات آن به عهده گرفت و همچنان تلاش کرده پس از جنگ اول و دوم خلیج فارس، نفوذ و حضورش را تقویت کند؛ به ویژه اینکه در جریان اشغال کویت توسط عراق، کویت به عنوان یک عضو شورای همکاری...

چکیده با وقوع انقلاب اسلامی ایران در سال 1357، فصل جدیدی از مناسبات سیاست خارجی کشور به وجود آمد که از جمله می توان به تغییر جهت سیاست خارجی متمایل به غرب ایران در رژیم گذشته به سیاست متأثر از شعار نه شرقی، نه غربی اشاره کرد. منطقه خلیج فارس یکی از مهمترین مناطق جهان است که همواره مورد توجه قدرت های بزرگ بوده و کشور ایران به دلایل متعدد از جمله سابقه دیرین تمدنی و فرهنگی و برخوردار بودن از طولا...

زمانی که جریان بیداری اسلامی در ابتدای سال 2011 به اوج خود رسید، مردم بحرین نیز هم سو با این جریان به اعتراضاتی گسترده مبادرت کردند که دخالت نظامی حکومت حاکم به کمک نیروهای شورای همکاری خلیج فارس باعث گسترش و تعمیق این اعتراضات و تبدیل آن به بحران شد. در این میان، رسانه های کشورهای عربی زبان حاشیة خلیج فارس نیز با درنظرگرفتن گفتمان حاکم بر کشورهای خود به بازنمایی و مدیریت این بحران پرداختند. از...

خلج فارس یکی ااز راهبردی ترین مناطق جهان است که وجود منابع بزرگ نفت و گاز و موقعیت راهبردی اهمیت آن را برای قدرت های منطقه ای و فرا منطقه ای دوچندان کرده است. از قرن های متمادی منطقه شاهد رقابت چالش بین قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای برای گسترش حضور و نفوذ خود بوده است. در دوران تسلط پرتغالی ها و انگلیسی ها حفظ و کنترل این منطقه خلیج فارس بر عهده آنان بود با خروج نیروهای انگلیسی آمریکا نقش ضام...