سال های پایانی قرن بیستم و آغاز قرن بیست ویکم شاهد بسط و گسترش منازعات قومی در گوشه وکنار جهان بوده است. خاتمه جنگ سرد، احیای مجدد مباحث مربوط به نسل کشی، جنبش های حفظ میراث گذشته و گسترش ارتباطات در عرصه های مختلف، سبب علاقه فزاینده گروه های قومی به خاطرات گذشته و اهمیت یافتن فزاینده مکان در یادآوری خاطرات گذشته داشته است. پرسشی که مقاله حاضر به بررسی آن می پردازد این است که «حافظه جمعی» چه نق...

با گسترش و رشد شهرنشینی در جهان و به ویژه کشورهای جهان سوم، شهرهای امروزی شاهد فرهنگ های نامتجانس و متعددی هستند. ازجمله پیامدهای ملموس این چندگانگی فرهنگی ایجاد محلات خاص قومی و نژادی در درون شهرها است که با مفهوم گتو (محلات اقلیت های قومی و نژادی ) شناخته می شود. مساله جدایی گزینی اقوام و ایجاد محلات قومی و نژادی در شهر بندرترکمن (به عنوان جامعه مورد بررسی) از جمله مسائلی است که از بدو ایجاد ...

چکیده : درعصر حاضر یکی از الزامات توسعه کشورها، مشارکت عمومی برای همگرایی قومیت ها، مذاهب، اقلیت ها و گروههای قومی است و موضوع قومیت ها در سرفصل منافع ملی هر کشور جایگاه مهمی را دارد. با توجه به پدیده جهانی شدن و ورود رسانه های جمعی به عرصه زندگی بشر، فرهنگ ها و قومیت ها در کنار هم قرار گرفته و شرایطی را به وجود آورده که می تواند به بازگشت هویت های قومی کمک کند و به این روند شتاب مضاعف بخشد. ه...

هرچند جهان اسلام همواره با دیالکتیک عوامل اتحادبخش و تفرقه افکن مواجه بوده است ولی هر بار عناصر اتحادبخش در سطح وسیعی بروز کرده اند، زمینه اتحاد فراهم شده است. این مقاله درصدد پاسخ به این پرسش است که اسلام از چه ظرفیت های درونی جهت ایجاد و تقویت همبستگی برخوردار است. در این بین، حج به عنوان عبادتی جهان شمول که هرساله مسلمانانی را از سرتاسر جهان در قالب برقراری مناسکی یکسان در زمان و مکانی واحد ...

   امروزه سخن گفتن از الگوی همگون یا واحد از هویت اجتماعی مسلمانان کشورهای غربی امری بسیار دشوار است چراکه مسلمانان مانند دیگر گروهای اقلیت هویت‌های اجتماعی خطی و چندگانه‌ای دارند که مؤلفه‌های مختلفی نظیر دین، قومیت و ملیت در آن تأثیرگذار است. این در حالی است که در اغلب نظریه‌های کلاسیکِ «همگون‌سازی و ادغام‌گرایی» و اغلب رویکردهای سیاسی انتظار می‌رود مسلمانان به‌طور کامل از الگوهای هویتی و فرهنگ...

چکیده دولت ها برای تداوم حیات سیاسی خود و بالندگی آن، به ابزارهای قدرت متوسل می شوند و تلاش می کنند تا با افزایش قدرت ملی، امنیت و منافع ملی خود را تضمین کنند. یکی از راه های کسب قدرت و افزایش آن، همگرایی و ایجاد نهادهای فراملی در سطح یک منطقه است. این مقاله بر آن است تا با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، تجارب همگرایی در جهان اسلام را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داده نشان دهد که اگرچه ات...

منظومه فرهنگی ایران محصول چند هزارساله ملتی کهن و تعمل جمعی گروه¬های قومی است که هویت فرهنگی ایران را شکل بخشیده اند وهر یک به سهم خود برآن لایه هایی گوناگون بامولفه-های مثبت ومنفی افزوده¬اند ودر نهایت دراین هویت کلان فرهنگی مستحیل وخود بخشی از آن شده¬اند درواقع هویت فرهنگی ایران چتر گسترده وفراگیری است که درعین حال همه اقوام وگروه-های قومی را درخویش جای داده است . این تحقیق با هدف بررسی نقش و...

اروپا با روند چالش برانگیز جدایی طلبی رو به روست و برآورد شده احتمالا در قرن بیست و یکم این قاره با ظهور 10 کشور از درون این جریان های جدایی طلب مواجه شود. از سال 2000 تاکنون جریان های جدایی طلب مانند کوزوو و کریمه در اروپا از دولت مرکزی خود مستقل شده اند. مبنای چنین گرایش های واگرایانه ای عوامل قومی، زبانی و احساس محرومیت نسبی است. گسل های هویت طلبی و جدایی طلبی در اروپا فعال شده و یکپارچگی ات...

این مقاله ضمن بررسی انتقادی بینشهای کهن گران و ابزار گرایان در مطالعات قومی سعی کرده است تا مدلی برای مطالعات قومی در ایران ارائه دهد و این مدل را در مطالعه مسائل قومی در سیستان و بلوچستان به کار بندد با توجه به اهمیت یافتن مسائل قومیت و مناقشات قومی این مدل می تواند در حل مسائلی قومی یاری رساند مطالعات تجربی این مقاله که در سیستان و بلوچستان انجام شده است بیانگر تغییرات شگرفی است که در امر آگا...

چکیده : همبستگی ملی یکی از مهمترین الزامات و فرایندهایی است که از طریق آن حضور گروه های مختلف قومی - مذهبی در چارچوب یک سرزمین واحد تضمین می شود. این فرایند که در تئوری های کلاسیک دولت - ملت سازی، مبتنی بر اجبار بوده و در رویکرد لیبرال از طریق فرایند دموکراتیزاسیون یا دموکراسی اجماعی صورت می گیرد، در میان بسیاری از دولت های در حال توسعه و به ویژه دولت های خاورمیانه از اهمیت بسیاری برخوردار اس...