با تلفیق داده های زمین شناسی، زمین­ریخت شناسی، مغناطیس هوایی و دورسنجی، گسترش و ماهیت پایانه های گسل طالقان در جنوب البرز مرکزی مورد بررسی قرار گرفته است. گسل طالقان توسط سه گسل پی سنگی عرضی قطع می شود که از نظر سن و ماهیت با یکدیگر متفاوت هستند. شواهد زمین شناسی در طول دره کرج نشان می دهد که گسلش پی سنگی با روند شمال – جنوب در امتداد این دره بر رسوب­گذاری در فرادیواره گسل طالقان طی ائوسن تاثیر...

میدان جابه جایی حاصل از فعالیت هم لرزه گسل های شیب لغز (نرمال و معکوس) و امتداد لغز (چپ گرد ) با استفاده از آنالیز عددی المان محدود در یک محیط همسانگرد همگن کشسان خطی برآورد شده است. با کمک روش عددی المان محدود می توان پیچیدگی های محیط واقعی را برای تولید تابع های گرین دقیق تر و به کارگیری در حل مسئله معکوس به منظور استخراج نرخ لغزش گسل ها، مدل سازی کرد. به همین منظور با به کارگیری المان های تم...

گسل فعال اسماعیل آباد (از سرشاخه های اصلی پهنه گسلی نهبندان، در بخش میانی زون زمین درز سیستان) دارای طول 40کیلومتر، سازوکار امتداد لغز راست بر با مولفه جزئی معکوس است. مطالعه تصاویر ماهواره ای، عدم یکپارچگی گسل و قطعه- قطعه بودن آن را نشان می دهد. در این پژوهش قطعه بندی گسل بر اساس ناپیوستگی هندسی انجام و هفت قطعه گسلی مشخص گردید که کلیه قطعات سازوکار راست بر با مولفه جزئی معکوس دارند. این قطعا...

گستره مورد مطالعه، حوضه قم-ساوه، حاشیه شمالی ایران مرکزی و پهنه آتشفشانی ارومیه-دختر، بین گسل­ چپ بر کوشک-نصرت در شمال و شمال خاوری و گسل تلخاب در جنوب باختری قرار گرفته است.  مهمترین گسل های پهنه مورد مطالعه، بر اساس نقشه های زمین­شناسی 1:100000 منطقه، شامل کوشک-نصرت، ساوه، ایندس، تفرش، نوبران، تلخاب، البرز و پهنه گسله کوه قرمز  است. در پژوهش حاضر سعی شده میزان فعالیت زمین­ساختی این پهنه، با ا...

یکی از اصول اساسی که در برنامه ریزی شهری باید در نظر گرفته شود، چگونگی توزیع فضایی جمعیت نسبت به عوامل و زمینه های حادثه ساز برای جمعیت شهری است. زلزله از جمله مخاطراتی است که وقوع آن خسارات جبران ناپذیری را در پی دارد. با توجه به اینکه ساختار گسلی یک منطقه رابطۀ مستقیمی با زلزله خیزی آن دارد، شناخت ساختار گسلی و تکتونیکی می تواند باعث توزیع مناسب مراکز جمعیتی نسبت به این ساختارها شود؛ زیرا نوا...

گسل تبریز، از مهم‌ترین گسل‌های ایران است که در منطقه شمال باختر ایران و در آذربایجان مرکزی (ایران) قرار گرفته است. این گسل دارای پیشینه لرزه‌خیزی است و به لحاظ قرارگیری شهر تبریز با جمعیت حدود دو میلیون نفر در مجاورت آن یک عامل خطر لرزه‌ای مهم به‌شمار می‌آید. در این پژوهش با بررسی داده‌های لرزه‌ای دستگاهی، تحلیل تصاویر دورسنجی وداده‌های صحرایی در پهنه گسل تبریز، از حوالی شمال شهر میانه تا باختر...

پس از فروپاشی حکومت پارتیان به دست اردشیر بابکان، در اوایل قرن سوم میلادی، قدرتی جدید به نام سلسله ساسانی روی کار آمد. تعدد آثار تاریخی به جای مانده از این دورۀ تاریخی به نسبت دورۀ پارتی، نشان می دهد که میزان فعالیت های عمرانی، مانند ایجاد شهرها، قلعه ها، پل ها و سدها، رشد قابل توجهی داشته است. بنیان تعدادی از شهرهای تاریخی ایران به دو پادشاه نخستین سلسلۀ ساسانیان، اردشیر و شاپور، منسوب است. بی...

چکیده چگونگی پیدایش هندسۀ مسجد چهارایوانی گنبددار یا مسجد ایرانی در هاله‌ای از ابهام است و گونه‌شناسی متداول مساجد ایران برمبنای شمار ایوان‌ها نیز از این ابهام نمی‌کاهد. هندسه، جان‌مایۀ هر نوع معماری است که با تعریف و تحدید آن، درک کالبدهای گونه‌گون آن نوع را آسان‌تر می‌کند. بنابراین برای شناخت شکل ایرانی مسجد، بهتر است از چیستی سرچشمه‌های هندسی و چگونگی فرآیند پیدایش هندسۀ آن نیز پرسید. مقاله ...

کوفی معقد یکی از اولین نمونه‌های کوفی تزیینی است که نقشینۀ گره از اجزای اصلی آن است. کوفی تزیینی و از جمله کوفی معقد در مطالعات پیشین همواره ترکیبی از کوفی ساده و نقوش تزیینی پنداشته شده است؛ ولی به‌نظر می‌رسد این خط کل منسجمی باشد که از تغییرات روابط هندسی‌ در ساختار مفردات و مرکباتِ خط کوفی به وجود آمده است. از این رو، مقالۀ حاضر قصد دارد ضمن مطالعۀ روابط هندسی مفردات و مرکباتِ کوفی معقد به زمی...

پدیدۀ تبخیر به عوامل مختلفی ازجمله دما، سرعت باد، رطوبت، شوری آب، عمق آب و... بستگی دارد. بررسی آمار و اطلاعات مربوط به تبخیر، دما، سرعت باد و رطوبت در منطقۀ مطالعه‌شده نشان می‏دهد مهم‌ترین عامل تبخیر، سرعت باد است. استفاده از دیوار‏های بادشکن یکی از روش‏های کنترل سرعت باد است که به کاهش تبخیر منجر می‏شود. داده‏های استفاده‏شده در این تحقیق از ایستگاه هواشناسی زهک برداشت‏ شده است. هدف از این مطا...