مضامین اسلامی و شیعی، جایگاه ویژه‌ای در میان شاعران مسلمان دارد. ادیبان اندلس نیز در سایة دولت‌هایی با گرایش شیعی هم‌چون بنی‌حمود و موحدین، به این مذهب گرایش داشته و در شعر خود از مضامین آن بهره گرفته‌اند. ابوالعباس احمدبن‌شکیل، یکی از شاعران اندلس در دورة موحدین بود که اندیشه‌های شیعی در شعر وی، بیش از مضامین دیگر بازتاب داشت. بهره‌گیری از آیات قرآن و اشاره به رویدادهای تاریخ اسلام، از جمله جا...

بهداشت درآموزه‌های اسلام از اهمیت و ارزش­ والایی ­برخوردار است؛ و در فرآیند برگزاری حج نیز همواره مورد توجه بوده است. در اینجا این سؤالات اساسی مطرح می‌گردد که در دوره­های قاجار و پهلوی، چه وضعیتی بر حوزة بهداشت و درمان حجاج ایرانی حاکم بود؟ و آنان تحت چه شرایطی به انجام این فریضة دینی می­پرداختند؟ منابع تاریخی حکایت از پایین بودن سطح خدمات بهداشتی ـ  درمانی ارائه‌شده به حجاج در این دوره‌...

واقعه عاشورا و شهادت مظلومانه سیدالشهداء و یاران باوفایش در کربلا، تأثیری حرکت آفرین در متن زندگی شیعه داشته و الهام‌بخش بسیاری از نهضت‌های حق علیه باطل بوده، به طوری که این واقعة دلخراش تأثیری شگرف در عرصه‌های مختلف هنری به ویژه نقاشی نیز به جای گذاشته است. در این میان نقاشی قهوه‌خانه‌ای و دیوارنگاری‌های بقاع متبرکه، به دلیل ارتباط نزدیک‌تر با نگرش‌ها و زندگی عامه جامعه، بیشترین تاثیر را از ای...

وندیداد یکی از بخش‌های پسین اوستای نو است که دربارة انتساب آن به زمان زرتشت  پژوهندگان، همداستان نیستند. حمورابی، در حدود 1850 قبل از میلاد در بین‌النهرین به حکومت رسید. دستور‌های وی، یکی از قدیمی‌ترین قانون‌نامه‌های جهان است و در شمار صد واقعة عظیمی است که جهان را متحول ساخته است. دین یهودیت از آن جهت که در هزاره دوم پیش از میلاد، دین را مبنای قانون و اصول اخلاقی قرار داده، منحصر به فرد است.ای...

در قرآن و سنت جایگاه ویژه و منحصربه‌فردی به اهل‌بیت ‌(ع) داده شده است. توجه به این جایگاه اقتضا می‌کرد که این خاندان پس از رحلت پیامبر اکرم‌ (ص) سکاندار دستگاه حکومتی مسلمانان شوند و در عرصه‌های گوناگون سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، و فرهنگی جامعة اسلامی رهبری بلا‌منازع را برعهده گیرند. پس از گذشت نیم قرن از واقعة سقیفة بنی‌ساعده، ماجرای خونین کربلا به وقوع پیوست و بر عترت پیامبر آن رفت که رفت و حتی...

رفتار رسوب معلق در طول رگبارها نه‌تنها تابعی از شرایط انرژی از قبیل ذخیرة رسوبات در دبی‏های کم و حمل آن در دبی‏های زیاد است، بلکه با تغییرات تولید رسوب و کاهش آن نیز مرتبط است. تغییرات موجودیت رسوب باعث ایجاد اثری به نام الگوی حلقة رسوبی می‏شود. تحلیل الگوهای حلقه‏های رسوبی اهمیت فراوانی در مطالعات رسوب حوضه‏های آبخیز دارد؛ حال‏ آنکه به تحلیل آن‏ها کمتر توجه شده است. بنابراین، در این مطالعه، بر...

در قیام شکوهمند حسینی، به مدد معماری هوشمندانه و شجاعت دوراندیشانة آن یگانة دوران، تمامی ابعاد سیاسی، اجتماعی و فرهنگی واقعة کربلا، چنان سنجیده و در آرایشی بی‌بدیل، در کنار هم قرار گرفتند که سیر زمان، دم به دم بر استحکام، عمق و اثرگذاری آن می‌افزاید. با این‌حال، یکی از مهم‌ترین دلایل این اثرگذاری، سیرة ائمه اطهار(ع) در زنده نگه‌داشتن یاد و راه سیدالشهدا(ع) است. این مقا...

واقعة شام آخر حضرت مسیح همواره به عنوان یکی از مهم‌ترین رویدادهای آیین مسیحیت مورد توجه بوده است. هنرمندان بسیاری این واقعه را نقاشی کردند که از میان آنها مهم‌ترین و شناخته شده‌ترین اثر، نقاشی دیواری شام آخر لئوناردو داوینچی در صومعه سانتا ماریا دله گراتسیه است. اهمیت این نقاشی به حدی است که در دورة معاصر نیز بازخوانی‌های جدیدی از این اثر شکل گرفته است. تصاویر متعدد بازنمایی شده شام آخر در دوره...

با روی کارآمدن دولت صفویه، رسمی شدن مذهب شیعه در ایران، سبک تازه­ای از عزاداری به نام روضه­خوانی و  نوعی نمایش مذهبی همراه با اشعار و متون مرتبط با واقعة کربلا با ایجاد تکیه­ها، حسینیه­ها و موقوفات به وجود آمد. این مراسم و آیین­ها در دوران قاجار برای کسب مشروعیت مردمی، با شدت و گسترش بیشتری دنبال می‌شد، در این زمان هر طبقه و صنف برای برگزاری عزاداری سعی می­کردند تا از طریق ساختن تکیه و وقف آن، ...

این مقاله به بررسی تاریخچة درمانگری در طب هند و اروپایی، ژرمنی و ایرانی بر اساس شواهد زبان شناختی و اساطیری می پردازد. آدالبرت کوهن دانشمند آلمانی دربارة طب سنتی ژرمنی و بر اساس کتاب مرزه برگ ژرمنی و مقایسة آن با هندی ودایی (آتهاروودا) دربارة به کارگیری طلسم برای مداوای بسیاری از بیماریها مقالة مفصلی عرضه کرد. او بیشتر بیماریهای مداوا شده با طلسم و جادو را  بیماریهای حیوانات می دانست. ضمناً پی ب...