گریماس و دیگر معنا شناسان مکتب پاریس بر این باورند که واقعیت، همواره گریزنده است و عوامل بیرونی دخیل در پدید آمدن روایت و ریشه های واقعی آن همواره مبهم اند. بر این اساس روایت، گونه ای شبیه سازی از واقعیت یا شبه واقعیت است. گروهی از منتقدان ساختارگرا به فرمهای روایی و بررسی عناصر داستان و قوانین ترکیب آنها پرداخته اند. از جمله «گریماس» با ابداع نظامی مبتنی بر نمایش شکل واره ای برای روایت، طرحی، ...

در این نوشتار، داستانِ کوتاه «من دانای کل هستم»، از مصطفی مستور بر مبنای نظریۀ مک­هیل، بررسی می­شود. داستان مذکور، ویژگی­هایی پست­مدرن و ظرفیت تحلیل بر اساس این نظریه را دارد. مک­هیل، پست­مدرنیسم، را ادامۀ مدرنیسم می­داند. او از سه عنصر «امر غالب»، «معرفت­شناسی» و «هستی­شناسی» استفاده می­کند. به اعتقاد او امر غالب در داستان مدرن، معرفت­شناسی و در داستان پست­مدرن، هستی­شناسی است. این نوشتار نشان ...

چکیده استقبال جهانی از رمان های بادبادک باز و هزار خورشید تابان اثر خالد حسینی رمان نویس افغانستانی این پندار را به وجود آورد که واقعیت های تاریخی -اجتماعی نهفته در بطن این آثار، به همراه تبلیغات گسترده و کنجکاوی مردم دنیا در مورد افغانستان، باعث شهرت آن ها بوده است و نه قابلیت های ادبی و داستانی و ویژگی های هنری آن. از آن جا که تجزیه و تحلیل عناصر داستانی و نشان دادن انسجام و هم آهنگی میان عن...

عصر مدرنیسم و به دنبال آن پسامدرنیسم را باید فرصتی شگفت برای بازگشت به دنیای اسطوره ها و بازشناسی و گاه بازآفرینی آنها با تأکید بر ماهیت زیباشناسانۀ آنها در عرصۀ هنر و ادبیات دانست. دلایل این بازخوانش پویا - بیشتر در قالب رمان های جدید- تاکنون به طور همه جانبه واکاوی نشده است. این جستار می کوشد دلایل این بازگشت ژرف کاوانه در برخی آثار هنری و ادبی، به ویژه رمان مدرنیستی و پسامدرنیستی را کشف و با...

این مقاله، عجایب نامه نویسی را به منزله نوشتار وهمناک بررسی می کند. در واقع، پرسش این است که به چه ترتیب می توان (و/ یا نمی توان) عجایب نامه ها را به منزله نوشتار وهمناک قلمداد کرد؟ ابتدا به پیشینه بحث عجایب نامه ها و ادبیات وهمناک اشاره می شود. سپس، واژگان عجایب و وهمناک تبارشناسی شده، از خاستگاه های مذهبی، تاریخی و اجتماعی هر دو، ذکر به میان می آید. گفته می شود وهمناک، زاده وهم خیال است و در ...

مطالعه و بررسی آئین های سوگ در شاهنامه نشان می دهد که میان روایات داستانی شاهنامه و واقعیت های تاریخی درباره سوگ شباهت های بسیاری هست و آن رسوم هنوز هم در قسمت هایی از کشور باقی مانده است. در این مقاله سعی شده تا آئین های سوگ در حماسه را مطرح کرده و نشان داده شود که تا چه میزان این رسوم ها را بانوان اجرا می کردند، اساس کار بر پایه شاهنامه است که منبع اصلی در این موارد به شمار می رود. در بررسی آ...

داستان در میان ملل جهان ‘ سابقه ای طولانی دارد و در مسیر طولانی و پرفراز و نشیب خود ‘ شاهد تحولات ‘ تغییرات ‘ پیشرفتهای زیاد و عمیق و نیز اشکال مختلف بوده است . داستان دارای بافت هندسی و ترکیب خاص و دارای عناصر ویژه ای بود ه و هست بطوری که آن را از سایر اشکال و فنون ادبی متمایز می سازد و در این میان داستان هنری معاصر ‘ علاوه بر دارا بودن عناصر عمومی و مشترک در داستان ‘ دارای عناصر و اجزای خاصی ...

تصور چیست؟ تصاویر ذهنی چگونه شکل می گیرند؟ چگونه حاصل تصور به شکل اثر هنری یا ادبی ظهور می یابد؟ چه عواملی باعث می شوند که کسی دنیای تصور را بر دنیای واقعی ترجیح داده، آن را هدف «انتخاب» خویش قرار دهد، و در نهایت هنرمند و یا نویسنده شود؟ این ها سؤالاتی است که ژان پل سارتر، نویسنده و فیلسوف فرانسوی را درسال های1920 تا 1940 به خود مشغول کرده بود و پس از آن نیز در ابعادی دیگر محور آثاری شد که او ب...

«رئالیسم جادویی» از شیوه های جدید داستان نویسی است که در آن نویسنده از شاخصه هایی همچون «سحر و جادو» و «وهم و خیال» در بستر «واقعیت»، چنان ماهرانه استفاده می کند که شخصیت ها و رخدادهای داستان برای خوانندگان کاملاً طبیعی و باورپذیر می نماید. «غلامحسین ساعدی» و «نجیب محفوظ» از جمله پیشگامان این سبک داستان نویسی در ادبیات داستانی فارسی و عربی به شمار می­روند. رمان­های «عزاداران بیل» ساعدی و «شبهای ...